Veel verhalen over huilen op de werkvloer eindigen in een wc-hokje, op de gang, of op de fiets naar huis. Weinig mensen willen hun tranen laten zien aan collega’s. Weglopen, diep ademhalen, of aan iets anders denken, dus.
Volgens sociaal psycholoog Pieternel Dijkstra, geen voorstander van huilbuien op het werk, is hier een goede reden voor. ‘Als je op je werk huilt, kun je andere collega’s aansteken. We noemen dat emotionele besmetting. De sfeer slaat om, mensen hebben de neiging om mee te leven, of zich juist aan je te ergeren. Bovendien schrijven mensen het huilen eerder toe aan jou als persoon dan aan de omstandigheden.’
Context
Wel hangt de uitwerking van een huilbui volgens Dijkstra af van de context. ‘De reden is belangrijk. Als je vader net is overleden en je wordt daar op de werkvloer emotioneel over, dan is daar veel meer begrip voor dan voor een huilbui omdat je het niet meer trekt op werk. Dat wordt eerder gezien als onwenselijk, onprofessioneel en zwak.’
Daarnaast verschilt de mate van acceptatie per werkplek. ‘In de hulpverlening wordt huilen eerder geaccepteerd dan in een zakelijke omgeving. Ook zullen louter vrouwelijke collega’s anders reageren dan een werkvloer vol mannen.’
Uit een Amerikaanse enquete van Anne Kreamer, die het boek It’s Always Personal: Navigating Emotion in the Workplace schreef, blijkt dat vooral vrouwen last hebben van een schuldgevoel nadat zij hebben gehuild op hun werk. Mannen zeggen zich beter te voelen: zij zijn opgelucht en scherper dan voorheen.
Ook is het voor vrouwen nóg minder geaccepteerd om emoties te tonen op de werkvloer dan voor mannen. It is a man’s world en wil je als vrouw serieus worden genomen, dan moet je zeker niet te boos, of verdrietig reageren, zo blijkt onder andere uit een Amerikaans onderzoek uit 2007. Uit onderzoek van De Open Universiteit en TNO uit 2014 blijkt dat vrouwen vaker dan mannen zeggen emoties op het werk te moeten onderdrukken.
Emotionele wezens
‘Het doel van organisaties zou niet moeten zijn om emoties op het werk te verdrijven, maar dit is wel wat ons dominante managementmodel probeert te doen,’ schrijft Kreamer in een artikel waarin zij pleit voor een rationele benadering van emoties op de werkvloer. De schrijfster verwijt bedrijven door een taboe op huilen geen protocol te hebben voor hoe om te gaan met emoties.
Ook Sheryl Sandberg pleit in haar boek Lean in voor de verdwijning van het taboe dat op huilen op de werkvloer rust. ‘Ik geloof niet dat we van maandag tot en met vrijdag tussen negen en vijf een ander persoon zijn dan ’s avonds en in het weekend. Ik denk dat we allemaal emotionele wezens zijn en die emoties ook moeten kunnen uiten op werk,’ zegt de COO van Facebook in een Indiase krant.
Emoties uitzetten
Dijkstra erkent dat werk en privé ontzettend door elkaar heen lopen. ‘Je kunt je emoties niet uitzetten zodra je op je werk aankomt, je kunt er hoogstens een beetje afstand van nemen. Wél is het goed om emoties op het werk anders te reguleren dan emoties thuis. Een professionele omgeving is heel anders dan een privéomgeving; er gelden andere verwachtingen.’
Maar hoe reguleer je je emoties? ‘Als je eerlijk en transparant bent, kun je huilen voorkomen,’ zegt de psycholoog. ‘Het is beter om grenzen te stellen en problemen aan te kaarten voordat je er emotioneel over wordt. Natuurlijk kan een spontane huilbui een keer gebeuren, maar de nadelen van vaak huilen zijn groter dan de opluchting.’
Uitputting
Toch gaan er ook steeds meer stemmen op voor emoties op de werkvloer. Uit het onderzoek van De Open Universiteit en TNO blijkt dat het moeten verbergen van negatieve emoties op de werkvloer leidt tot meer uitputting en minder gedrevenheid onder werknemers, zowel mannen als vrouwen.
‘Emotionele intelligentie is enorm waardevol in een professionele omgeving. Het vermogen om te begrijpen dat er emoties achter vrijwel elke uitwisseling op het werk zitten, is nu meer mogelijk en urgenter dan ooit,’ aldus Kreamer.
