Uber groeit snel in Nederland en voorzaakt commotie. Directeur Niek van Leeuwen staat voor zijn taxi-rebellenclub. In spijkerbroek.
Internet-taxidienst Uber is ‘the talk of the town’. Voorstanders noemen het een vooruitgang van de technologie en tegenstanders noemen het een snordersdienst. Ondanks tegenslag, zoals een inval op het hoofdkantoor, blijft het bedrijf groeien. Directeur Niek van Leeuwen: ‘we geloven dat onze missie goed is voor de samenleving’.
In zijn zwarte Volvo S80 rijdt taxichauffeur Ayoub (22) door Amsterdam. Het is zaterdagavond, een van de drukste momenten in de week. ‘Ik ben begonnen aan een studie accountancy en doe het taxiwerk erbij. Sinds een paar maanden ben ik bij Uber aangesloten. Het bevalt goed, want de klanten zijn erg vriendelijk’, vertelt de Marokkaanse Nederlander. Eerder werkte hij voor taxibedrijf TCA. ‘Daar moest ik meer dan 300 euro per maand aan deelnamegeld afstaan. Uber houdt 20 procent per rit in, maar als ik minder rijd, hoef ik ook minder te betalen’. Voor Ayoub, die een taxichauffeur met licentie is, mag het Uber-concern blijven. ‘Wel snap ik dat taxichauffeurs tegen UberPOP zijn. We moeten namelijk allemaal ons brood verdienen’.
Inval
Het is UberPOP dat momenteel voor de meeste ophef zorgt. Volgens tegenstanders is deze service, waarbij gewone mensen als taxibestuurder werken in hun privé-auto, broodroof van gelicenseerde taxichauffeurs. Onlangs was er nog een inval van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) in het hoofdkantoor van Uber in Amsterdam.
Directeur Niek van Leeuwen (32) was op dat moment niet aanwezig. ‘Wij zijn teleurgesteld in deze actie van de ILT, omdat we al meer dan een jaar met de overheid in gesprek zijn over een oplossing die meerijddiensten zoals UberPOP mogelijk maakt’. In de pers beet Van Leeuwen stevig van zich af: ‘Dit is een waarschuwing aan internationale start-ups, technologiebedrijven en multinationals dat hun investeringen in Nederland wellicht niet welkom zijn en dat hun klantenbestand hier niet veilig is. Uber is bereid duizenden banen te creëren in Nederland en de Nederlandse economie te versterken. Uber hoopt dat de overheid die voordelen ook ziet’, zo stond in een verklaring.
Vice-premier Lodewijk Asscher (PvdA) noemde de reactie van Uber ‘stuitend arrogant’. Eerder nog benadrukte minister Henk Kamp (VVD) van Economische Zaken dat taxibedrijven juist niet moeten zeuren over de komst van Uber. Hij noemde het bedrijf een verrijking voor de markt.
Geen geweld
We spreken Van Leeuwen een dag voor de inval. Ook dan is er al veel aan de hand. Traditionele taxichauffeurs in Amsterdam en Brussel hebben bestuurders van UberPOP aangevallen. Dat gaat je niet in de koude kleren zitten, zegt Van Leeuwen. ‘We voelen ons verantwoordelijk voor de bestuurders en hun veiligheid. Geweld is onacceptabel. Het is belangrijk dat Justitie de traditionele taxichauffeurs die onze mensen aanvallen vervolgt. Maar deze aanvallen zijn helaas geen incidenten in de taximarkt.’
Sinds de invoering van de liberale taxiwet in 2000 zijn nieuwkomers vaker de kop van jut geweest. ‘Wij zwichten niet voor geweld. De overheid moet hier wel een standpunt innemen, want anders haken andere innovatieve nieuwkomers op de taximarkt af’. De aangevallen bestuurders van UberPOP doen allemaal aangifte. ‘Als directeur probeer ik hen te ondersteunen. Ze zijn hier op kantoor geweest. Je merkt dat er angst onder hen is, maar dat ze ook strijdvaardig zijn en erin geloven dat ze iets goeds doen. Ik heb hen beloofd dat we doorgaan met onze missie. Iedereen is en blijft onverminderd enthousiast.’
Trui en spijkerbroek
Ondanks alle commotie zit Van Leeuwen er rustig bij. Hij wandelt rond in een shirt met pullover en draagt een spijkerbroek. Niet typisch voor iemand die een van de snelst groeiende concerns ter wereld leidt. ‘Ik ben altijd mezelf gebleven. We opereren hier met een klein managementteam van zes mensen en de lijnen zijn erg kort. Waarom zou ik dan in een driedelig pak gaan rondlopen?’
Ongeveer 2,5 jaar geleden begon Van Leeuwen als directeur van Uber in Nederland. In de jaren daarvoor was hij brand manager voor Heineken. ‘Via een bekende kwam ik in contact met Ryan Graves, de eerste CEO van Uber. Hij vroeg mij om Uber in Nederland te gaan opzetten en ik ben die uitdaging aangegaan. De dynamiek en ondernemerschap spraken me enorm aan’.
Van Leeuwen groeide op in Eindhoven, een stad waar innovatie en technologie altijd al in een hoog vaandel hebben gestaan. ‘Ik heb daarna Internationale Bedrijfskunde gestudeerd in Maastricht. Bij Heineken heb ik vervolgens zes jaar gewerkt, onder andere in Congo. Sinds dat ik bij Uber ben, is werk voor mij een achtbaan geworden. In de eerste week kocht ik een paar bureau’s bij IKEA voor de eerste werknemers en ruim twee jaar later zitten we met honderd mensen in het centrum van Amsterdam’.
Tweezijdige beoordeling
Nederland kent momenteel UberLUX (limousine), UberBlack (luxe sedan) en UberPOP (particuliere chauffeurs). Via de mobiele app worden klanten verbonden met privé-vervoerders in 52 landen. Met een druk op de knop bestelt de klant zijn auto en via zijn creditcard of Paypal rekent hij af.
Uber heeft een beoordelingsysteem dat beide kanten opgaat. ‘Onze klanten mogen hun bestuurders beoordelen via de Uber-app, maar andersom kunnen ook bestuurders hun klanten beoordelen. Zo kunnen we voor beiden een interessante markt creëren’. Hij heeft wel eens bestuurders moeten wegsturen. ‘Klanten stapten in de auto met een glimlach, maar kregen helaas niet de service die ze verwachtten.'
Als er veel van dat soort beoordelingen over een chauffeur via de app doorkomen, en er geen verbetering is, dan grijpt Uber in. ‘Ik geef mensen een enorme verantwoordelijkheid en reken hen af op het resultaat. We hebben geautomatiseerde systemen die meteen kunnen laten zien hoe de business zich ontwikkelt. Ik sta op met die data en ga ermee naar bed. De rest van mijn team doet dat ook. Dankzij de data kunnen we snel schakelen en iedereen afrekenen op het resultaat. Meten is weten’.
Snelle oplossingen
Momenteel is Uber in Nederland actief in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. ‘Voor ons is het van groot belang dat er snel een Uber-auto voor je deur staat. Vraag en aanbod moeten dus goed op elkaar zijn afgestemd. Als dat even niet het geval is, lost Van Leeuwen dat met zijn mensen snel op: ‘Het komt soms voor dat er te weinig Uber-chauffeurs rondrijden, wat we dan in de data terug zien. Wij gaan dan aan de slag om meer bestuurders op de weg te krijgen. We kunnen bijvoorbeeld via e-mail en sms laten weten wanneer er veel vraag is of op zoek gaan naar nieuwe kanalen om extra chauffeurs te vinden’.
Van Leeuwen ziet vanuit heel Nederland vraag naar de diensten van Uber. 'Maar we willen stap voor stap groeien’. In de komende maanden moeten kleinere steden in de Randstad, zoals Delft en Haarlem, ook volledig gedekt worden door Uber. Binnen een jaar moeten de steden buiten de Randstad aan de beurt zijn. ‘Voor mensen die in Amsterdam wonen kunnen we nu al een alternatief zijn voor de auto. Op de lange termijn willen we dat ook op regionaal niveau klaarspelen’.
Groeistrategie
Wekelijks komen er tientallen nieuwe chauffeurs bij. Uber zit dus in de lift. ‘Als het zo doorgaat, dan moeten we aan het einde van de zomer met een structuur en met teams komen. Maar desondanks blijft de kern van het bedrijf dat we snel schakelen en regelmatig jammen: op het moment dat er een probleem is, dan gaan we het samen oplossen.'
Een van de speerpunten voor toekomstige groei is UberPOOL, waarbij mensen bij elkaar in de auto zullen stappen en meerijden. ‘In Nederland hebben we acht miljoen auto’s die gemiddeld 23 uur per dan stil staan. Elke auto is gemiddeld bezet met 1,4 persoon en dat maakt autovervoer in ons land inefficiënt en duur’. Mensen die naar hun werk gaan, hebben in hun wagen vier zitplaatsen vrij. Die kunnen gevuld worden.
‘Wat zou er gebeuren als we met zijn alleen meer in elkaars auto gaan zitten? Dan neem de verkeersdrukte af en zullen er minder auto’s in de stad stil staan op een parkeerplek. Ook zal de CO2-uitstoot afnemen. Uiteindelijk willen we een kantelpunt veroorzaken waardoor vervoer met Uber goedkoper is dan vervoer met de eigen auto. In San Francisco zien we dit al gebeuren. Jonge mensen doen daar de auto weg omdat ze vertrouwen op Uber’.
Beter benutten
Andere innovatieve bedrijven zoals Tesla zouden nog wel eens last kunnen krijgen van Uber. Immers, wanneer veel mensen auto’s delen via Uber, zijn er minder elektrische auto’s nodig. ‘Wij rijden ook met Tesla’s, maar de echte winst zit in het beter benutten van traditionele auto’s. Door ritten te delen kun je het milieu ontlasten’. Ook is het niet langer nodig om allerlei infrastructuur aan te leggen voor elektrisch rijden. Dit scheelt de overheid en samenleving veel geld, betoogt Van Leeuwen. ‘UberPOP bestuurders rijden in middenklasse auto’s die zuiniger zijn. Dat brengt veel meer in dan elektrische wagens’.
Een ander doel heeft Van Leeuwen ook: de taximarkt openbreken. Waar waaghalzen zoals Taxi Direct, NS-taxi en de TukTuk mislukten, lijkt Uber toch te slagen. Wat is het geheim? ‘Ik denk dat we Uber breder moeten zien dan taxi’s alleen. Kijk naar de regio Amsterdam, waar ongeveer 3.100 taxi’s zijn die mensen kunnen oppikken. Die kunnen niet alle 1,5 miljoen inwoners van de regio vervoeren. Groot Amsterdam telt vele, zo niet honderdduizenden auto’s. Die moeten we benutten. Pas dan kun je de impact hebben die nodig is. De taxi zal blijven bestaan, maar het vervoer van personen per auto zal er in de toekomst volledig anders uit gaan zien’.
Lagere tarieven, meer vraag
Volgens critici zouden de bestuurders van met name UberPOP onderbetaald krijgen. ‘Lagere tarieven zorgen voor meer vraag, waardoor bestuurders veel meer ritten per uur kunnen rijden. Het resultaat is dat UberPOP-bestuurders goed kunnen verdienen en dat gebruikers toegang hebben tot goedkoper personenvervoer.’
Intussen rijdt chauffeur Ayoub in zijn Volvo door Amsterdam. Hij moet zijn passagiers op de Prinsengracht afzetten. ‘Ik moet zo even omrijden omdat we anders vast komen te staan op het Leidseplein. Daar staat het vol met taxi’s die op klanten wachten. Hopelijk vind u dat niet erg?’ vraagt hij. De passagiers hebben daar geen problemen mee. Voor Ayoub mag het Uber-avontuur nog wel eventjes doorgaan. ‘Ik moet nog vier jaar studeren en wil lekker blijven rijden. Het is een mooie bijbaan’.
Lees meer over Uber:
-
Airbnb versus Uber: wie had de meeste impact in 2014?
-
Uber-ceo Travis Kalanick is positief over Nederland en 'progressieve regelgeving'
