Een nieuwe groep snelgroeiende markten betwist de positie van de gevestigde, ontwikkelde economieën. Deze RGM’s (rapid growth markets), of BRICS-landen, hebben een duidelijk belang bij het vermijden van een Europese recessie en willen daar op inzetten. Maar dan moet Europa meer macht aan het IMF toestaan.
Crisis? What crisis? Dat is de kortst mogelijke samenvatting van de effecten die de mondiale crisis op die snelgroeiende markten heeft. Gemiddeld nam het BBP in 2010 met 7,3 procent toe. Het is een terugkeer naar de uitbundige groeicijfers van voor de mondiale financiële crisis, maar tevens een cijfer dat veel hoger ligt dan de groeipercentages van vóór 2005. Volgens de prognose die Ernst en Young neerlegt in de Rapid Growth Markets Forecast ligt de gemiddelde BBP-groei in de RGM’s in 2012 net onder de 6 procent. Naar verwachting groeien ze dit jaar 6,2 procent.
Succesfactoren
Het economische succes van de RGM’s is een gevolg van de maatregelen die veel van deze landen hebben genomen die gericht waren op het liberaliseren van de economie en het voorvarend opruimen van de handelsbarrières. Bij de RGM’s komt 50 procent van het BBP voor rekening van de export. In de eurozone is dat 41 en in de VS slechts 13 procent. De verwachtingen voor de ontwikkelingen op de lange termijn zijn voor deze landen gunstig. De voortgaande industrialisatie, de verstedelijking en de sterke bevolkingsgroei die ook een opkomende omvangrijke middenklasse kent, zijn de basisingrediënten voor verdere groei.
Stabiel
Door die hoge groei en het steeds stabielere bestuurlijk en economisch klimaat nemen de investeringen van buitenlandse bedrijven toe. In Nederland zijn de strategie van bijvoorbeeld Arcadis en DSM volledig geënt op deze ontwikkeling. Zij richten het vizier en hun investeringen op landen als China en Brazilië. Deze Nederlandse multinationals staan niet alleen. De directe buitenlandse investeringen in alle RGM’s namen van 205 miljard dollar in 2000 toe 444 miljard dollar in 2010. Momenteel is zo’n 50 procent van alle directe buitenlandse investeringen op deze landen gericht.
Crisis in de oude economieën
De crises die Europa en de VS in hun greep houden, gaan niet ongemerkt voorbij aan de snelle groeiers. De opkomende middenklasse bezorgt hen een thuismarkt die er wezen mag, maar zij zijn zeker niet immuun voor de stagnatie in de oude economieën. Hoewel de handel tussen deze RGM’s snel toeneemt halen zij nog steeds zo’n 15 procent van hun BBP uit de handel met Europa en de VS. Mocht de schuldencrisis in de eurozone onbeheerst verlopen dan is een recessie in 2012-2013 niet denkbeeldig. Ernst En Young voorspelt in dat scenario dat de BBP-groei in de RGM’s in 2013 gemiddeld tot 3,2 procent beperkt blijft. Aanzienlijk lager dan de 6,8 procent die nu nog in de boeken staat genoteerd.
Marshallplan
Met die cijfers in het achterhoofd is het niet verwonderlijk dat China en Brazilie, Rusland, Zuid-Afrika en India binnen het IMF zoeken naar manieren om zeker te stellen dat de eurozone niet al te diep in het rood gaat. Het heeft een direct en zeer negatief effect op hun eigen groei. Het is een soort Marshallplan 2.0 en goed vergelijkbaar met de manier waarop de VS na WO II de economie van Europa op de been hielpen. Ook dat gebeurde vanuit welbegrepen eigenbelang.
Huiver
Toch wordt daar in Europa met enige huiver naar gekeken. Als de BRICS landen de fondsen die het IMF aan Europa ter beschikking stelt vergroot, betekent dat dat het IMF een zwaardere stem krijgt in het formuleren van de oplossingen voor de eurocrisis. Macht verschuift van de Europese organen naar het IMF. Het is om die reden dat Europa vooralsnog alleen hulp wil van deze nieuwe kampioenen als die obligaties kopen. Dan verschuift de zeggenschap niet. De animo vanuit de nieuwe economieën voor deze oplossing is gering. Als zij al obligaties – zonder zeggenschap – willen, dan kopen zij het risicoloos Duits en Nederlands schuldpapier. Dat terwijl de nood het hoogst is in Italië, Spanje en Griekenland. De vraag is dus hoe lang Europa het zich kan veroorloven de reddingslijn vanuit de RGM’s, die via het IMF loopt, te negeren.
Lees ook:
- 6 trends die onze economie gaan bepalen
- Dit gebeurt wanneer Griekenland de eurozone verlaat
- Europa herstelt weeffout
- Onze economie en de crisis in 10 vragen
