Jan Bosmans had net zijn LTS afgerond toen hij als 16-jarige begon in de bouw. Als voeger bleek hij bijzonder handig, zo handig dat hij in 1995 besloot voor zichzelf te beginnen. Een jaar later volgde zijn broer, weer een jaar later het eerste personeel. Een kleine tien jaar later staan de broers Bosmans aan het hoofd van een bouwbedrijf met ruim zestig man personeel en een omzet van zo’n 3,5 miljoen euro.
Om het dienstenpakket verder uit breiden en de groei te waarborgen besluiten de broers in 2006 te fuseren met een concurrent. Er ontstaat een nieuwe onderneming, de Bosmans Daamen Groep, met een kleine negentig man personeel op de pay-roll. Dat de strategische overwegingen die aan de fusie ten grondslag lagen legitiem waren, blijkt al snel. In twee jaar tijd groeit de Bosmans Daamen Groep verder door naar een middelgroot bouwbedrijf met zo’n 140 man personeel en ruim tien miljoen euro omzet.
Op andere fronten zorgt de fusie echter voor hoofdbrekens. De bank, eerder nog buitengewoon enthousiast over een gepresenteerd vijfjarenplan met groeivisie, trekt aan de bel na een analyse van de rekening-courantbehoefte van het bouwbedrijf. Die blijkt namelijk om onduidelijke redenen veel te groot. Op advies van de bank schakelt Bosmans een ervaren onderzoeker in om de oorzaken achter de aanzwellende kredietbehoefte van het bedrijf te achterhalen. Zijn onderzoek wijst beschuldigend naar de nieuwe partner.
Vervalst
Februari 2009 confronteren de broers hem tijdens een verhit gesprek met de oorzaken van de financiële lekkage. “Onze ‘partner’ hield er nog steeds ook een eigen bouwbedrijfje op na”, vertelt Bosmans. “Ons gezamenlijke bedrijf droeg de lasten, zijn privéonderneming streek de beloning op. Er was sprake van vervalste werkbriefjes, vervalste facturen, oneigenlijk gebruik van bouwmaterialen, verdekte afspreken met onderaannemers. Wij waren verbijsterd.”
Ook de bank reageert geschrokken. De Bosmans Daamen Groep belandt op het bureau van Bijzonder Beheer en het krediet wordt per direct bevroren. De broers Bosmans moeten privé tekenen voor een nieuw krediet van drie ton, waarmee het bedrijf uit de directe gevarenzone kan worden getrokken. De bank stelt een tweede noodkrediet van drie ton in het vooruitzicht als het bouwbedrijf op korte termijn orde op zaken kan stellen. Een keiharde bezuinigingronde volgt.
Bosmans: “Ik verwonderde mij altijd over bedrijven die grote geldbedragen beschikbaar maakten om bezuinigingen door te voeren. Inmiddels begrijp ik dat een stuk beter.” De Brabantse ondernemer somt een lange reeks bezuinigingsmaatregelen op die hem in eerste instantie juist ontzettend veel geld kostten. “Het afkopen van de leasecontracten voor een deel van onze bedrijfswagens bijvoorbeeld”, vertelt hij. “Die kosten waren zo hoog dat ze door de leasemaatschappij gefinancierd moesten worden. Achteraf bezien was het beter geweest als we daar gewoon in waren blijven rijden.”
In tranen
De noodzaak tien vaste medewerkers te ontslaan komt nog harder aan, zowel persoonlijk als zakelijk. Wettelijk is het zo geregeld dat ontslagen personeelsleden wat leeftijd betreft een afspiegeling moeten zijn van het gehele personeel. Bosmans: “Maar als noodlijdend ondernemer loos je natuurlijk veel liever eerst de ‘rotte appels’. Nu moest ik mensen laten gaan die vanaf het begin bij ons waren. Mensen die op je rekenen, die net een nieuwe hypotheek hebben afgesloten. Dat hakte er behoorlijk in.”
Twee maanden later blijkt alle moeite echter voor niets. De bank heeft Bosmans’ vaste accountmanager een ‘loopbaantraject’ ingestuurd, en diens vervangers trekken per direct alle kredietvoorzieningen in. Wederom is Bosmans verbijsterd. “Ik weet nog dat ik vroeg: ‘Is dit een grapje?’, vertelt hij. “Maar de gezichten kwamen niet uit de plooi. Ik dacht dat ik door de grond zakte.” De in allerhaast opgetrommelde Ferry Bosmans treft zijn broer in tranen aan. Bosmans: “Ik wist gewoon niet meer wat ik moest doen.”
Deuk in vertrouwen
Een hechte zakenrelatie stelt voor de hulp in te roepen van een team dat is gespecialiseerd in corporate recovery. “Een van de teamleden kwam uit zijn persoonlijke netwerk, en was absoluut te vertrouwen, bezwoer hij mij”, vertelt Bosmans. “Dat was erg belangrijk voor mij. Ik ben een bouwvakker met een beperkt verstand van financiële zaken. Ik vertrouwde altijd op andere mensen om die kant van het bedrijf te regelen. Dat vertrouwen had een enorme deuk gekregen.”
Het recovery team bestaat uit een insolventieadvocaat, een bedrijfseconoom en registeraccountant. De drie experts willen direct inzage in de volledige bedrijfsadministratie. Twee dagen later volgt een ‘zeer confronterende’ eerste bespreking. Bosmans: “Ik kreeg onomwonden te horen dat een faillissement onvermijdelijk was. Daar moest ik me maar overheen zetten, zodat we samen konden redden wat er te redden was.” Insolventieadvocaat Marcel Fruytier: “Wij moesten razendsnel en ongehinderd kunnen handelen. In feite heeft Bosmans zijn lot volledig in onze handen gelegd. Diep respect voor de wijze waarop hij zich hier doorheen heeft geslagen.”
Fruytier en zijn collega’s storten zich op hun beurt op de voorbereidingen voor een succesvolle doorstart. Belangrijkste is een helder strategisch plan waarmee straks de bank, belastingdienst en curator kunnen worden overtuigd. Bosmans leeft ondertussen in een ’vacuum’. “Zoals de periode nadat mijn vader was overleden”, vergelijkt hij. “Geen slapeloze nachten meer, zoals toen we nog tegen het faillissement knokten. Dit was meer een soort trance, waarin veel niet meer echt doordrong. Ik voelde me geleefd en zeer neerslachtig. Daarmee ben ik uiteindelijk naar de psycholoog gestapt.”
Die confronteert Bosmans met een aantal pittige vragen. Was hij voor het faillissement wél echt gelukkig? Hoe was zijn verhouding met zijn gezin? Waar lagen zijn echte prioriteiten? En was hij echt een loser, zoals hij zichzelf bij herhaling voorhield, of was hij gewoon veel te streng voor zichzelf? “Uiteindelijk heeft die man mij weer terug op mijn plek gezet”, aldus Bosmans. “Ik realiseerde me weer wat er echt belangrijk in mijn leven was. En dat ik deze situatie in positieve richting kon ombuigen.”
Goede wil
Inmiddels is Bosmans terug in de drivers seat. Dankzij het heldere strategische plan van zijn adviseurs stemden curator en bank vrijwel direct in met een doorstart. Het nieuwe bouwbedrijf van de broers Bosmans rondt eerst de lopende klussen van het failliete bedrijf af. Er liggen echter al nieuwe klussen klaar; de broers kunnen op veel goede wil van de oude klantenkring rekenen. “Wij zijn altijd heel open blijven communiceren over wat er in ons bedrijf gebeurde. Daar plukken wij nu de vruchten van”, verklaart Bosmans.
Bosmans ziet nog meer positieve gevolgen van de zware periode die achter hem ligt. “Het is feitelijk een spoedcursus ondernemen voor gevorderden geweest”, stelt hij met brede grijns. “Ik ben veel beter in staat harde beslissingen te nemen en heb een veel duidelijker beeld van de rol van sommige zakenpartners, zoals de bank. Daardoor maak ik nu betere beslissingen voor de toekomst van het bedrijf.”
Ook op persoonlijk vlak heeft Bosmans winst geboekt. “Het ging op een gegeven moment wel erg makkelijk. Nu ik zo keihard voor ons voortbestaan heb moeten knokken, is het besef van de waarde van je bedrijf groter dan ooit. Bovendien is de band met mijn gezin veel hechter geworden. Ik heb mijn prioriteiten weer helder op een rijtje.”
Alle artikelen uit de rubriek levensfasen op een rij.
