Managementspellen

Door: Karin Willems

Geschreven door:
Karin Willems

18 oktober 2005 18-10-2005 5,5 minuten

Winnen kan meestal niet bij management- en bedrijfsspellen. Wat is dan het nut? Management Team testte er een aantal voor u.

Een van de belangrijkste kenmerken van een spel is dat er gewonnen kan worden. En daarom houden de meeste managementspellen een valse belofte in; meer dan bij reguliere spelletjes gaat het hier om de reis, niet om de bestemming. Winnen of verliezen komt niet voor. Managementspellen zijn dan ook vaak eigenlijk managementtools. Sommige zeer bruikbaar, andere niet.

Waarden- en normenspel

Uitgever: Gerrickens training en advies

Kost: 29,75 euro (handleiding 37,10 euro)

Geschikt voor: nieuwe managers of beginnende teams

Cijfer: 6,5

Als kwantiteit een criterium is, scoort het Waarden- en normenspel heel goed. Want met dit ene managementspel kan wel op heel veel manieren worden gevarieerd. De bijbehorende handleiding somt met gemak twintig spelvormen op. Wij kozen voor de variant waarbij wordt gediscussieerd over waarden en thema’s. Welke waarden vinden teamleden belangrijk en welke normen horen daarbij? Op de themakaarten staan termen als ‘leidinggeven’, ‘ondernemerschap’ en ‘samenwerken’, terwijl op de normenkaarten wordt aangegeven waar de teamleden in het kader van de gekozen themakaart belang aan hechten. Bijvoorbeeld ‘je moet voor jezelf opkomen’, ‘je moet risico’s nemen’ of ‘kennis deel je met anderen’. De spelers kiezen om beurten een waardekaart en alle spelers kiezen daarbij een voor hen belangrijke norm. Daarna volgt discussie over het thema.

Het doel is elkaar beter te leren kennen, en daarin slaagt het vrij goed. Wel belangrijk is dat iemand dit spel in goede banen leidt. Een soort scheidsrechter dus. De handleiding bestaat uit ruim zeventig pagina’s met vele spelvormen en dat kan een drempel zijn voor de manager. Welk spel moet hij spelen? Een professionele coach biedt volgens de handleiding uitkomst, maar daarvoor moet natuurlijk wel in de buidel worden getast.

+ Het spel kan nuttig confronterende situaties opleveren over onderwerpen die normaal niet ter sprake komen.

+ Meerdere spelvormen zijn mogelijk; je kunt het zelfs in je eentje spelen

– De handleiding is wel erg uitgebreid, en bovendien duurder dan het spel zelf.

– Aan het uiterlijk had meer aandacht kunnen worden besteed. Zeker omdat het spel aangeprezen wordt als ‘kleurrijk vormgegeven’.

De baas spelen

Uitgever: Thema

Kost: 16,50 euro

Cijfer: 5

Geschikt voor: onzekere managers

‘Gouden regels voor leidinggevenden in zakformaat’, zegt de uitgever over ‘De baas spelen’. De spelvorm is het klassieke kwartetten. Bijvoorbeeld: de serie ‘vergaderen’ bestaat uit voorbereiden, besluitvorming- en interventieniveaus, agenda en besluitvormingsprocedures. De afzonderlijke kaarten geven vervolgens meer informatie over de steekwoorden. Leuk bedacht en ook de titel is goed gekozen, maar meer dan dat biedt het spel niet. De uitgever gaf zelf al aan dat het spel wat verouderd is, en dat is te merken. Tijdens de test op de redactie van Management Team verloren de spelers zich in het kwartetten en kwamen de thema’s op de kaarten niet aan de orde. Bovendien lijken de tips voor de managers en een beetje betuttelend. “Stuur in uw medewerkers aan in de stijl die bij hen past.” Hoezo open deur? Die theorie is bij de meeste leidinggevenden wel bekend. Beter is om te vertellen hoé je dat dan doet, want daar wordt vaak mee geworsteld.

+ Het zakformaat van de kaartjes geven leidinggevende met weinig zelfvertrouwen een legitiem spiekbriefje. Als je bijvoorbeeld even bent vergeten hoe je moet samenwerken.

– Het spelen ervan overstemt de bedoeling van het spel en kan dus zo ingewisseld worden voor ieder ander kwartetspel.

Competentiespel

Uitgever: Thema

Kost: 35 euro

Geschikt voor: managers die worstelen met het functioneringsgesprek

Cijfer: 7

Managers die moeite hebben met de invulling van een functioneringsgesprek kunnen het competentiespel als handvat gebruiken. Naar onze smaak minder geschikt om met een team te spelen, maar des te nuttiger voor een één-tweetje tussen baas en werknemer. Met dit bordspel worden met behulp van vierenveertig voorgedrukte competentiekaartjes vaardigheden uitgebeeld. De werknemer kiest in welke vaardigheden hij/zij goed is, welke nog ontwikkeld moeten worden en welke competenties hij in zijn werk nodig heeft. De manager treedt op als coach met de speciale coachingskaartjes, waarmee dieper wordt ingegaan op de wensen, vaardigheden en ontwikkeling van de werknemer. De medewerker verwerft visueel inzicht in zijn competenties door de twee borden waar de kaartjes op worden gelegd: het overzichtsbord en het profielbord. Leuk aangekleed met bijvoorbeeld een ‘verlanglijstje’ waar competenties horen die de medewerker nog wil ontwikkelen, en de ‘broedkist’ waar de kaartjes van competenties horen die wel aanwezig zijn, maar nog onvoldoende ontwikkeld zijn . Ook dit spel is geschikt voor meerdere spelvormen.

+ Zeer veel aandacht voor de vorm, waardoor het een ‘warm’ spel is. Kan de kille zakelijkheid uit de lucht halen.

– Lijkt ons iets minder geschikt om met een heel team te spelen, met name omdat spelers voor het karakter van dit spel een ‘veilige omgeving’ nodig hebben.

Diamantino

Uitgever: Bas Kesting
Kost: verschilt per opdracht
Geschikt voor: managers en teams die inzicht willen verwerven in bedrijfseconomische processen, of als relatiegeschenk
Cijfer: 7

Spelmaker Bas Kesting maakt met zijn ‘methode spel-maker’ spelvormen van bedrijfsprocessen. Echte spellen, want er kan worden gewonnen. Kesting baseert zijn spellen onder andere op de theory of constraints van Eli Goldratt, die ervan uitgaat dat verbetering niet zozeer het terugdringen van de kosten behelst, maar het verbeteren van de doorvoer of doorstroomsnelheid. Voor een diamantair ontwikkelde hij het bordspel ‘Diamantino’, waarbij het ketenproces van diamanten als uitgangspunt dient. Het doel voor iedere speler is alle diamantjes zo snel mogelijk te bewerken, polijsten en op het juiste moment te koop aan te bieden. De opslagplaatsen van iedere stap kunnen maar een beperkt aantal diamanten aan en andere spelers kunnen dwarszitten, dus inzicht en een beetje geluk zijn belangrijk. Als we de factor plezier meerekenen in de beoordeling, is dit het leukste spel dat we hebben getest. Maar als managementtool is het minder geschikt. Wat het aantrekkelijk maakt, is dat de spelers met hun eigen bedrijf bezig zijn omdat de spellen op maat gemaakt worden. Ook zeer geschikt als relatiegeschenk of cadeautje voor het personeel.

+ Mooi vormgegeven, met kleine plastic diamantjes als kers op de taart.
+ De spellen worden op maat gemaakt. Spelers zijn dus met hun eigen product of bedrijf bezig. Kan de teamspirit bevorderen.
+ Leuk om te spelen.
– Heeft geen grote toegevoegde waarde als managementtool als het niet verder omkleed wordt.

Het teamspel

Uitgever: Thema

Kost: 25 euro

Geschikt voor: teambuildingsessies die wat langer mogen duren, en in een ontspannen omgeving

Cijfer: 7

“Met wie in de groep zou je het liefst een halve dag opgesloten zitten in de lift en waarom?” luidt een van de vragen uit Het Teamspel. Dit spel lijkt op het Waarden- en normenspel van Gerrickens, maar dan speelser. Waar het Waarden- en normenspel een serieuze aangelegenheid is, kan er in het teamspel wat meer gelachen worden. Dat komt met name door de uitgebreidere opdrachten. Dit spel werkt met kaarten die zijn ingedeeld naar de thema’s uit het ‘doelmatigheidsmodel’: missie, doelen, taken en rollen, werkafspraken en procedures, en onderlinge verhoudingen. De gedachte hierachter is dat de thema’s die hoger staan in de hiërarchie van invloed kunnen zijn op de andere thema’s. Klinkt allemaal wat ingewikkeld, maar tijdens het spelen van het spel wordt het wat duidelijker. De opdrachten op de kaarten klinken dan ook wat luchtiger dan de theorie. Bij iedere opdracht staat aangegeven hoelang er de tijd voor genomen moet worden. De inspanning kan soms oplopen tot minstens een kwartier per opdracht, je moet dus geen haast hebben. Dit spel komt daarom ook het beste tot zijn recht op een teambuildingsessie waarbij niet op de horloges wordt gekeken en de mobiele telefoon uitstaat.

+ Dit spel kan een ontspannen sfeer creëren onder de teamleden.

+ De opdrachtkaarten zijn origineel en haalt de spelers uit de dagelijkse realiteit, zonder aan effectiviteit in te boeten.

– Gevaar voor lacherige sfeer is groot