Geen producten in de winkelwagen.
Het kon bijna niet uitblijven: de crisis slingert zich als een rode draad door deze top-25. Sommige topmannen blijken er heel vindingrijk mee om te kunnen gaan. U ontmoet oude bekenden, tien nieuwkomers, één vrouw en jawel, een nieuwe nummer 1!
1 Ad Scheepbouwer (KPN)
2 Jeroen van der Veer (Shell)
3 Hans Wijers (AkzoNobel)
4 Harold Goddijn (TomTom)
5 John Rishton (Ahold)
6 Gerard Kleisterlee (Philips)
7 Peter Bakker (TNT)
8 Michel Tilmant (ING Groep)
9 Feike Sijbesma (DSM)
10 Lakshmi Mittal (ArcelorMittal)
11 Jan-François van Boxmeer (Heineken)
12 Nancy McKinstry (Wolters Kluwer)
13 Patrick Cescau (Unilever)
14 Joop van Oosten (BAM Groep)
15 Alex Wynaendts (AEGON)
16 Klaas Wester (Fugro)
17 Ben Noteboom (Randstad)
18 Philip Dierckx (Fortis)
19 Ron Icke (USG People)
20 Gijs Verweij (Wereldhave)
21 Eric Meurice (ASML Holding)
22 Gerard Groener (Corio)
23 Crispin Davis (Reed Elsevier)
24 Didier Keller (SBM Offshore)
25 Rodamco Guillaume Poitrinal (Unibail)
01 (05)
Ad Scheepbouwer
KPN (ranking MT 500: 4)
Wie beëindigt het eeuwig lijkende abonnement van Gerard Kleisterlee op de positie van 's lands topbestuurder onder de topbestuurders? Op het verlossende antwoord heeft corporate Nederland vier jaar moeten wachten. Dat Ad Scheepbouwer dit keer de hoogste podiumtrede zou beklimmen, zat er voor ceo-watchers eigenlijk al een beetje aan te komen. Waar bij ongeveer alle andere bedrijven de zandzakken voor de deur moesten worden gelegd, brak voor KPN de zon zelfs door. En dat mag voor een groot deel op Scheepbouwers conto worden geschreven. Met het lesgeld van een bijna rampzalig verleden nog op zak, voer de no-nonsensemanager in 2008 een uiterst behoedzame koers. Het resultaat mocht er zijn. Merkten ook de aandeelhouders!
02 (04)
Jeroen van der Veer
Shell (1)
Opmerkelijk moment in 2008: in NOVA laat de doorgaans zo beheerste olieboer Jeroen van der Veer publiekelijk weten zich ‘rot te ergeren' aan Barack Obama. De dan nog president in wording heeft zojuist een plan gelanceerd om onder andere Shell te laten dokken voor de ‘exorbitant gestegen prijzen aan de pomp'. Kom je aan Shell, dan kom je aan Van der Veer. Voor het overige deed hij in 2008 wat hij al jaren doet namens zijn broodheer: winst maken. In juli van dit jaar houdt Van der Veer het voor gezien. Zelf hoopt hij dan ‘een maatschappij' te kunnen achterlaten waarmee zijn (Zwitserse) opvolger Voser – en alle ceo's nadien – tot minstens 2050 moeiteloos vooruit kunnen.
03 (02)
Hans Wijers
Akzo Nobel (11)
Zelfs een geboren ‘goudhaantje' als Hans Wijers ontkomt er niet aan: soms zit het tóch een beetje tegen in het leven. Meer in ieder geval dan je lief is. Dus hikte ook zijn AkzoNobel vorig jaar aan tegen de pijn van besparing & reorganisatie. Dat was het slechte nieuws. Het goede nieuws luidde dat 's werelds grootste verfproducent een serie prachtige – en vooral lucratieve – orders binnensleepte. Onder meer van de fastfoodketen McDonald's, maar ook van Shell, Volvo en Iveco. Het visueel ‘pimpen' van deze organisaties zorgt mogelijk voor wat meer kleur op het gelaat van AkzoNobel. Het komt Wijers toe. Want, zeggen de fans van Hans: wie het al jaren perfect doet en bovendien ‘meedogenloos eerlijk' is, verdient het allerbeste. Waarvan akte.
04 (03)
Harold Goddijn
TomTom (18)
Dat Harold Goddijn zich, namens TomTom, nog altijd in de top-5 van dit klassement mag nestelen kan op z'n minst bijzonder worden genoemd. De ontwikkelaar van navigatiekastjes raakte in 2008 namelijk allengs de weg een beetje kwijt. Of, om met een van de vele analisten te spreken: ‘TomTom is niet langer sexy.' Naast Fortis beleefde het bedrijf de meest dramatische beursval sinds heugenis. Nog sterker, grondlegger Goddijn en levenspartner (plus medeoprichter) Corinne Goddijn-Vigreux zagen miljarden euro's verdampen als sneeuw voor een Sahara-zon. Wat ze gezien hun vermogenspositie, zo is gebleken, overigens wel konden lijden. Niettemin schijnen de geënquêteerde managers volop vertrouwen te hebben in de vindingrijkheid en visie van Goddijn en groeimogelijkheden van TomTom.
05 (17)
John Rishton
Ahold (6)
Vanuit de achterhoede (17) oprukken naar de voorhoede (5), onder luid applaus vanaf de tribunes. Dergelijke mega-stijgers moeten heel wat in hun mars hebben. Voor John Rishton gaat die vlieger ook inderdaad op, ook al kan hem niet naar het geheim van zijn succes worden gevraagd. Dat wil zeggen: het kan wel, maar de kans op een reactie is miniem. De Brit Rishton heeft een broertje dood aan publiciteit en laat daden liever spreken dan woorden. Hij is het prototype van de ‘nieuwe soberheid' die sinds zijn aantreden door de gelederen van de grootgrutter waart. Het zal de aandeelhouders worst zijn, want dankzij IJzeren Rishton staat Ahold er weer winstgevend voor. Het is wel eens anders geweest!
06 (01)
Gerard Kleisterlee
Philips (3)
Vier jaar lang ben je dé topondernemer van De Lage Landen en prijst Jan en Alleman je bij wijzen van spreken de hemel van het bedrijfsleven in. Maar dan ineens kukel je vijf plaatsen. Zelfs een erkend kanon als Gerard Kleisterlee heeft de krimp van Philips niet kunnen voorkomen. Dat hij niettemin toch nog hoog eindigt in de ceo-pikorde dankt hij aan diverse eigenschappen. Bestuursadviseur Mieke Bello vatte die kwalificaties niet zo gek lang geleden als volgt samen: "Bij Gerard vloeit nooit bloed. Wat hij uitstraalt is rust in de tent." Zijn voornaamste (recente) wapenfeit: pijlen richten op de bulls-eye van stormenderhand opkomende economieën als India en China.
07 (14)
Peter Bakker
TNT (16)
Ooit was TNT, zonder overdrijving, het zorgenkindje van de natie. Lichtelijk aangedikt zou gesteld kunnen worden dat Peter Bakker het postbedrijf heeft getransformeerd in ‘een swingende tent'. Ja, dan kan je wat. Tot voor kort koketteerde de bestuursvoorzitter van TNT nogal met zijn bewondering voor U2-zanger Bono en alles wat het etiket duurzaam verdient. De laatste tijd hadden zijn flirts echter vooral – en terecht – een zakelijk karakter. Zowel UPS als Fed Ex (internationaal gesproken toch niet de eerste de besten) werden in ‘amoureus' verband gebracht met TNT. Het leverde dolle beursritten op. Maar naar het schijnt wordt TNT Express in India en andere opkomende economieën de nieuwste groeibriljant in de strategie van Peter Bakker.
08 (19)
Michel Tilmant
ING (5)
Merkwaardig verhaal, dat van de Bourgondische Belg Michel Tilmant. Een van de vele Vlamingen/Walen in deze hitlist trouwens. Een geschiedenis van pieken & dalen. Bij zijn aantrede (in 2004) stak iedereen de loftrompet over hem, bij zijn afscheid is de kritiek niet van de lucht. Vóór de crisis gold Tilmant als het lichtend voorbeeld van de vaderlandse financiële industrie. Erna worden hem haast alle rampen persoonlijk ten laste gelegd. Uiteindelijk moest hij zelfs voor miljarden aan aalmoezen aankloppen bij Wouter Bos. Volgens kenners valt Tilmant echter weinig te verwijten. Toch heeft hij eieren voor zijn geld gekozen. Sinds 1 januari 2009 is Jan Hommen zijn plaatsvervanger bij ING. ‘Michel Tilmant is moe', vertelde het persbericht.
09 (22)
Feike Sijbesma
DSM (10)
Van positie 22 naar plek 9: wat een ongelooflijke opmars. Feike Sijbesma (spreek uit: Siebesma) verdiende de wonderbaarlijke klim aan de manier waarop hij DSM sedert zijn aantrede blijvend op de kaart zette. Ambitieus, voorzichtig, en toch heel erg doelmatig. De volgers van DSM waren wel wat anders gewend! Het heeft er alle schijn van dat het jeugdige elan en de uitstraling van Sijbesma DSM ook in de nabije toekomst geen windeieren zal leggen. ‘Ondanks economische tegenwind piekt DSM', werd er onlangs over het bedrijf geschreven. Duidelijker kan je de baas van die onderneming niet typeren!
10 (11)
Lakshmi Mittal
ArcelorMittal (-)
Er zijn ondernemers die zóveel stoten kunnen velen, dat ze zelfs na de ergste tegenslagen financieel nog fier overeind staan. Lakshmi Mittal, bijgenaamd ‘de Maharadja van Staal' is één van die uitzonderingen. Achtentwintig miljard (!) euro schijnt de Indiër vorig jaar te hebben verloren aan de recessie. Maar toch zit hij nog altijd rotsvast op de troon van een wereldwijd imperium. Laten we maar zeggen, doordat het product waarmee hij schathemeltje rijk werd redelijk schokbestendig is. Aan de ongebreidelde groei van ArcelorMittal kwam weliswaar een einde, maar aan de macht van zijn oprichter niet. Kennelijk kan Mittal nog altijd de wereldwijde staalprijs beïnvloeden. Dat is een grote verdienste én een aparte vermelding waard.
11 (15)
Jean-François van Boxmeer
Heineken (15)
Het jaar 2008 begon nog zo glorieus voor de Belg Van Boxmeer. Na een verbeten overnamestrijd slaagde hij er samen met branchegenoot Carlsberg in Scottish & Newcastle (S&N) in te lijven. De deal was het absolute hoogtepunt in de loopbaan van Van Boxmeer. Heineken kon nu blijven meespelen in superleague van brouwers. Maar dat was vóór de kredietcrisis. Inmiddels heeft de lof zelfs plaatsgemaakt voor kritiek. De ceo wordt een afwachtende houding verweten. Het bier schuimt even niet meer zo lekker! Naar verluidt is de topman zelf niet vies van een goudgele rakker. Uit eigen huis vanzelfsprekend. En dat pleit dan weer in zijn voordeel.
12 (18)
Nancy McKinstry
Wolters Kluwer (148)
Het is zo langzamerhand een vast ritueel: iedere keer als de naam McKinstry wordt genoemd in competities als deze, komt de klemtoon te liggen op het onweerlegbare gegeven dat ze de enige vrouwelijke bestuursvoorzitter van een AEX-bedrijf is. Deze keer dus ook maar weer. Dan hebben we dat tenminste gehad. Collega's en medewerkers lopen weg met de Amerikaanse. ‘Nancy staat met haar poten in de modder' zeggen ze op het hoofdkantoor van Wolters Kluwer in Alphen aan de Rijn. Voor haar was 2008 een jaar met pieken & dalen. Aan de positieve kant van de score stond onder meer de overname van dataleverancier UpToDate. Aanzienlijk minder prettig was de dreun die het uitgeversconcern te verwerken kreeg door toedoen van drastisch teruggelopen losse verkopen.
13 (20)
Patrick Cescau
Unilever (7)
Ben je vier jaar lang de machtigste man van een even machtig imperium geweest, sta je op het punt ruimte te maken voor een opvolger en wat schrijven ze dan over je: ‘Patrick Cescau laat alleen indruk achter als saneerder.' Zijn galgenmaal moet de Fransman niet bepaald als kaviaar hebben gesmaakt! Overigens, saneren is uiteraard ook een kunst. Maar van Cescau werd aanzienlijk meer verwacht. Dat hij Unilever snel (en voorgoed) op zou stoten in de vaart der volkeren. Het mocht niet zo zijn: toen Paul Polman de bestuursvoorzitterzetel op 1 januari 2009 van hem overnam, was het aandeel Unilever weer helemaal terug bij af.
14 (-)
Joop van Oosten
BAM Groep (52)
Ofschoon hij al heel wat jaartjes meedraait in de bouwwereld en BAM onder zijn leiding gesmeerd lijkt te lopen, is Joop van Oosten een nieuwkomer op deze hitparade van topmannen. Zou dat misschien komen doordat hij – volgens sommige volgers – ‘uiterst aimabel' is en ‘op en top een gentleman?' Wat trouwens niet per definitie betekent dat hij harde maatregelen uit de weg gaat. Verre van zelfs. Want hoewel zijn Koninklijke BAM Groep zich tot eind 2008 redelijk aan de algehele malaise in de sector heeft onttrokken, is de grootste bouwer van Nederland niet helemaal vrij van sores. "Als er gereorganiseerd moet worden, wordt er ook gereorganiseerd."
15 (-)
Alexander Wynaendts
Aegon (34)
Toen Alex Wynaendts in april 2008 de plaats achter het Aegon-roer overnam van de vrijwel onzichtbare Amerikaan Shepard, wist hij nog niet half wat hem allemaal boven het hoofd hing. Of misschien wist hij het wel, maar zorgde zijn aangeboren optimisme ervoor dat hij ‘de onmogelijke bestuursklus' (citaat in Het Financieele Dagblad) in het volste vertrouwen op een goede afloop aanvaardde. De eerste maanden van zijn bewind ging de diplomatenzoon voortvarend te werk. Prioriteit nummer 1: reparatie van de imagoschade, toegebracht door woekerpolissen, het Legiolease-schandaal én de duikvlucht van de aandelen. De échte crisis moest toen nog beginnen. Maar die kan hem uiteraard niet euvel worden geduid. Vandaar dat Wynaendts op een keurige 15de plaats terecht is gekomen.
16 (-)
Klaas Wester
Fugro (106)
Zijn er dan helemaal geen bedrijven die in 2008 niets merkten van de wereldwijde economische teloorgang? Of voor wie het hooguit een stofje in de wind was? Jazeker, die zijn er. Fugro van Klaas Wester bijvoorbeeld. Nog sterker, sinds zijn aantreden in 2005 overtreffen de resultaten van de bodemonderzoeker uit Leidschendam jaarlijks alle verwachtingen en prognoses. De klapper van vorig jaar (een nettowinst van 283,4 miljoen euro) had vooral te maken met de zoektocht van de olie- en gasindustrie naar nieuwe bodemschatten. Hoe dieper er in land en zee geboord moest worden, hoe goed het garen was dat Fugro er bij spon. Een hele verademing.
17 (21)
Ben Noteboom
Randstad (26)
Het zal wel kinnesinne zijn, maar volgens sommige bronnen mist Randstad-topman Ben Noteboom een specifieke eigenschap voor die functie: visie-in-de-overtreffende-trap. Wij zijn zo vrij daar weinig van te geloven. Vooral niet omdat de vorig jaar door hem geïnitieerde overname van concurrent Vedior van Randstad de onbetwiste nummer 2 op de uitzendmarkt maakte. Wereldwijd, wel te verstaan. Zoiets doe je niet op basis van nattevingerwerk. Aangezien Noteboom er ook in de voorafgaande jaren al blijk van gaf te weten waar Abraham de mosterd haalt, wordt zijn traditionele ‘korte lontje' wat makkelijker door de vingers gezien.
P.S.: de uitzendbranche lijdt inmiddels behoorlijk pijn. Benieuwd op welke positie we Noteboom volgend jaar om deze tijd terugzien.
18 (-)
Filip Dierckx
Fortis (35)
Met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid was er in 2008 geen ceo minder te benijden dan de Belg Filip Dierckx. Als erkende puinruimer werd hij in de pilotenstoel van Fortis geplaatst. Vragen om de Mont Blanc wegens onderhoudswerkzaamheden een paar kilometer te verplaatsen was vermoedelijk een lichtere opdracht geweest. De zeven letters die zijn grootste nachtmerrie vormden, spoken nog altijd door zijn hoofd: ABN Amro. Eigenlijk valt Dierckx nauwelijks te beoordelen. Hij begon namelijk pas in september vorig jaar met de klus (en zette er in april 2009 een streep onder). Dat hij zijn verantwoordelijkheden niet ontliep verdient al een pluim. En een plaats in deze lijst.
19 (-)
Ron Icke
USG People (486)
Ook in de uitzendbranche kan het verkeren. Bestuursvoorzitter Ron Icke van de United Services Group weet daar inmiddels alles van. Jaar in jaar uit had hij de wind stevig in de rug en bleef de koers van USG People die van concurrenten steeds een paar neuslengten voor. Helemaal onlogisch was dat overigens niet, omdat Icke andere (lees: Europese) markten aanboorde dan Randstad en Vedior. Onder invloed van de kredietcrisis smolt die voorsprong echter als boter in een gloeiende koekenpan. Het gaat aanpoten worden voor Icke. Overnames (zoals het Duitse Allgeier in 2008) zitten er even niet in.
20 (-)
Gijs Verweij
Wereldhave (-)
Tegen de tijd dat de recente verdiensten van Gijs Verweij via deze kolommen tot een ieder doordringen, is hij al niet meer in functie. Per 2 april is Hans Pars de nieuwe bestuursvoorzitter van Wereldhave. Fier overeind blijft niettemin het gegeven dat Verweij ook in 2008 in ruime mate heeft bijgedragen aan de meer dan solide status van het vastgoedbedrijf. Toekomstige tegenslagen vanzelfsprekend niet meegerekend. Voor de goede orde (én misschien voor het Guinness Book of Records): Verweij was haast vijftien jaar ceo van Wereldhave. Een status om een puntje aan te zuigen.
21 (23)
Eric Meurice
ASML Holding (23)
Eric Meurice heeft een broertje dood aan ruchtbaarheid en opereert bij voorkeur in de luwte. Het heeft chipmachinefabrikant ASML geen windeieren gelegd. ‘Een imposante prestatie' was lang het etiket dat op zijn erelijst kon worden geplakt. Dat het de laatste maanden allemaal wat tegenzit is een wereldwijd verschijnsel en kan Meurice niet worden aangerekend. Nee, de voorspelde targets haalde hij niet. Hij meende echter wel een oplossing te hebben om het ontstane gat te dichten: toeleveranciers en dienstverleners moesten voortaan maar water bij de wijn doen. Een creatieve gedachte. Maar of het helpt, valt te betwijfelen.
22 (-)
Gerard Groener
Corio (-)
Wat valt er te beoordelen aan een ceo die in het jaar van weging pas vanaf maand zeven de trom van Corio roert? Niet veel natuurlijk. Behalve dan dat Groener in 2008 een aantal financiële hoogtepunten uit naam van het vastgoedfonds op zijn naam mocht schrijven. Zelf vatte hij zijn activiteiten in ‘de groep van de grote jongens' als volgt samen: "Snel reageren is het geheim van de smid." Vertaalt naar de praktijk van Groener: Nederlandse kantoren en bedrijfsruimten verkopen en vooruitzien. Het lijkt een praktijk te zijn die zoden aan de dijk zet. For the time being.
23 (25)
Crispin Davis
Reed Elsevier (78)
Vanaf maart dit jaar mag sir Crispin Davis gaan genieten van zijn pensioen. Verdiend of onverdiend? Het ligt er maar helemaal aan wie u de vraag stelt en waarom. Tegenstanders van de Brit zullen verwijzen naar de rücksichtsloze wijze waarop hij Reed Elsevier probeerde te moduleren naar zijn beeld en gelijkenis. Voorstanders houden het waarschijnlijk op zijn alsmaar voortschrijdende inzichten. In het voordeel van Crispin pleit dat hij het bedrijf een grote sprong naar de digitale markt heeft laten maken. In zijn nadeel spreekt dat hij veel te lang wachtte met de voltooiing ervan. Samengevat: Crispin Davis heeft Elsevier op de kaart gezet, maar zijn klus niet afgemaakt.
24 (-)
Didier Keller
SBM Offshore (-)
In mei vorig jaar zwaaide Fransman Keller af als topman van SBM Offshore. Zijn opvolger Tony Mace opzadelend met een taak die de Brit logischerwijs liever kwijt dan rijk was: het geven van een winstwaarschuwing. Kellers verdienste als bestuursvoorzitter moeten die eerste vijf maanden van 2008 dus ergens anders hebben gelegen. Klopt ook. Hij ontwierp een gedegen plan voor een toekomst ná de sky high stijgende olieprijzen. (Pensionado Keller blijft overigens als commissaris verbonden aan de SBM Groep die hij groot heeft helpen maken.)
25 (-)
Guillaume Poitrinal
Unibail-Rodamco (-)
Het cliché blijkt nog altijd opgeld te doen: de een z'n dood, is de ander z'n brood. Het Unibail-Rodamco van de Fransman Guillaume Poitrinal gebruikte 2008 onder andere voor het aankopen van vastgoed (winkelcentra vooral) dat branchegenoten wilden (of moesten) afstoten, vanwege de snelle waardevermindering die vorig jaar overal schering en inslag was. Je zou dus kunnen zeggen dat Poitrinal op een creatieve wijze met de crisis is omgegaan. Zo kan het dus kennelijk ook. Het leverde zijn concern in 2008 een winst op, die hoger was dan wat analisten hadden voorspeld. Poitrinal dankt er zijn verkiezing aan.
