De grootste Nederlandse bedrijven lijken steeds meer R&D naar het buitenland te verplaatsen. DSM heeft vandaag goed nieuws: het steekt de komende jaren 100 miljoen in drie nieuwe R&D-vestigingen in Delft en Sittard-Geleen.
Het is zeker geen slecht nieuws dat DSM vandaag met veel fanfare brengt: de aankondiging dat het de komende 2 jaar rond de 100 miljoen euro gaat investeren in nieuwe R&D-faciliteiten. De laboratoria zullen vanaf 2014 werk bieden aan 700 mensen die op het gebied van energie, voeding en gezondheid technologie ontwikkelen.
Tegen de trend
De aankondiging van DSM lijkt tegen de trend van het afgelopen decennium in te gaan waarin bedrijven niet alleen productie verplaatsen, zoals Océ en Philips deden, maar ook hun R&D-investeringen in het buitenland opvoeren. AkzoNobel zet bijvoorbeeld stevig in op China, overigens zonder dat dat ten koste gaat van de investeringen in Nederland, laat een woordvoerder weten. "Vorig jaar investeerden we in Nederland 144 miljoen euro in productie en R&D, in China was dat 96 miljoen." DSM benadrukt dan ook, dat de investering een bevestiging is van DSM’s band met Nederland, 'de bakermat van het ruim 110-jaar oude Life Sciences en Materials Sciences bedrijf'. Voor de mensen van na de mijnsluiting: meer dan de helft van zijn bestaan sleet DSM onder de naam Nederlandse Staatsmijnen.
Innovatie als groeidrijver
DSM heeft sindsdien nogal een weg afgelegd. Vooral sinds het afstoten van de petrochemie aan Sabic is het de meer verfijnde chemie-activiteiten en biotechnologie ingestapt. Met topman Feike Sijbesma die – noblesse oblige – een van de Nederlandse vaandeldragers is van de innovatie in Nederland. Zijn bedrijf staat immers niet voor niets in de top 5 van onze grootste R&D spenders. “Innovatie is één van de belangrijke groeidrijvers van het nieuwe DSM," zei hij vandaag bij de aankondiging van zijn plannen, waarvoor ook demissionair Innovatie-minister Maxime Verhagen was opgetrommeld. "In toenemende mate zien we het belang van open innovatie waarin wordt samengewerkt met klanten en diverse andere partijen. Eén van de sterktes van Nederland is juist de nauwe samenwerking tussen bedrijven, universiteiten en overheid. Hierbij moet ook worden verzekerd dat Nederland concurrend blijft, omdat productie en R&D op langere termijn altijd zullen moeten samenhangen."
Biotechnologie
In Delft gaat het om state of the art biotechnologie waar een nieuw laboratorium voor biotechnologisch onderzoek wordt opgezet en waar ook het net opgerichte consortium voor de Bioprocess Pilot Facility (BPF) aan de slag kan met een proeffabriek. Die proeftuin gaat die nieuwe biotechnologie, waaronder de productie van hoogwaardige biobrandstoffen, uit het lab doorontwikkelen tot op industriële schaal. Samen met CSM-dochter Purac, TU Delft en overheden steekt het daarin alleen al 100 miljoen. De bedoeling is dat in dit DSM Biotechnology Center nieuwe dingen worden ontwikkeld voor medicijnen en ingrediënten voor de voedingsmiddelen van DSM Food Specialties en DSM Sinochem Pharmaceuticals. De provincie Zuid-Holland zorgt voor een campus op het DSM-terrein waar jonge biotechbedrijven een plek krijgen om snel door te groeien.
Polymeren
In Sittard-Geleen komt op de Chemelot Campus, het fabrieksterrein waar ooit vooral chemie-activiteiten plaatsvonden. De plek wordt ook verhuurd aan derden; aan een nieuw onderzoeksgebouw voor materiaalwetenschappen. Dat gaat nieuwe producten ontwikkelen voor DSM Engineering Plastics, denk aan nieuwe polymeren voor de auto- en elektronica-industrie. Ook hier staat de R&D vestiging middenin een omgeving met leveranciers, afnemers en handenvol start-ups die deels een spin-off zijn van de biochemiegigant.
Geen chauvinisme
Als aan het eind van DSM's R&D-feestje de vlaggen weer worden gestreken, is het tijd voor enige relativering. Het klopt dat de grote technologiebedrijven in Nederland steeds meer R&D-personeel in het buitenland hebben werken. Bij Philips gaat het om zeker 1300 man, alleen al in China. AkzoNobel kondigde aan, 15 procent van zijn R&D-budget in datzelfde land te steken. Maar in Nederland heeft de de afgelopen jaren nog niet geleid tot de braindrain, waarvoor je zou vrezen. Het Technisch Weekblad peilt jaarlijks de R&D-uitgaven van de dertig grootste investeerders op dit gebied, en daaruit blijkt dat de Nederlandse budgetten de afgelopen 5 jaar min of meer overeind zijn gebleve, met uitzondering van NXP, dat door zijn private equity-eigenaren in stukken is getrokken.
Top vijf R&D
Maar Philips, ASML, Shell en DSM; de rest van de top 5 hield zijn R&D-activiteiten in Nederland redelijk op peil, bij ASML groeiden ze zelfs stevig, op de zoveelste hausse in de halfgeleiderindustrie.Tegelijkertijd groeiden de buitenlandse investeringen wel hard. Philips geeft inmiddels meer uit in het buitenland dan in eigen land, net als AkzoNobel en … DSM. Dat gaf in 2011 in eigen land 237 miljoen euro uit aan R&D, op een wereldwijd totaal van 476 miljoen. Al met al werken 1500 mensen bij de onderzoek en ontwikkelingsafdelingen in Nederland. Die 700 banen zijn dan ook niet additioneel, maar de laboranten krijgen behalve nieuwe collega's vooral nieuwe gebouwen, apparatuur en partners.
Lees ook:
>>Alles over DSM op OnzeEconomie.nu
