Een failliete winkelketen met dichtgeplakte ramen en mensen die op straat komen te staan; het nieuws en de lege plekken in een winkelstraat vallen direct op.
Maar terwijl het aantal banen in stenen winkels afneemt, stijgt op de achtergrond het aantal banen in de e-commerce-sector, ontdekten onderzoekers van Progressive Policy Institute. Het aantal ‘online’ banen groeide in de VS tussen 2007 en 2017 met 400.000 stuks.
Daarmee wordt het verlies in die periode van 140.000 retail-banen ruimschoots gecompenseerd.
Verschuiving
De onderzoekers stellen dat de impact van e-commerce op de arbeidsmarkt volledig verkeerd wordt begrepen. Hun insteek: e-commerce is “een machine” die de miljarden uren die we gezamenlijk per week spenderen aan winkelen deels verplaatst naar betaald werk in logistieke centra en bezorgers. Ook benutten mensen een deel van die vrijgevallen, onbetaalde winkeluren voor betaald werk.
Bijkomend voordeel, zeggen de onderzoekers, is dat de gemiddelde baan in een (aan een webwinkel gelieerd) logistiek centrum 31 procent beter betaalt dan een winkelbaan in een vergelijkbare sector, zoals een kledingwinkel. E-commerce zorgt zo – althans in de VS – voor een verkleining van de inkomensverschillen.
Bezorging
Een belangrijk omslagpunt in de groei van het aantal e-commerce-banen in de VS was 2005, toen Amazon bezorging binnen twee dagen garandeerde. Om dat te kunnen waarmaken stampte de retailgigant tot nu toe 100 distributiecentra uit de grond.
Die centra blijken prima banenmotors, met 2000 tot 3000 werknemers per stuk. Nog een voorbeeld is online dierenwinkel Chewy.com, die onlangs zijn vijfde distributiecentrum opende, waarvoor 700 mensen werden aangenomen. Om bij te blijven in de online wedloop opende supermarkt Walmart kort geleden zo’n webwinkel-centrum in Florida, goed voor 1500 nieuwe banen.
In Nederland hebben de distributiecentra van bijvoorbeeld Bol.com een vergelijkbare impact; een nieuw distributiecentrum dat Bol.com eerder dit jaar opende in Waalwijk biedt plek aan 2000 werknemers. Online supermarkt Picnic verwacht op termijn zo’n 10.000 nieuwe banen te creëren – en is daarnaast een goed voorbeeld van het vervangen van onbetaalde winkeluren door betaald werk.
Robots
De komende jaren blijft de hoeveelheid werk in stenen winkels krimpen, maar blijft het aantal ‘online’ banen toenemen, verwachten de onderzoekers. En krijgen steeds meer winkeluren een productievere bestemming. Of de groei van het aantal banen in distributiecentra zal afnemen, bijvoorbeeld doordat robots het werk overnemen, is volgens de onderzoekers “onmogelijk in te schatten”.
Zij filosoferen tot slot over de nieuwe businessmodellen die kunnen ontstaan dankzij de geavanceerde distributiesystemen die momenteel worden opgetuigd. Bijvoorbeeld op gebied van lokale, custom productie van goederen.
Stel je voor dat je in een winkel een broek of bank bestelt, die vervolgens in een lokale fabriek wordt gemaakt die vlak naast een distributiecentrum ligt, waardoor je je bestelling een dag later in huis hebt. Zo’n flexibele en snel lokaal distributiesystem zou weleens “een duurzaam currentievoordeel” kunnen bieden tegen producenten in verre landen.
