Veel bedrijven willen iets met blockchain-projecten. Maar is dat altijd verstandig? Een paar van de dagelijkse vragen uitgelegd.
Als paddenstoelen schieten ze uit de grond: blockchain-projecten. Ieder zichzelf respecterende organisatie lijkt ‘iets’ te doen of te willen doen met de veelbelovende techniek achter de bitcoin. Zo onderzoekt SITA de mogelijkheden voor reizigersidentificatie in de luchtvaart met blockchain, zet Deloitte de nieuwe technologie in om het bewaren van garantiebewijzen te vereenvoudigen en onderzoekt de overheid of we over een paar jaar gaan stemmen via de blockchain. En zo zijn er nog wel meer interessante voorbeelden te vinden.
Slechtste motivatie
Stuk voor stuk interessante projecten, waarbij de organisaties vooral willen laten zien dat ze over innovatiekracht beschikken. En hoewel blockchain inderdaad een rol van betekenis zou kúnnen spelen in sommige van deze projecten, is dat zeker niet altijd het geval. Iets doen met de blockchain omdat het nu een hype is en zo veelbelovend is de slechtste motivatie die je als manager kunt hebben.
Iets doen met de blockchain omdat het nu een hype is en zo veelbelovend is de slechtste motivatie die je als manager kunt hebben"
Niet volledig vertrouwen
De essentie van blockchain is dat het om een transactionele database gaat, waarbij meerdere partijen betrokken zijn, die elkaar niet of niet volledig vertrouwen en waarbij het niet mogelijk of niet wenselijk is om een overkoepelende derde partij aan te wijzen als onafhankelijke en betrouwbare autoriteit. Met een blockchain is het mogelijk om zaken die voorheen een gecentraliseerde aanpak vereisten, decentraal aan te pakken.
Veel tijd, geld en geduld
In navolging van de financiële sector zijn steeds meer sectoren geïnteresseerd in de blockchain-technologie vanwege de vele mogelijkheden. In principe zou ieder proces waarin bepaalde vormen van transacties plaatsvinden met blockchain kunnen worden gevangen. Controlerende instanties zijn niet meer nodig en processen kunnen vele malen efficiënter verlopen. Echter, het aangaan van een blockchain-project kost veel tijd, geld en geduld. Als jouw probleem kan worden opgelost met een relatief simpelere database-oplossing, is het sterk af te raden de oplossing in blockchain te zoeken.
Vaak liever gewone database
In heel veel gevallen is de oplossing namelijk eenvoudiger dan de blockchain-technologie en kan de uitdaging worden aangegaan met een reguliere en meer traditionele database, zoals Oracle of SQL Server. Vaak kan ook gekozen worden voor de inzet van cryptografische oplossingen, zonder de zwaarte van de blockchain. Deze technologieën zijn zeer betrouwbaar, uitvoerig getest en hebben hun bestaansrecht allang bewezen.
1.000 keer zoveel data
Blockchain staat daarentegen nog maar in de kinderschoenen en de risico’s zijn nog relatief onbekend. Daarnaast zullen de kosten van een blockchain-project eigenlijk altijd hoger liggen dan de alternatieven. Dat komt vooral omdat je meer gespecialiseerde kennis nodig hebt en meer dataduplicatie hebt dan strikt noodzakelijk. Elke partij die deelneemt aan de blockchain, heeft namelijk een volledige kopie draaien van de database. Als je dus 1.000 betrokkenen in je blockchain hebt, sla je 1.000 keer zo veel data op als wanneer je dat op één plek zou doen met een standaard database. Je moet je als manager dus goed afvragen of deze hogere kosten te verantwoorden zijn.
Spectaculaire ontwikkeling
Toch is de technologie natuurlijk niet voor niets een hype; in een aantal gevallen kan blockchain zeker bijdragen aan een spectaculaire ontwikkeling. Maar wanneer is het dan wel relevant en waar moet je rekening mee houden als je een blockchain-project overweegt?
Expertise en projectmanagement
Als eerste moet je je afvragen waarom je blockchain-technologie wilt gebruiken. De hoofdvraag daarbij is eigenlijk: is er geen andere, meer traditionele database-technologie, die ook geschikt is voor dit vraagstuk? De andere belangrijkste vragen die je moet beantwoorden, beschrijft Gideon Greenspan uitgebreid en perfect in zijn artikel ‘Avoiding the pointless blockchain project’. Volgens Greenspan moet je je onder andere afvragen
- wat voor soort database je gebruikt,
- wie er toegang toe heeft,
- of er een gebrek aan vertrouwen is in elkaar en een centrale partij en
- wat de interactie is tussen de transacties die in de database plaatsvinden.
Pas als je aan al de door hem beschreven criteria voldoet, is het de moeite waard een blockchain-project te starten. En dat is dus vaker niet het geval dan wel.
Het is net Oracle
Als je er na uitvoerig onderzoek toch van overtuigd bent dat je een blockchain-project wilt starten, zorg er dan voor dat je als manager de juiste expertise en kennis om je heen verzamelt. Start een apart project op. Zie blockchain net als de opzet van bijvoorbeeld een Oracle-database; het is geen businesscase op zich, maar het heeft plaats in een groter geheel. Bepaal als manager wie je bij het project wil betrekken en welke kennis je nodig hebt. Vaak zijn dit dezelfde partijen als die bij een ander IT-project worden betrokken. Ook eenzelfde methodiek kan worden aangehouden, zoals scrum of agile projectmanagement.
Blockchain-mindset
Zoek daarnaast een goede blockchain-partner die samen met het bestaande IT-team het project aangaat. Betrek de blockchain-expert vanaf de start bij het project. Net zoals bij ‘security’ of ‘user experience’; neem deze expertise vanaf het begin mee in het project, zodat je goed kunt bijsturen en richting kunt bepalen. Zo voorkom je dat je later onverwachte problemen tegenkomt die voor onnodig hoge kosten zorgen.
Zeg eens nee
Probeer ook in te schatten of de blockchain-expert objectief is en bereid is om ‘nee’ te zeggen. Juist die experts die ook ‘nee’ durven te zeggen, brengen je de meeste meerwaarde. Simpelweg omdat het grootste deel van de wereld de blockchain-technologie nog niet écht begrijpt, zijn juist de experts die dat wel doen, degenen die ook snappen dat het lang niet altijd de meest geschikte oplossing is. De blockchain-expert zorgt ervoor dat de mogelijkheden en uitdagingen vanaf het begin duidelijk zijn en signaleert op tijd of blockchain inderdaad de meest ideale oplossing zal zijn of dat het project terug moet naar de tekentafel. Zo creëer je als team als het ware een blockchain-mindset, die nodig is om tot een succesvol resultaat te komen.
Juist die experts die ook ‘nee’ durven te zeggen, brengen je de meeste meerwaarde"
Enorme efficiëntieslagen
De blockchain-technologie kan uiteindelijk ervoor zorgen dat in verschillende ketens enorme efficiëntieslagen worden gemaakt. Mits het project dus voldoet aan de eerder besproken randvoorwaarden. Verschillende partijen zijn momenteel op de goede weg om deze mogelijkheden te verkennen, al duurt het nog zeker een tijdje voor het echt zover is. Een blockchain-project opstarten is een ingewikkeld proces dat echt vraagt om bezinning van alle betrokken partijen voordat er daadwerkelijk een begin kan worden gemaakt.
Dit artikel is geschreven door Mark van Cuijk, blockchain-expert bij Info Support.
