Koffiepauzes laten de productiviteit stijgen, complimentjes uitdelen verhoogt je aanzien. Managers onderschatten deze oeroude tools.
#hetblijewerken Financieel gezien is de hoogopgeleide werknemer in Nederland best tevreden. Met zijn status zit het ook wel goed. We hebben steeds meer vrijheid in ons werk en zelfontwikkeling is tegenwoordig geen luxe maar noodzaak. Maar wat is het dán dat steeds meer professionals hun toevlucht zoeken tot een loopbaancoach of hun goedbetaalde baan verruilen voor een onzeker bestaan als zelfstandige?
Gebrek aan waardering
Het Blije Werken
Dit is het vijfde deel in de serie Het blije werken. MT onderzoekt dit voorjaar de oorzaken van zowel tevredenheid als onvrede op de werkvloer. Waarom moeten allerlei coaches ons helpen omgaan met stress, in onze kracht staan of onze passie vinden? Is er iets mis met het Nederlandse werkklimaat of vinden we zelfs de leukste baan nog niet goed genoeg? Deze week onder de loep: waardering en teamgevoel.
"Werknemers missen waardering", schreef Hans Poortvliet van Waarderingsmanagement.nl in reactie op de MT-serie Het Blije Werken. Misschien geen verrassende conclusie voor een adviesbureau met die naam. Maar Poortvliet heeft wel een punt. Gebrek aan waardering is dodelijk voor de motivatie van je medewerkers, blijkt uit Duits onderzoek. Een studie van McKinsey toonde drie jaar geleden ook al de kracht van complimenten aan. En de lijst van Beste Werkgevers 2012 die MT onlangs publiceerde, laat zien hoe belangrijk betrokkenheid bij je medewerkers is. Bedrijven die betrokkenheid tonen zijn winstgevender en hebben ook tevredener klanten.
Compliment is geen truc
Volgens Poortvliet is het tonen van waardering een van de meest onderschatte instrumenten die managers in handen hebben. “In Nederland zijn we het niet gewend om complimenten te geven. Amerikanen zijn daar veel beter in, die geloven in aanmoedigen. Dat komt op ons soms over als ‘onecht’ maar als het een truc zou zijn, zou het niet werken. Ook Amerikanen prikken daar zo doorheen. Dat een Nederlands compliment oprechter lijkt, komt eerder doordat we er zo weinig geven. In Nederland hoor je het als er iets fout gaat, niet als het goed gaat. In de schoonmaakbranche werd eerder dit jaar gedemonstreerd voor respect. Dat is veelzeggend.”
Geef waardering, ontvang aanzien
Patrick van Veen, die als bioloog en oprichter van Apemanagement met een biologische blik naar sociaal gedrag in organisaties kijkt, ziet ook dat we in Nederland weinig complimentjes geven. Volgens Van Veen heeft dat alles te maken met de Nederlandse weerstand tegen hiërarchie. “Het geven van een compliment laat zien wie er hoger in rang staat. Je chef zegt tegen jou dat je het goed hebt gedaan, niet andersom. Met het uitdelen van het compliment bevestig je je eigen status. Door iemand een schouderklopje te geven maak je die persoon letterlijk iets kleiner. In Nederland hebben we moeite met hiërarchie. We kiezen liever voor zelfsturende teams en eigen verantwoordelijkheid van medewerkers.”
Mensen die elkaar als gelijken beschouwen, delen onderling dus niet snel complimenten uit. Van Veen: “Onlangs sprak ik een aantal schoolbestuurders die vonden dat leerkrachten elkaar te weinig complimenten geven. Maar voor leraren is dat helemaal niet logisch om te doen: ze zien elkaar als gelijken. Een compliment zou bij de ander zelfs verkeerd kunnen vallen.” Hans Poortvliet is het daar niet helemaal mee eens. “Als een compliment spontaan en oprecht is, zit je eigenlijk nooit fout.”
Aandacht, erkenning en waardering
Zo maak je je team sterk:
Voor niet alleen slecht- maar ook goed nieuwsgesprekken.
Geef gerichte complimenten op basis van wie je mensen zijn, wat ze kunnen en wat ze doen.
Zorg dat er ook in drukke tijden samen wordt geluncht of koffie gedronken.
Geef medewerkers persoonlijke aandacht en informeer ook naar hun leven buiten het werk.
Verspil geen tijd aan eenmalige teambuildingssessies of Medewerker Van de Maand-acties, werk liever aan saamhorigheid op de werkvloer.Complimenten van de baas vallen vrijwel altijd goed. Van Veen: “Medewerkers hebben wel degelijk behoefte aan hiërarchie. Ze willen weten waar ze staan en horen of ze het goed doen. Die hiërarchie heeft ook een functie. Als je weet wie de baas is, hoef je niet eindeloos te discussiëren over de oplossing voor een probleem. Een team functioneert het beste als er een duidelijke taakverdeling is tussen denkers, doeners en beslissers.”
Met zo nu en dan tegen je secretaresse roepen dat ze een leuke jurk aan heeft, ben je er niet. Complimenten zijn volgens Hans Poortvliet van Waarderingsmanagement het meest effectief als ze;
- Aandacht geven aan wie je bent
- Erkennen wat je kunt
- Waardering tonen voor wat je doet
Je waardering laten blijken kan natuurlijk ook anders. “Het zit in simpele dingen. Vraag gewoon eens hoe het gaat, laat merken dat je wéét dat iemand het druk heeft, bied hulp bij een zware taak. Persoonlijke aandacht is het allerbelangrijkst.”
Samen lunchen
En juist aan die persoonlijke aandacht ontbreekt het tegenwoordig vaak op de werkvloer. We hebben geen tijd meer om samen te lunchen of ’s ochtends met z’n allen koffie te drinken. En dat doet de saamhorigheid geen goed. Bioloog Patrick van Veen: “Mensen lijken wat dat betreft veel op apen. Om de structuur in een groep goed te houden is hiërarchie belangrijk, maar ook ‘vlooien’: het onderhouden van onderlinge banden. Bij apen is het onderhouden van elkaars vacht een blijk van vertrouwen, een manier om wat voor elkaar te kunnen betekenen, een soort ruilhandel. Mensen doen hetzelfde door samen koffie te drinken en het weekend te bespreken. Een vergadering van een uur is samen te vatten in een verslag dat je in enkele minuten leest. Een groot deel van de vergadertijd wordt besteed aan sociaal contact. Dat is zeker geen verloren tijd. Om als team te functioneren moet er vertrouwen en wederkerigheid zijn. Als apen stoppen met vlooien, valt de groep uit elkaar. Ook als mens moet je weten wat je aan elkaar hebt. Een team ontstaat niet door het alleen te benoemen. Een team groeit door bij te springen als je collega het druk heeft en te vragen hoe het thuis is. Je moet elkaar werkelijk kennen.”
Kap met vergaderen, ga koffie drinken!
Volgens Van Veen is door het streven naar efficiëntie het onderhoud van sociale banden in het gedrang gekomen. “We missen de koffiejuffrouw. ’s Ochtends samen koffiedrinken heeft een enorme toegevoegde waarde. Als je elke ochtend een halfuur informeel bij elkaar zit, kun je een groot deel van de vergaderingen schrappen. We hebben tegenwoordig voor alles een controle: financieel, juridisch, procedureel. Maar de sociale controle is weggevallen.” Ook Het Nieuwe Werken doet die sociale controle niet goed. Alhoewel sommige bedrijven dat aardig weten te ondervangen. “Sommige organisaties richten hun werkplekken zo in dat er wel degelijk plekken zijn waar je informeel bij elkaar kunt zitten.”
Nu nog een leuke zzp'ende koffiejuffrouw-nieuwe-stijl, die de flexwerkers van een latte macchiato voorziet en het komt wel goed met dat teamgevoel…
Lees ook:
- Hoe belangrijk is je salaris?
- Welvaart dwingt tot zelfontwikkeling
- Flexibele werker mist sturing
-
Status: stiekem toch wel belangrijk
