Sommige managers hebben geen tijd voor het poldermodel. Hoezo iedereen meepraten? Snel beslissen, anders zijn de gevolgen rampzalig. Drie mannen over werken onder extreme druk: ‘Het geeft een adrenalinekick.’
Henk Jan ten Duis – traumachirurg Universitair Medisch Centrum Groningen
“Een binnengebrachte zwaargewonde is als een Doos van Pandora. Je weet nooit wat voor kwaad je aantreft. Soms zijn alle letsels levensbedreigend: gescheurde lichaamsslagader, wervelbreuken, ernstige bloedingen en longletsel. Vaak vormt de combinatie van letsels een gevaar. Een patiënt is als een boom. Je volgt de stam. Soms kun je wel even de takken in, maar de stam is het belangrijkste. Als ik de complexiteit niet direct overzie, schakel ik een niveau terug. In mijn hoofd doorloop ik het hele proces opnieuw. Ik raak niet in paniek. Dat kan ook niet, want ik heb de leiding. In de OK is geen tijd voor democratie. Alle gegevens rond de patiënt zijn belangrijk. Wie is het? Wat is er gebeurd? Hoe oud is hij of zij? Welke verwondingen zijn er? Iedere verkeerde beslissing kan van invloed zijn op het beloop. Nonchalance van de soort ‘het komt wel goed’ is uit den boze. Zelfs een gebroken been kan tot de dood leiden. Crisismanagement is dan ook van het begin tot het eind alert blijven. Omdat je onder druk werkt, ben je korzeliger dan anders. Ruzies op de OK moet je echter voorkomen. Met meerdere dominante karakters in een team is dat niet altijd eenvoudig. Echt stressvol vind ik het als iemand onder je handen wegglijdt en je niet in staat bent het tij te keren. Eén op de vijf patiënten die bij ons binnen gebracht wordt, overlijdt. Vooral als er een kind sterft, heb ik een zware dag.”
prof. dr. Henk Jan Ten Duis 10 januari 1948, Eindhoven
Opleiding Geneeskunde Rijksuniversiteit Groningen (RUG)
Specialisaties chirurgie in Eindhoven, Deventer en Groningen
Werk(ervaring)
– In 1982 gepromoveerd op intraoperative Autotransfusion
– Traumachirurg UMCG en hoogleraar chirurgie, RUG
Vrije tijd wijn, plantenfysiologie
Marcel van Lier, chefkok restaurant Latour, Noordwijk. Eén michelinster.
“Rond etenstijd begint de topdrukte, maar hoe groot de crisis is, blijft een verrassing. Gister was om acht uur in één keer het hele restaurant vol en iedereen wilde een ander menu. Dat is voor iedere kok een ramp. Het enige wat je kunt doen is de boel proberen te spreiden met amuses.
In zo’n situatie gebeurt het nog wel eens dat je door de drukte de verkeerde tafel voorrang geeft. Daardoor moet een andere tafel langer wachten. Het blijft toch afhankelijk van inschattingen: eten die gasten snel of juist langzaam, kan die tafel al naar het hoofdgerecht, enzovoorts. Met de sous-chef, de chefs de partie en de leerlingen ben je de hele dag bezig met kookvoorbereidingen. Het team is belangrijk. Ik heb wel eens iemand ontslagen die aan de oven begon te draaien toen ik zei dat de radio uitmoest. Hij kon de werkdruk niet aan. Zelf moet ik ook oppassen. Ik heb een hartinfarct gehad, was bijna dood. Daarom ben ik minder gaan werken, tien tot twaalf uur in plaats van zestien uur. Ik ben altijd rustig geweest. Crisismanagement is niet mensen afblaffen, maar snelheid, goed onthouden en allerlei dingen naast elkaar in je hoofd parkeren. Vooral niet doordraaien, anders draait de hele keuken door. Je moet snel beslissen. Dat doe ik op gevoel. Soms gaan dingen mis buiten je schuld om. Buitengewoon vervelend is als iemand tijdens een groot diner buiten de tijdstabel om gaat speechen. Het eten verpietert. Er valt niets meer te managen. Verschrikkelijk.”
Marcel van Lier 18 maart 1964, Wijlre
Opleiding bakkersschool, Heerlen, horecaschool Sittard, leerlingstelsel, Sittard
Werk(ervaring)
– leerlingkok in: de Bloasblag, Walwhiller, kasteel Wittem, Hostellerie du Chateau,Heeze.
– Chef de partie in: La Vilette, Rotterdam, Auberge de Kievit, Wassenaar, Hotel Corona, den Haag
– Souschef: Villa Rozenrust Leidschendam
– Chefkok: Villa Rozenrust Leidschendam
– Chefkok: Huis ter Duin, restaurant La Tour, Noordwijk
Vrije tijd uit eten, koken voor vrienden
Schelte Egbers, hoofdofficier crisis- en rampenbestrijding Kennemerland
“Over een hypotheek denk je een week na, over een zaak op leven of dood een paar seconden. Ik beslis op ervaring. Als de rook steeds zwarter wordt, zie ik dat het foute boel is. Als de rook recht omhoog gaat, weet ik dat er hitte onder zit. Je luistert naar geluiden. Naar een bepaalde kraak in een gebouw. Futiele dingen die je niet uit een leerboekje haalt. Voor mij is crisismanagement doelgericht zijn, besluitvaardig en het hoofd koel houden. Bij de brandweerlieden op 9/11 zag je dat ook. Niemand raakte in paniek. Iedereen deed gewoon zijn werk. Verder moet je als officier een herdershondmentaliteit hebben. Als de een rechtsom gaat, en een volgende recht door een brandend gebouw, moet je zien te voorkomen dat de een bij de ander in de neus staat te spuiten. Een andere beslissing: tot hoe lang ga je door? Slooppanden worden vaak aangestoken uit baldadigheid. Ga je zo’n brand blussen middels een risicovolle binnenaanval, of laat je het gebouw tot de grond afbranden en isoleer je alleen de omliggende panden? Een ding heb ik geleerd: de werkelijkheid is nog raarder dan je allerstoutse fantasieën. Elke ramp die je kunt verzinnen, is een keer gebeurd of gaat een keer gebeuren. Het is dan ook belangrijk om je goed voor te bereiden op rampen door vaak grootschalig en interdisciplinair te oefenen. Eens in de vier jaar doen we dat in Zweden, met echt vuur waarbij de rook het zicht belemmert. Dát is pas realistisch.”
drs. Willem Schelte Egbers 4-12-1960, IJmuiden
Opleiding Biologie, Vrije Universiteit Amsterdam
Opleiding hoofdbrandmeester en commandeur, Arnhem
‘Warm’ hoofdofficier crisis- en rampenbestrijding Kennemerland
‘Koud’ beleidsmedewerker Externe Veiligheid
Vrije tijd Accordeonist
