Social networking, stress relief, games zijn allang niet meer het tijdverdrijf van puisterige pubers. En een potje knallen op kantoor is soms net zo leerzaam als je verliezen in een ‘serieuze’ managementgame.
Dat een typische gamer een jongen is die zijn zolderkamer te weinig verlaat, klopt absoluut niet. De gemiddelde gamer is 29 jaar oud. Dat betekent dat er voor iedere gamer van zestien ook een is van 42 die er plezier in schept zich met een raketwerper een weg door een haag van monsters te forceren.
Op menig kantoor woeden oorlogen die via het lokale netwerk worden uitgevochten. Nog voor hij goed en wel begonnen was, werd daar de war on terrorism al gewonnen met het spel Command & Conquer Generals. En voor wie nog nooit in Unreal Tournament een collega met een headshot de mond heeft gesnoerd: het zal uw visie op kantoorpolitiek voorgoed veranderen.
Games hebben wel degelijk toegevoegde waarde in een kantoorsetting. Al is het alleen maar omdat de sfeer beter wordt. Zo gaat iedere dag om half een bij Enai Systems BV de Quake 2 server de lucht in. “Even stoom afblazen,” vertelt Jeroen Benda. Hij is sinds zeven maanden manager technology bij. Het bedrijf levert systemen aan alarmcentrales en meldkamers. Benda geeft leiding aan een afdeling van een man of 25, maar in de pauze schiet hij mee, ‘al ben ik er niet zo goed in’. Enai is een 58 jaar oud bedrijf uit Krimpen aan den IJssel dat nog een beetje aan het bekomen is van een reorganisatie. Benda: “Toen ik in mei begon, moest die reorganisatie nog voor een flink deel worden geïmplementeerd. Dat is wat ik nu aan het doen ben.” Een onrustige tijd, beaamt hij. “Op veel plaatsen ben je de organisatie aan het verbouwen en moet je toch zorgen dat de inzet van medewerkers op peil blijft. Ze zien collega’s vertrekken, worden eerder aangesproken.”
Destressing
In zo’n context je baas neerknallen kan zeker destressing zijn, stelt Hermen Hulst, managing director van Guerrilla Games. Zijn bedrijf, een dochteronderneming van Media Republic, kreeg onlangs internationale bekendheid met het voor Sony’s Playstation gemaakte schietspel KillZone.
In een vorig leven werkte Hulst bij Andersen Consulting, ‘een vrij serieus bedrijf’, zoals hij het zelf omschrijft. “Ze gooien daar niet om zes uur de tent dicht om eens lekker te gaan schieten.” Zijn voormalige collega’s zijn ook niet direct de typische gamefanaten, beaamt Hulst. Maar jochies van dertien, dat beeld behoeft bijstelling. “De gemiddelde gamer is 29 jaar oud, en – inderdaad – man.” Volgens Hulst wordt het aantal spelende vrouwen wel groter. “The Sims (een soort digitaal poppenhuis, waarin je speelt met leven en geluk van mensen, red.) is een spel dat veel door vrouwen wordt gespeeld.” Ook spelen vrouwen vaker internetspelletjes dan mannen. Hulst: “Die games zijn wat laagdrempeliger, wat toegankelijker.”
Maar aan vrouwen hebben ze bij Guerrilla geen boodschap. “Kijk, er waren vroeger ook wel eens meisjes die meededen met cowboytje spelen, maar het waren toch vooral jongens. De games die wij maken zijn ontworpen voor de mannelijke populatie. Killzone en Shellshock zijn respectievelijk 16+ en 18+ games met mature content. Schietspellen inderdaad.”
Al sinds games als Wolffenstein en Doom verandert er niet veel, geeft Hulst toe. “Genres zijn vrij stabiel. De innovatie heeft voor een groot deel in de techniek gezeten.” Maar dat is voornamelijk onder invloed van internet wel aan het verschuiven. Hulst noemt het de ‘multiplayer revolutie’: via het internet is het mogelijk om met en tegen andere gamers overal ter wereld te spelen. En het einde is nog niet in zicht. “Binnen een paar jaar krijg je de volgende generatie spellen. De online component, nieuwe animatietechnologie en kunstmatige intelligentie zal tot heel nieuwe vormen van spellen leiden.” Of een vette shoot and kill daarmee ook een intellectuele uitdaging wordt, valt te bezien. Hulst: “Spelen doe je voor je lol.”
Groepsdynamiek
Dat geldt niet voor alle genres. Het spelen van een managementgame kan weliswaar fun zijn maar dient ook een serieus doel. Zo vormen managementsimulaties bij sommige organisaties een alternatief voor een assessment, weet Arthur Weynschenk. Hij is coördinator controllersopleidingen aan de Hogeschool Windesheim in Zwolle. Daarnaast is hij vennoot en medeoprichter van het bedrijfje Triqs dat online managementspellen aanbiedt.
Zo’n spel kan volgens Weynschenk erg nuttig zijn voor de samenstelling van een projectteam. Daarbij is immers niet alleen de expertise maar ook de karaktereigenschappen van de teamleden een voorwaarde voor succes. “Je ziet in een half uur wat de rol is die het beste past. Je kunt natuurlijk ook balletjes naar elkaar toe gooien maar dat blijft toch een beetje surrealistisch. Met zo’n game doen ze in een half uur wat ze later ook binnen de organisatie zullen gaan doen.” En al is de funfactor niet direct het belangrijkste, de opwinding van het spel is er niet minder om, weet Weynschenk uit ervaring.
Ook de groepsdynamiek is boeiend om te zien. Zo blijkt volgens Weynschenk heel vaak dat een mt van drie man niet goed werkt. “Dan zie je dat twee personen gaan samenwerken en de derde buiten de boot valt. Bij een team van vijf man ontstaat een consensusstrategie wat de besluitvaardigheid negatief beïnvloedt. Dan wordt er te veel gepolderd.” Ook te veel ‘keien’ of ‘voorzitters’ werkt niet. “Je krijgt te veel compromissen. Dat is misschien goed in een democratie maar niet per se in een onderneming.”
Triqs is een relatieve nieuwkomer op de markt voor managementgames. Er bestaan talloze varianten en aanbieders. Weynschenk speelt al jaren managementgames maar ergert zich aan de soms te ver doorgevoerde complexiteit. “Iemand moet na afloop van een spel het gevoel hebben dat hij er wat van heeft geleerd. Als hij bovenaan staat maar dat niet kan vertalen naar zijn eigen beslissingen schiet het zijn doel voorbij.”
En falende techniek is helemaal dodelijk. “Dan heb je het vooral over de oudere spellen. Er waren te veel handelingen nodig om het spel draaiende te houden en de stabiliteit liet ook vaak te wensen over. Ik was eens halverwege een spel alle beslissingen kwijt. Dan zitten mensen helemaal vol energie en duurt het een uur voor alles weer is hersteld.”
Managers hebben volgens Weynschenk nogal eens te weinig zicht op de onderlinge afhankelijkheid van verschillende disciplines als marketing, sales of logistiek. Een simulatie maakt dat duidelijk zichtbaar. “Ik heb het eens met verkopers gespeeld. Het was voor hen een eye-opener om verder te kijken dan de eigen discipline.”
Verslavend
‘Gewone’ pc-games speelt Weynschenk niet meer. “Ik ben een echt spelletjesmens maar die zijn erg verslavend. En ik kan ook niet zo goed tegen mijn verlies dus ik word niet zo vaak gevraagd.”
Ze kunnen niettemin leerzaam zijn, stelt Jeroen Benda van Enai. “Het is grappig om te zien hoe een tactiek past bij een persoon.” En zelfs verliezen dient nog een doel. “Je gaat relaxter om met mensen waar je ook mee speelt.” Spelen hiërarchische verhoudingen nog een rol? “Als ik dan echt helemaal wordt afgeslacht laat ik wel graag even weten dat het natuurlijk de carrièremogelijkheden wat onder druk zet. Ik krijg dan berichtjes van: ‘sorry baas, had je niet gezien.’ Niet dat het veel helpt.”
Schieten is favoriet
Volgens onderzoek van marktonderzoeker IDC en Gamespy.com naar de meest gespeelde genres zijn de multiplayer schietspellen als Quake of Unreal Tournament veruit favoriet. Daarna volgen actiespellen als Diablo2, op hun beurt gevolgd door role playing games waarbij een karakter door een fantasiewereld rondloopt, voorwerpen opraapt en vragen beantwoordt.
De meeste games zijn tegenwoordig geschikt voor meerdere deelnemers. Via het lokale netwerk kan tegen collega’s worden gespeeld, wat de uitkomst een stuk minder voorspelbaar maakt dan een strijd tegen een computer. Sommige bedrijven leggen hun medewerkers beperkingen op, voor een groot deel gerelateerd aan de toeschietelijkheid van systeembeheer. Daarnaast zijn de bedrijfscomputers niet altijd op berekend op veeleisende visueel geavanceerde games.
De meeste pc-games kunnen echter zonder veel moeite via het lan worden gespeeld, zeker met hulp van een technisch onderlegde gamefanaat, bij voorkeur een systeembeheerder.
Wat spelen we vandaag?
Half-Life 2 (Sierra Entertainment): Wordt beschouwd als de beste game van het jaar. Het verhaal draait om een bebaarde theoretisch fysicus die zich in de laatste restanten van de menselijke beschaving aliens en mutanten van het lijf moet houden. De multiplayer maps zijn online te spelen via bijvoorbeeld gamespyarcade.com.
Rome: Total War (Activision): Voorlopig laatste in de Total War serie biedt de mogelijkheid de geschiedenis van het Romeinse Rijk een andere loop te geven. Real time stragey spel dat prima werkt via het bedrijfsnetwerk.
Far Cry (UbiSoft): Een tropisch paradijs met veel verborgen ellende en gevaar in deze action shooter. Freelance marinier Jack Carver vervloekt de dag dat hij naar dit eiland vertrok.
Ontslagen (Mindscape): Voor wie de jongste ontslagronde niet gaat overleven en toch een blijvende indruk wil nalaten. U speelt Job Hettienie, die het bedrijf niet met stille trom gaat verlaten. Hoe dan? Veroorzaak verstopping in de wc’s, blaas de magnetron op, installeer virussen en steel de sigaretten van collega’s. In totaal kun je je in dit spel misdragen in zo’n 150 kantoren op zeven levels met meer dan twintig missies. Saillant detail: je kunt de slachtoffers tooien met de namen van collega’s en managers.
