#1. Scapino, Dolcis, Invito, Manfield
Het was vooral een annus horribilis voor de grote retailketens. V&D was al failliet, toen vlak voor de jaarwisseling de beursgenoteerde holding Macintosh over de kop ging. Daardoor begon 2016 meteen met het omvallen van de winkelformules Dolcis, Invito, Manfield en even later ook Scapino. Onder andere ‘sleetse winkels’ en inflexibele huurcontracten waren de boosdoeners, aldus de curatoren deze zomer in hun verslag. Ze wisten alle winkels overigens te verkopen aan branchegenoten als Sacha, Ziengs en andere ondernemers.
#2. Unlimited Sports Group februari (Aktiesport, Perry Sport)
In februari was het de beurt aan de winkels van Perry Sport en Aktiesport om papier voor de ramen te plakken. Eigenaar Unlimited Sports Group ging failliet door de malaise in de winkelstraat maar werd ook hard geraakt door de faillissementen van V&D en Scapino, waar 128 shop-in-shops van Aktiesport en elf verkooppunten van Perry Sport werden gesloten. De formules konden een doorstart maken onder de vlag van het Britse JD Sports Fashion. Dat maakte 26,5 miljoen euro over aan de curator en hield een deel van de 73 vestigingen aan.
#3. Paradigit
De vertrouwde computerketen Paradigit van de Eindhovense ondernemer Arjen de Koning en zijn vrouw Noortje van Gennip redde het in februari niet meer, nadat hij eerder al de helft van de 22 winkels had gesloten. De Koning kon door met de webwinkel van Paradigit en de automatiseerders Skool (scholen) en ISL Automatisering (werkplekken). De stap om eind 2015 verkooppunten bij V&D’s te openen bleek niet zo’n goede. Met de drie grootste zaken maakte De Koning een doorstart.
#4. Foto Klein
Het moederbedrijf van winkelketen Foto Klein, Klein Retail Group, werd begin februari failliet verklaard. Een paar weken later nam ondernemer Peter Merceij met Kamera Express de vijf grote Foto Klein XL-filialen over van de curator. Kamera Express telt daardoor twaalf vestigingen en een webshop en won onlangs nog de Rotterdamse ondernemersprijs.
#5. Front Runner Nederland
In juni vroeg de directie van sportkledingketen Front Runner faillissement aan vanwege een teruglopende omzet. In 2015 werd bovendien de voorraad op de hoofdvestiging bijna in zijn geheel gestolen. Medeoprichter Jaap van Treijen maakte een paar weken later een doorstart met de sneakerketen.
#6. Dirkzwager en Mitra
Familiebedrijf en distilleerderij Dirkzwager Groep ging in juli ten onder aan fraude bij slijterijketen Mitra, valt sinds kort te lezen in het curatorenverslag. Mitra, anno 1897 en met ruim 150 filialen, kampte al jaren met dalende verkopen en toegenomen concurrentie. Eind juli maakte het een doorstart, net als andere onderdelen van de Dirkzwager Groep, zoals de Friese berenburgmaker Weduwe Joustra.
#7. McGregor
Het avontuur waar Spykeroprichter Victor Muller in een vorig bestaan zoet mee was, leek wat de winkels van McGregor en Gaastra betreft in juni ten voorlopig ten einde. De McGregor Fashion Group werd in juni failliet verklaard, maar de doorstart van McGregor onder de nieuwe naam Doniger Fashion Group een maand later was omstreden. Crediteuren en oudere werknemers vroegen zich af hoe het kon dat de aandeelhouders (NIBC Bank, Marcel Boekhoorn, Jeroen Schothorst en Ben Kolff) die pal voor het faillissement nog weigerden vers kapitaal in de onderneming te steken, na een faillissement met het bedrijf verder konden. De curatoren laten de zaak momenteel uitpluizen.
#8. Scheer & Foppen
Ook een vertrouwde naam, en niet de eerste elektronicaketen die de afgelopen tijd sneefde: Scheer & Foppen hield er in juni mee op. 56 vestigingen moesten sluiten, net als de webshop. Er meldden zich handenvol partijen voor een doorstart, maar de curator kwam er niet uit. Begin augustus viel het doek definitief voor Scheer & Foppen.
#9. MS Mode
In augustus ging ondernemer Ronald ‘Coolcat’ Kahn failliet met MS Mode. Sindsdien heeft hij hard gewerkt aan een doorstart, die rond november vaste vorm leek te krijgen: de keten gaat door met in Nederland 95 van de 130 winkels, Kahn wordt vanaf 1 januari met Coolinvestments weer volledig eigenaar.
#10. VacuMedical
De eerste niet-retailer in het rijtje van ondernemingen die 2016 niet heelhuids overleven is meteen een goede bekende van Sprout: VacuMedical, in 2015 nog genomineerd als crowdfunder van het jaar na een campagne van 200.000 euro voor een nieuwe behandeling van vaatproblemen, ging in juni failliet. Oprichter Maarten Coolen was sinds 2013 actief met VacuMedical in Utrecht en opende met het crowdkapitaal twee extra vestigingen. Volgens hem deed een negatief artikel zijn bedrijf de das om.
#11. Watermelon
Hele goede bekenden zijn Alexander Wijninga en Charl Haas, die met Watermelon (WhatsApp voor bedrijven) in juli failliet gingen. Sprout riep ze een maand tevoren nog uit tot jonge ondernemers van 2016 en ja, de jury wist dat de mannen een dreigbrief van Facebook op de mat hadden gekregen vanwege inbreuk op de voorwaarden die WhatsApp hanteert. Een workaround kwam niet van de grond, en een volledige doorstart kwam er niet. Wel trad voormalig CTO Daan Gönning in dienst bij CM Groep, dat de techniek achter Watermelon overnam.
#12. eLinea
Online kiosk eLinea, een soort concurrent van Blendle, ging ook in juli over de kop, doordat het aantal abonnees dat onbeperkt tijdschriften kon lezen niet snel genoeg groeide om voor voldoende cashflow te zorgen. In augustus ontfermde uitgever en tijdschriftendistributeur Audax zich over eLinea, dat sindsdien nog niet is opgestart.
#13. Jetwise
De deeleconomie lijkt voor privéjets geen vliegende start te krijgen: Vince Meens en Robert van Monsjou trokken nauwelijks een jaar na de start de stekker uit het bedrijf, dat een soort Snappcar voor vliegtuigen had kunnen worden. Meens tegen Quote: “We hebben zoals zo veel startups een paar keer een radicale draai moeten maken. We begonnen als marktplaats, begonnen daarna losse stoelen te verkopen en eindigden met een abonnementsmodel. Bij dat laatste model konden mensen vrijwel onbeperkt naar een Ibiza en Zuid-Frankrijk vliegen. Elke pivot kost geld, en alhoewel de abonnementen aansloegen, kwam de bodem snel in zicht.”
#14. Fifteen
Niet alles wat Jamie Oliver aanraakt verandert in goud: het Amsterdamse filiaal van zijn restaurantketen Fifteen kon de maandelijkse huur van 25.000 euro niet meer opbrengen en ging in november over de kop. Aan een doorstart wordt volgens Het Parool gewerkt.
#15 Multicycle
In de maakindustrie lijken de inktzwarte jaren voorbij, maar dat gold niet voor fietsenfabrikant Multicycle uit Ulft. Aanleiding voor het faillissement was volgens de curator dat de bank en een investeerder geen geld meer in het bedrijf wilden stoppen. Hij ziet mogelijkheden voor een doorstart van het elektrische-fietsmerk.
#16. Nedstaal
Maakindustriëler dan Nedstaal gingen ze in 2016 niet failliet: Nedstaal ging in november, twee jaar na een doorstart, alsnog failliet. Volgens een woordvoerder van Nedstaal komt het faillisement door een ‘combinatie van prijsdruk en structureel terugvallende vraag en de sombere vooruitzichten voor de nabije toekomst.’
