"Ze denken dat ze een slimmer en beter soort mensen zijn, dan gewone mensen." Eurocommissaris Kroes opent frontaal de aanval op de cultuur in de bancaire sector.
Bankiers hebben maar niet door dat de wereld is veranderd. Dat de staatsgesteunde banken verrast waren door de eisen vanuit Brussel "kan alleen verklaard worden vanuit de cultuur van arrogantie bij de banken." Kroes sprak afgelopen donderdag ter gelegenheid van de opening van het nieuwe onderkomen van de Algemene Pensioen Groep APG aan de Amsterdamse Zuidas. In het geografische hol van de leeuw sloeg ze met kracht haar piketpalen voor de nabije toekomst.
Dat nooit meer
"Banken moeten terug naar hun kern, lenen en sparen… Banken mogen onder geen voorwaarde terugkeren naar business as usual, omdat zij de best betaalde lobbyisten hebben." Kroes wees er fijntjes op dat er "absurde situaties" waren ontstaan. Zo was RBS vlak voor de ineenstorting groter dan alle nationale economieën in West Europa, met uitzondering van de Duitse economie. "Banken waren te groot en te complex om te besturen en te controleren. Het gaat om triljoenen. Zoveel nullen, dat ook ik daar een potlood bij nodig heb om het te overzien." En op haar post in Brussel waar ze het speelveld bewaakt dat de crisis een ding leert: "dat nooit meer."
Cultuur van arrogantie
Verandering is een eis. Niet alleen vanuit Brussel, maar ook vanuit de markt en de consument. Dat lijkt helder maar "veel banken zitten nog in de ontkenningsfase", meent de eurocommissaris voor mededinging. Banken moeten kleiner en overzichtelijker. Dat betekent het afstoten van onderdelen. "De illusie dat we het niet menen met die verandering kan alleen verklaard worden vanuit de cultuur van arrogantie bij de banken", zegt ze over de verbaasde bancaire reactie op de eis tot verandering. Dat de grote steunoperaties een prijs hebben, heeft Kroes naar eigen zeggen altijd duidelijk gemaakt aan de bankiers. Maar nu langzaam lichtpunten komen willen de banken niet meer.
Kroes ziet dat banken denken dat de regels niet voor hen gelden. "Te vaak denken bankiers dat ze een slimmer en beter soort mensen zijn, met recht op andere regels en een andere beloning", observeert ze dan ook. En hoewel beloningen en bonussen niet in haar pakket zitten, maken die in haar ogen deel uit van de arrogantie van de bankencultuur.
Respect
"Het is tijd dat de banken enig respect gaan tonen voor investeerders, klanten en de belastingbetaler", concludeert Kroes dan ook. Dat de rekening bij de belastingbetaler wordt neergelegd is "onacceptabel". En dat zou opnieuw dreigen. "Zelfs de slimste regulering kan niet op tegen de risiconemende bankiers." En dat betekent dat banken onvoorwaardelijk moeten kiezen voor de consument en moeten doen waar ze voor zijn: De economie weer op gang brengen.
Deze week in MT: Een exclusief gesprek met Neelie Kroes over talent.
