Een schep-op-maat, zelfs voor de directieleden. Dat is hét symbool geworden voor de manier waarop Enexis het eigen personeel duurzaam inzetbaar wil houden.
Het lijkt misschien een simpele oplossing. Maar dat is het zeker niet, zegt Robine de Koff, senior specialist organisatieontwikkeling. Tenminste: deze aanpak had ze nog niet eerder aangetroffen bij andere, traditionele consultants die ze eerder had ingehuurd voor Enexis. Dat veranderde toen ze Albert Goldsteen van adviesbureau Goudsteen & Company tegenkwam.
Mond houden
Niet dat hij het zelf verzon, maar Goldsteen was wel de eerste die het de mensen zélf vroeg die het betrof. ‘Wij starten altijd bij de mensen om wie het gaat en luisteren echt naar wat zij aandragen. Als onze adviseurs bij een klant binnenkomen, beginnen ze altijd met de vraag: hoe zou jij dat aanpakken?’ zegt Goldsteen. ‘En na die vraag houden ze hun mond om te zien wat het antwoord is. Dat is moeilijker dan vertellen hoe het volgens ons moet. Wij geloven dat goede consultants vooral ruimte en podium geven aan de ander.’
Niet vastomlijnd
De veranderaanpak van Goudsteen & Company is geen vastomlijnde methode. ‘We ontwerpen die op basis van de klant en de specifieke veranderaanvraag van die klant, samen met de klant. Het traject bij Enexis heeft ons bij Goudsteen ook weer veel nieuwe inzichten en ervaringen gegeven die onze aanpak versterken, dus ik zou willen spreken van co-creatie met Enexis’, zegt Goldsteen.
Bouwstenen
De komende jaren vertrekken bij Enexis veel medewerkers door pensionering. Bovendien verandert voor veel mensen het werk. Zo zorgt bijvoorbeeld de ‘slimme meter’ ervoor dat er minder meteropnemers nodig zijn. De taak voor De Koff (foto rechts) was om duurzame inzetbaarheid van het Enexis-personeel handen en voeten te geven.
Eerst sceptisch
‘Eerst was ik nog een beetje sceptisch over de aanpak van Goudsteen’, zegt ze. ‘Dat mag je best weten. Maar al snel ontdekte ik dat het heel goed paste bij het complexe vraagstuk waar we voor stonden. Deze aanpak doet veel recht aan de mensen in de organisatie die uit de praktijk echt weten hoe het werkt.’
Enthousiasme
De Koff kreeg de ruimte. En bij Enexis werd men enthousiast. ‘Meer dan 60 leidinggevenden uit alle lagen en alle onderdelen van het bedrijf wilden meedoen. Een ongekende luxe.’ Dertig van hen gingen aan de slag met wat Goldsteen pionieren noemt: ze vormden teams die ieder een zogeheten bouwsteen onder hun hoede namen, een vraagstuk dat door de mensen zelf was opgeworpen.
Intervisietraject
Een intervisietraject en een inzetbaarheidsscan waren twee van de oplossingen die uit de bouwsteenteams kwamen. Meer dan 100 leidinggevenden van Enexis hebben inmiddels zo’n intervisietraject gevolgd waarin ze aan de hand van praktijkvraagstukken van en met elkaar leerden. Meer dan 600 Enexis-medewerkers hebben de zogeheten inzetbaarheidsscan ingevuld die hen concrete inzichten geeft in de eigen inzetbaarheid. ‘De pioniersaanpak heeft bij Enexis een beweging op gang gebracht die doorsijpelt op alle niveaus van de organisatie’, aldus De Koff. ‘Inmiddels zijn er meer dan 300 actieve ambassadeurs van duurzame inzetbaarheid binnen Enexis.’
Tastbare resultaten
Juist omdat concrete vragen en problemen die mensen dagelijks ervaren de basis vormden voor het traject, en de mensen zelf aan de oplossing werkten, kwamen er heel tastbare resultaten uit. De schep-op-maat voor iedereen in de organisatie was daarvan een hele concrete en verrassende. De storingsmonteurs kwamen zelf met het idee, omdat het standaard-gereedschap niet optimaal was. Met een schep op maat was het voor iedereen een stuk beter werken, bleek na proeven.
Ieder zijn schep
En zelfs de directieleden kregen zo allemaal ieder hun eigen schep. Dat was natuurlijk heel mooi voor de foto bij de presentatie van de resultaten. ‘Maar die foto symboliseert voor ons wel de concrete resultaten die het je kan opleveren als je ruimte geeft aan je eigen mensen’, aldus Goldsteen.
Bottom-up
De schep-op-maat is exemplarisch voor de aanpak van Goudsteen & Company: een concreet antwoord op een werkelijk gevoeld probleem, bedacht en gesteund door de mensen zelf. De kern van de aanpak is bottom-up. Goudsteen & Company helpt mensen in een organisatie met de analyse van problemen en hij laat ze zelf pionieren en ontdekken hoe ze dingen kunnen veranderen. De consultant wordt zo meer coach die mensen begeleidt dan dat hij ze iets voorschrijft, aldus Goldsteen (links).
25 consultants
Voordat hij in 2010 met Goudsteen & Company begon was hij jarenlang consultant bij onder meer Hay Group. Goudsteen & Company is een netwerkorganisatie die bestaat uit eigen consultants en associates. Er zijn momenteel zo’n 25 consultants aan Goudsteen & Company verbonden. Naast Enexis heeft Goudsteen & Company ook onder meer Aholds webwinkel Bol.com, de Erasmus Universiteit Rotterdam, de Universiteit van Tilburg, Alliander en het Amsterdamse OLVG-ziekenhuis als klant.
Zelf betrokken
Doordat de medewerkers van de organisatie zelf betrokken zijn, worden de uitkomsten ook echt gedragen door de mensen en dat maakt een enorm verschil in de uitvoering na het adviestraject. Essentieel, zegt hij. ‘Wat wij doen levert misschien niet de beste, maar wel de meest gedragen oplossing op. Dat is uiteindelijk het beste omdat de mensen in de organisatie er mee verder moeten. Wij niet.’ Dat klinkt misschien wat curieus uit de mond van de consultant zelf, maar het is wel de manier waarop het werkt, weet hij.
Pioniers worden ambassadeurs
Robine de Koff beaamt dat: ‘Kom uit het idee dat er beleid van bovenaf moet zijn om veranderingen mogelijk te maken. Dat moeten de mensen vooral zelf doen.’ En vervolgens worden de pioniers zelf ambassadeurs. ‘Het mooiste is het als mensen gaan uitdragen. Bij Enexis stonden de deelnemers zelf op het podium te vertellen wat ze gedaan hadden en ze waren ontzettend enthousiast. Dat zullen ze in de toekomst binnen en buiten de organisatie blijven uitdragen.’ De pioniersaanpak van Enexis is genomineerd voor de ‘Kroon op het werkprijs’ 2014 van het Nationaal Platform Duurzame Inzetbaarheid (NPDI).
Energie voor verbetering
Goldsteen vat samen: ‘Als je als organisatie verandering echt serieus wilt nemen, dan moet je mensen de ruimte geven om het op een andere manier te bekijken en te proberen. En als je mensen ruimte geeft en ze serieus neemt, dan zie je dat ze naast hun eigen werk met enorm veel energie gaan bijdragen aan verbetering.’
