Wie is J.K. Rowling?
Joanne Rowling is in 1965 geboren in Yate, een kleine plaats ten noorden van Bristol. Het wordt al snel duidelijk dat ze over schrijverskwaliteiten bezit. Op de basis- en middelbare school wordt ze populair bij klasgenoten door de fantastische verhalen die ze vaak tijdens de lunch vertelt. Verder houdt ze ook van grammatica taal en cultuur, getuige haar latere studies Franse taal en klassieke wetenschappen. Tijdens een erg vertraagde treinreis in 1990 bedenkt Rowling het verhaal over Harry Potter. Over dit betekenisvolle moment zegt ze later: “Ik weet eigenlijk niet meer goed waar het idee vandaan kwam. Het begon met Harry, en voor ik het wist had ik al die andere personages en situaties in mijn hoofd zitten.”
Een gebeurtenis die het leven – en ook de verhaallijnen in Harry Potter – van Rowling sterk heeft beïnvloed, is de dood van haar moeder, die in 1990 overlijdt aan de gevolgen van multiple sclerose. De schrijfster probeert haar verdriet te verwerken met het schrijven van het eerste Harry Potter-boek, en wie goed oplet, ziet die invloeden daarin ook terug (bijvoorbeeld het hoofdstuk met de spiegel waarin Harry zijn overleden ouders terugziet). Rowling heeft haar moeder nooit kunnen vertellen dat ze een boek aan het schrijven was, iets wat de auteur nog altijd erg jammer vindt.
Ook een belangrijke fase in het leven van Rowling is de scheiding van haar eerste echtgenoot in 1993, een Portugees met wie ze eerder dat jaar een dochter kreeg. Rowling, die op dat moment lesgeeft op een Portugese school, gaat met haar baby terug naar Engeland en gaat als bijstandsmoeder een financieel zware periode tegemoet. Nadat ze eerst een tijdje bij haar zus heeft ingewoond, betrekt Rowling later een kleine flat in het Schotse Edinburgh. Hoewel ze net gescheiden is, werkloos en in haar eentje voor haar kind moet zorgen, beschrijft de auteur de situatie als “een bevrijding”. Het geeft haar de laatste spreekwoordelijke zet om écht werk te maken van haar boek, dat ze grotendeels op een draagbare typemachine schrijft in diverse Edinburghse café’s en uiteindelijk afrondt in 1995.
Hoe verovert haar boek de markt?
Rowling, inmiddels door een opleiding ook bevoegd om als lerares te werken in Schotland. gaat op zoek naar een agent om haar schrijfwerk te vertegenwoordigen. Die vindt ze in het bureau Christopher Little Literary Agency. Het vinden van een uitgever verloopt echter minder voorspoedig. Het manuscript valt bij twaalf uitgevers op de deurmat, maar geen allen zien brood in het verhaal over de tovenaarsleerling. Uiteindelijk, meer dan een jaar later, krijgt Rowling dan toch groen licht van Bloomsbury, een kleine uitgever in Londen. De verantwoordelijke redacteur betaalt Rowling een voorschot van tweeduizend euro en geeft haar de wijze raad om toch maar snel een andere baan te zoeken, omdat hij haar weinig kans geeft om ooit daadwerkelijk van haar inkomsten als kinderboekenschrijfster te kunnen leven.
Het loopt anders. Harry Potter and the Philosopher’s Stone vliegt de boekwinkel uit en lezers (en hun voorlezende ouders) kijken al snel reikhalzend uit naar deel twee. Rowling’s agent ziet ook kansen om het boek in het buitenland te publiceren. De grootste klapper is het vinden van Amerikaanse uitgeverij Scholastic Inc, die de rechten van Harry Potter begin 1998 voor een luttele 105.000 dollar koopt op een veiling. Naar eigen zeggen “bestierf” Rowling het bijna toen ze het goede nieuws hoorde. Inmiddels worden de Harry Potter-boeken in meer dan honderd landen uitgegeven en zijn deze naar meer dan dertig talen (waaronder Nederlands) vertaald.
Rowling heeft het merk Harry Potter vervolgens op vernuftige wijze uitgebreid. In samenwerking met filmmaatschappij Warner Bros zijn acht Harry Potter-films gemaakt (het laatste boek werd in twee delen opgenomen) en verschenen er al evenveel officiële games op de markt. Daarnaast kunnen diehard fans zich een echte tovenaar of heks wanen door een foto te maken bij het inmiddels wereldberoemde 9 ¾ spoor op King’s Cross Station in Londen, een authentieke toverstok of sjaal van Gryffindor- of Ravenclaw te kopen of een ritje te maken in de Hogwarts Express. Sinds de zomer van 2010 is er bovendien een heel pretpark gewijd aan de wereld van Harry Potter. J
Hoe gaat het nu met J.K. Rowling?
Met de inkomsten van Harry Potter zou Rowling rustig van een welverdiend pensioen kunnen genieten. Afgelopen april schatte The Sunday Times haar privévermogen op bijna een miljard dollar en dat maakt haar de rijkste schrijver ter wereld. Maar de schrijfster houdt niet van stilzitten. Fans van Harry Potter smeken de auteur nog altijd een zogenaamde prequel (over de ouders van Harry) of sequel (over de toekomstige kinderen van de hoofdpersonen), maar de schrijfster laat daar tot nu toe geen twijfel over bestaan: Harry’s verhaal is wat haar betreft afgerond. Dat geldt echter niet voor de wondere wereld die zij met de avonturen van Harry creëerde; Rowling werkt momenteel aan een uitgebreide encyclopedie die haar fans nóg meer achtergrondinformatie zal verschaffen over de personages en andere bijzondere wezens en gebeurtenissen uit de boekenreeks.
Een van de nieuwste projecten van Rowling, naast een negende film, heet Pottermore. Dit is een site waar fans online deel kunnen uitmaken van de wereld van Harry Potter. Bezoekers krijgen onder andere een ‘echte’ toverstok toegewezen en worden tijdens een Sorteerceremonie in een van de vier Hogwarts-huizen geplaatst. Daarnaast geeft Rowling op deze kosteloze site nieuwe informatie prijs die zij niet kwijt kon in de boeken. Pottermore is sinds 14 april 2012 toegankelijk voor publiek. Slechts twee dagen later, op 16 april, doorbrak de site al de barrière van een miljoen geregistreerde bezoekers.
