Zo’n beetje het eerste wat Carlier zegt wanneer wij vragen naar de cultuur binnen VanMoof: “Wij zijn heel erg productgeoriënteerd en gericht op verbeteren”. Alles draait om het steeds beter maken van de fietsen van VanMoof. Het is dan ook belangrijk dat iedereen zich verantwoordelijk voelt voor de fietsen van VanMoof. Wij beloven klanten naar hun feedback te luisteren, dus alle feedback in de winkel gaat direct naar mensen binnen het bedrijf. Zo kunnen heel snel verbeteringen aan de fietsen worden doorgevoerd.
Volgens Carlier is dit logisch: “We proberen wereldwijd de fietsindustrie opnieuw uit te vinden. En dat betekent ook echt dat we ieder onderdeel van de fiets opnieuw hebben uitgedacht en beter hebben gemaakt (denk aan automatische verlichting, een elektronisch slot met een alarm en nog veel meer). Hier helpen onze klanten bij. We willen de barrières verlagen om mensen makkelijker te laten fietsen. Iemand die hier binnenkomt met een verbeterpunt over een bagagedrager wordt gehoord door de medewerker achter de balie die het direct meldt aan de ontwerpers en de directie”.
Dit sterke verantwoordelijkheidsgevoel binnen een organisatiecultuur is vaak een recept voor tevreden klanten, maar niet per se voor een strak geoliede machine. Als iedereen tegelijkertijd actie onderneemt, is het de vraag of iedereen in dezelfde richting beweegt? Ook bij VanMoof was het intern niet altijd een strak geoliede machine. De organisatie de afgelopen jaren snel volwassener geworden op het gebied van interne aansturing en samenwerking.
Groei en chaos
Carlier vertelt iets meer over hoe het er binnen VanMoof aan toe is gegaan de afgelopen jaren: “Afgelopen 4 jaar zijn we meer dan vertienvoudigd van 10 fte naar ongeveer 140 fte. Die extreme groei leidt soms tot wat chaos en wanorde. Maar in ruil daarvoor geven we wel heel veel verantwoordelijkheid en vrijheid. Wij geloven ook meer in lekker aanpakken en fouten maken dan alles tot in den treuren doorrekenen”. De snelle groei en hectiek betekent vaak ook dat er weinig tijd is om dingen met elkaar te delen. Om dit te ondervangen is er een wekelijkse stand-up waarin Carlier vertelt wat er is gebeurd en staat te gebeuren. Ook beantwoordt hij hier alle vragen die mensen hebben op een open en eerlijk manier.
Dat het niet eenvoudig is om elkaar van alles op de hoogte te houden is logisch; VanMoof is een complexe organisatie. Volgens Carlier is VanMoof eigenlijk namelijk niet één bedrijf, maar een samenstelling van allemaal verschillende bedrijven: “Wij doen de hele keten zelf. We zijn een fietsenmaker, R&D-bedrijf, marketing agency en noem maar op. Dit zijn heel veel verschillende bedrijfjes met mensen met evenzoveel verschillende achtergronden. Ik kan niet met iedereen meekijken dus ik wil vooral goede mensen in die afdelingen of bedrijfjes die het zelf voor elkaar krijgen”. Als het voor de CEO al lastig is om de gehele organisatie te overzien, geldt dat zeker voor de gemiddelde medewerker.
Al lijkt dat gebrek aan overzicht misschien een risico voor VanMoof; wij zien vrijheid en chaos vaak succesvol hand in hand gaan. Zeker bij snelgroeiende organisaties. Amazon heeft jarenlang serieuze groeiproblemen gehad door de complexe structuur en is nu toch een van de succesvolste bedrijven ter wereld. Wanneer je mensen vrijheid geeft, lopen ze nu eenmaal niet altijd dezelfde kant uit en ontstaat een beetje chaos – maar juist ook de creatiefste ideeën voor innovatie. Daarom wil je hele goede mensen wel die vrijheid geven omdat ze dan mooie dingen doen. En juist naar deze “vakidioten” zoeken ze bij VanMoof.
Vakidioten laten samenwerken
VanMoof zoekt vakidioten die het bedrijf eigenlijk willen gebruiken om de standaard in hun eigen vakgebied neer te zetten. Of dit nu finance, marketing of fietsen maken is. Hoe VanMoof deze mensen vindt? Door te kijken welke mensen echt leuk en boeiend over hun vakgebied kunnen vertellen op bijvoorbeeld een verjaardag. Toch begint de echte klus – de vakidioten laten samenwerken – daarna pas zoals Carlier toelicht: ”Mijn broer en ik willen anderen de kans geven hun eigen lijn te voeren. Dat vind ik ondernemerschap! Iedereen kan 6 a 7 managers laten samenwerken, maar echte vakidioten samen laten werken die de ambitie hebben om allemaal hun vakgebied te innoveren, is echt lastig”. Het is niet verbazingwekkend dat er veel werknemers bij VanMoof eigenwijs zijn en een sterke mening hebben Als je geen vakidioot bent, is het erg lastig je staande te houden. Toch is er erg weinig verloop bij VanMoof. En wanneer mensen weggaan, komen ze vaak weer terug.
Hollandse zuinigheid en eerlijkheid
Een opvallende eigenschap die VanMoof ook typisch Nederlands maakt is Carliers voorliefde een zuinige omgang met geld. Het is een van de kernwaarden die hij graag wil vasthouden: “We zijn altijd een snel groeiend bedrijf geweest en moesten erg op de cash letten. Ik vind zuinigheid een fijne eigenschap, ben zelf ook wel zuinig. Ik word er blij van wanneer iemand ervoor kiest om bij een collega te gaan logeren in plaats van een hotel te boeken”. Hoewel dit een typische Nederlandse eigenschap is, is dit niet gebruikelijk voor snelgroeiende ondernemingen of startups. Deze halen vaak geld op en geven dit net zo hard weer uit aan allerlei randzaken om groei te stimuleren.
Een andere kernwaarde die bij VanMoof hoog in het vaandel staat is eerlijkheid; “Wij willen op een eerlijke en oprechte manier zaken doen en dat staat ondanks onze enorme groei nog steeds bovenaan. Daar heb ik zero tolerance op”. Ook intern stuurt VanMoof op eerlijkheid en jezelf uitspreken. VanMoof wil niet een grote corporate worden waarin mensen op hun lauweren gaan rusten. Carlier benadrukt dan ook dat hij wil dat mensen elkaar blijven uitdagen en blijven zeuren wanneer ze iets beter willen zien. De woorden “dat heb ik al eens gezegd of zo doen we dat nou eenmaal hier” zijn strikt verboden.
Toch groeigeld
Het valt ons op dat VanMoof relatief jong is maar zeker geen traditionele start-upmentaliteit heeft. Geld is altijd zelf verdiend en daar gaat men zuinig mee om, in tegenstelling tot veel snelgroeiende start-ups. Toch heeft deze filosofie de groei waarschijnlijk afgeremd in het verleden. Daarom heeft VanMoof onlangs toch geld opgehaald om de groei nog verder te versnellen.
Wij zien VanMoof als een fantastisch Nederlands bedrijf met een unieke cultuur en missie, die het succes mede mogelijk maken. Het is van meet af aan glashelder geweest dat zij 1 miljard mensen op de fiets wilden krijgen. En de focus hierop heeft, tussen al het rumoer door, de organisatie altijd vooruitgeholpen en richting gegeven.
