Op Schiphol zijn ze niet blij met ´m, maar vele anderen hebben bewondering voor hoe Hans Mosselman zijn reisbureau en chartermaatschappij opgebouwd heeft. Toch is hij nog steeds wars van status. Mosselman rijdt een goedkope BMW en gaat vaak naar een voetbalwedstrijd. “Hij is alleen voor de verkeerde club.”
In 1982 runde Hans Mosselman samen met zijn vrouw Loes Bisschop een klein reisbureautje in de weinig prestigieuze Ferdinand Bolstraat in Amsterdam. “We zaten naast de goedkoopste kapper van de stad,” herinnert hij zich later. “Voor 9,95 gulden kon je je haar laten knippen.” Prettig, want van een reisbureau in een volksbuurt word je niet rijk. “We sliepen achter in de winkel,” zo memoreerde hij ooit in de Volkskrant. “Daar hadden we twee stretchers staan. De muizen liepen er rond.”
Op vrijdag 20 september van dit jaar zijn er geen muizen te bekennen in het prestigieuze hotel Huis ter Duin te Noordwijk. Hooguit wat grijze muizen in die op de door Ernst & Young geëntameerde verkiezing van Entrepreneur of the Year 2002 af komen. And the winner is… Hans Mosselman (51).
“Mosselman heeft het ondernemen in zijn bloed,” zo vernemen de aanwezigen van de jury. “Hij heeft zijn bedrijf Sudtours in twintig jaar tot een van de grootste in Nederland weten te brengen, met 250.000 vliegpassagiers en 145 medewerkers. Zijn continue focus op kwaliteit is een van zijn succesfactoren. Hij heeft een onderneming opgebouwd die als voorbeeld geldt in de reisbranche, niet in het minst vanwege zijn succesvolle introductie van DutchBird, door de Nederlandse reisindustrie uitgeroepen tot beste chartermaatschappij.”
Veel meer krijgen de aanwezigen niet te horen. Leuke statements, maar je wordt natuurlijk niet zomaar Entrepeneur of the Year; daar gaat een uitgebreid onderzoek aan vooraf. Dat resulteerde in een interessant juryrapport. Zo interessant dat Management Team er alleen op voorwaarde van restrictief gebruik uit mag putten. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat nieuwkomers in de reiswereld het gedrag van de man die in 1999 werd uitgeroepen tot reismanager van het jaar gaan kopiëren.
Maar gedrevenheid valt niet te kopiëren, vechtlust ook niet. En dat zijn wél de trefwoorden in dat rapport. Een citaat: “Mosselman is geen wilde ondernemer. De groeicurve is een rechte opgaande lijn, zonder opvallende dips. Opzetten van DutchBird was risicovol: nieuwe industrie. Regelgeving en concurrentie met de gevestigde orde (KLM, Transavia, Martinair). Politiek gevecht om voldoende 'nachtslots ' te krijgen. Presence op Schiphol voor verkoop lastminute vluchten. Realiseren van voldoende bezettingsgraad voor rendabele exploitatie. Financiering aanloopkosten (circa 10 miljoen euro geheel uit eigen middelen). Excellente contacten met reisbureaus, ook door organisatie megafeesten (3000-4000 personen) om de verkoopmedewerkers aan de balie positief te beïnvloeden. Kwaliteitsdenken is rigide doorgevoerd.”
Ajax
Klaas Wilting, met wie Mosselman in het verleden incidenteel de sportschool bezocht, onderschrijft de conclusie van de jury. “Hans is iemand voor wie het altijd perfect moet zijn. Hij wil altijd nét dat ene stapje beter zijn en de klant staat bij hem bovenaan. Die klant merkt dat, daar heeft hij ook zijn succes aan te danken. Met dat altijd nét een stapje beter te willen zijn dan de concurrent.”
Tegenwoordig heeft de Sudtours- en DutchBird-eigenaar een minder tijdrovende manier om in conditie te blijven, zonder Wilting. “Hij heeft nu een apparaat thuis staan,” weet het voormalige hoofd voorlichting van de Amsterdamse politie. “Samen sporten doen we dus niet meer. Maar we gaan nog wel gezellig met elkaar uit eten. Daar houdt Hans van. En van voetbal.” Grinnikend: “Hij is alleen voor de verkeerde club. Hij is nog altijd Sparta-fan.”
Dat laatste is ook DutchBird-directeur Jan Heppener bekend. “Hans is Rotterdammer van origine, ik ben Amsterdammer. We mogen elkaar daarover graag sarren.” Terwijl zijn hart nog altijd bij het Sparta uit zijn geboortestad ligt, bezoekt Mosselman doorgaans de thuiswedstrijden van Ajax. Ook beroepshalve is hij met Ajax bezig. DutchBird is namelijk de vaste chartermaatschappij van Ajax. En ook Ajax-spelers hebben recht op, door hem persoonlijk gecontroleerde kwaliteit, dus Mosselman vliegt regelmatig mee.
Heppener en Mosselman kennen elkaar van het mislukte Air Holland-avontuur. Heppener was directeur van Air Holland en Mosselman aandeelhouder. In die hoedanigheid maakte hij twee doorstarts van dichtbij mee. Eerst als kleine aandeelhouder, ten slotte als grootaandeelhouder met een pakket van 37,4 procent. Het Air Holland-echec heeft hem een vermogen gekost, maar gaf wel voldoening. Eindelijk concurrentie voor de 'KLM-driehoek', zoals hij de koninklijke en haar twee charterdochters Martinair en Transavia graag betitelt. Air Holland is nog altijd bezig met zijn zoveelste wel érg trage doorstart. Na het tweede faillissement zag Mosselman daar geen heil meer in en begon in 2000 zijn eigen drie Boeing 747's tellende vloot: DutchBird. “We zaten bij Sudtours gewoon zonder stoelen,” zo liet hij Het Financieele Dagblad weten, “en dan ben je aangewezen op buitenlandse maatschappijen die niet aan je eisen voldoen. Je krijgt bijvoorbeeld charters in omgekeerde richting. Dat scheelt mijn klanten zomaar een dag.”
Twee jaar geleden ronselde Mosselman Jan Heppener voor DutchBird. “Hij zei: 'Ik wil een kwaliteitsairline beginnen en ik wil geen concessies doen.' Dat tekent de man. Hij is een gedrevene. Werkt zeven dagen per week en heeft gevoel voor detail. Maar toch is hij heel aardig. Hans is heel toegankelijk, plezierig in de omgang en hij is voor iedereen gewoon Hans. Ook voor het personeel in de lagere echelons. Hij is ook absoluut niet statusgevoelig. Hij rijdt in een BMW uit de goedkopere 300 serie. En mocht daar dan wat extra's in zitten, dan is dat door zijn vrouw geregeld. Hans geeft absoluut niets om status, terwijl andere touroperators toch minstens in een BMW uit de 700 serie willen rondrijden.”
Vervelend
Roland Wondolleck, directeur van Rotterdam Airport, min of meer thuishaven van DutchBird, heeft nog nimmer met Hans Mosselman over voetbal gedelibereerd. Wel heeft Wondolleck zojuist een presentje gestuurd vanwege die verkiezing. En ook hij ventileert bewondering voor the Entrepreneur of the Year. “De man heeft lef en inzicht. Je stampt niet zomaar een luchtvaartmaatschappij uit de grond. En hij is bovenal trendwachtcher. Hij begrijpt dat de consument steeds meer op de korte afstand wil vliegen. En hij heeft écht de motivatie om de regiopassagier te bedienen. Die visie is niet alleen uit noodzaak geboren.”
Op Schiphol blijkt de naam Mosselman nog altijd niet echt populair. Na zijn juridische procedures tegen de KLM-driehoek vanwege tegenwerking om nachtslots te krijgen, wordt hij er nog altijd als luis in de pels gezien. “Verdomd vervelend dat zo'n man ook nog eens tot ondernemer van het jaar wordt uitgeroepen,” denken velen. Maar luizen die zich tot concurrent transformeren, moet je niet bruuskeren. De KLM-driehoek kijkt nu dus zwijgend toe.
CV Hans Mosselman
Burgerlijke staat gehuwd, twee zoons
Woont Loenen aan de Vecht
Rijdt BMW 300-serie
Opmerkelijk is zowel Ajax- als Spartafan
Bijzonderheden is behept met 'kwaliteitsdenken'
Curriculum
1950 geboren te Rotterdam
1968 Mulo A
1971 HBS A
1975 Nationale Hoge School voor Toerisme en Verkeer
1975 hotelcontroleur
1977 manager Travel Club
1981 directeur-eigenaar Sudtours
2000 oprichter DutchBird
heeft vele nevenfuncties in de reiswereld
