Hoe run je een bedrijf waar personeel nog in Sinterklaas gelooft of zware psychische problemen heeft? Dick Enthoven is bedrijfsleider bij sociale werkplaats Baanstede in Zaandam en heeft er dagelijks mee te maken.
“Ik was 25 toen mijn heup versleten was door het werk in de bouw. Ik kwam nergens meer aan de bak. ‘U hoort nog van ons’ werd er gezegd. Nou ik hoorde nooit meer iets. Ik heb nog gesolliciteerd bij Cacao de Zaan, ik dacht misschien lukt het daar wel omdat mijn broer daar werkt. Ik wilde iets in de administratie. ‘U hoort nog van ons’ werd ook daar gezegd.
“Toen werd me verteld dat ik maar bij de Boerenjonker, een sociale werkplaats in Zaandam, moest aankloppen. Dat vond ik vreselijk. Ik was uitgekotst door de maatschappij en ik voelde me veel te goed om tussen de gekken te werken, zo dacht ik er toen over. Maar ik heb toch doorgezet. Ik werd al snel meewerkend voorman en ging steeds een stapje verder. Ik haalde mijn teamleidersdiploma en volgde allerlei cursussen. Toen een aantal sociale werkplaatsen met elkaar fuseerde en Baanstede ontstond, ben ik hier bedrijfsleider geworden.
“Hier werken 95 mensen met een geestelijke of lichamelijke handicap. We verpakken snoepgoed voor een bekend bedrijf . Daar hebben we een keiharde commerciële deal mee. De afspraak is dat we 75.000 stuks verpakt snoep per week afleveren. Wat dat betreft is het niet anders dan het reguliere bedrijfsleven. Als het niet lukt, dan hebben we een probleem.
“De meeste mensen die hier werken hebben een ‘restcapaciteit’ van gemiddeld 25 procent. Dat betekent dat we aan de slag gaan om werkelijk alles uit die 25 procent te halen. Dat is een kwestie van ontdekken: wat kunnen mensen, waar zijn ze goed in, hoe moet je ze sturen. Dat kost tijd.
“Ongeveer driekwart van onze medewerkers heeft een verstandelijke handicap of een andere psychische handicap. De rest heeft lichamelijke klachten. Inmiddels is er een wachtlijst waar honderdvijftig mensen op staan; het kan wel drie jaar duren voordat iemand hier terechtkan. Een indicatiecommissie bepaalt wie er op de wachtlijst komt. Dat zijn altijd de ergste gevallen. Als je last van je rug hebt, kom je hier echt niet meer aan het werk. Dat is niet erg genoeg. Het probleem dat hierdoor ontstaat is dat veel mensen niet de capaciteit hebben om voorman te worden. Ik heb hier nu bijvoorbeeld iemand die alle technische klusjes doet, dat kan hij goed. Als hij weggaat, is het maar afwachten of iemand anders dat over kan nemen. Zo niet, dan moet ik mensen van buiten gaan inhuren. Ook de doorgroeimogelijkheden worden beperkt met een grote instroom van ‘de zware gevallen’. En dat is jammer want we zijn toch een leerwerkbedrijf.
“Driekwart van de mensen zal hier altijd blijven werken. Ze zijn tevreden en wíllen ook niet weg. Ik heb hier mensen aan de lopende band werken die doodongelukkig zouden zijn als ik ze daar weghaal. Maar voor de werknemers die wel groeimogelijkheden hebben, moet je wat doen. Daar worden beoordelingsgesprekken en functioneringsgesprekken mee gevoerd. Als ze aangeven dat ze iets anders willen, gaan we samen zoeken naar een passende oplossing. Kortgeleden is een van onze werknemers bij een kringloopwinkel begonnen. Die jongen had psychische problemen. Nu doet hij het fantastisch in die kringloopwinkel. Hij helpt mensen, rekent zelfstandig af, het gaat heel goed. Hij was te goed om hier snoep in te pakken. Dat wist ík wel, maar daar moest ik ook andere mensen van overtuigen.
“Ik begrijp de mensen die hier werken, dat komt omdat ik zelf ook een handicap heb. Ervaring weegt niet op tegen welke opleiding dan ook. Het is zwaar, want niemand kan hier zelfstandig werken, je moet er voortdurend bovenop zitten. En als er problemen zijn, of iemand zit niet goed in zijn vel, dan ga ik dat tot op de bodem uitzoeken. Dat is ook eigenbelang, want als iemand ziek wordt, zijn we nog verder van huis. Inmiddels voel ik precies aan wanneer er iets aan de hand is. Ik ken mijn mensen goed. Meestal worden problemen veroorzaakt door privé omstandigheden. De meeste mensen wonen niet thuis, maar in een begeleidwonenproject. Ik spreek die begeleiders regelmatig, om te zien hoe we samen iets op kunnen lossen.
“Medewerkers van Baanstede zijn loyaal, dat zie je in geen enkel regulier bedrijf terug. Ze gaan voor je door het vuur en ze geven je waardering. Dat zit niet in een schouderklopje of een compliment, het is iets anders. Het is een gevoelskwestie, een gezichtsuitdrukking of een glimlach van oor tot oor. Dat geeft een goed gevoel.
“Door lichamelijke problemen heb ik een aantal taken af moeten stoten, dat geeft verlichting. Op dit moment zijn we niet in de situatie om leidinggevend personeel in dienst te nemen van buitenaf . Ook hier is een vacaturestop. De overheid bezuinigt, maar het werk wordt steeds zwaarder.”
CV Dick Enthoven
1950 > geboren in Zaandam
1964 > opleiding machinaal houtbewerker bij Bruynzeel
1964 > timmerman/bouwvakker
1975 > kan niet meer in de bouw werken door versleten heup
1977 > medewerker bij sociale werkplaats Boerenjonker in Zaandam
2001 > bedrijfsleider bij Baanstede
Dick Enthoven is getrouwd en heeft een dochter en een zoon.
