Waarom lijkt falen als ondernemer zo’n taboe in Nederland? Jacqueline Zuidweg, die het event in Utrecht aftrapt, weet alvast een deel van het antwoord: er wordt hier van oudsher te weinig over gepraat en geleerd. ‘Je mag starten, groeien en succesvol zijn. Maar de downsides worden nooit belicht.’
Zuidweg, in 2012 nog zakenvrouw van het jaar, kreeg zelf ook de nodige tegenslag te verwerken tijdens haar ondernemerscarrière. Ze begon na haar studie een kantoor dat rechtshulp gaf aan ondernemers. Maar op haar 29ste kreeg ze ruzie met haar compagnon. ‘Ik zei: ‘nu is het afgelopen’. Ik ruilde mijn leaseauto in voor een strippenkaart en heb een potje gejankt.’
Tijd voor plan B: schuldhulpverlening voor ondernemers. Haar nieuwe onderneming Zuidweg & Partners hielp tot nu toe 30.000 ondernemers, waarvan vele een doorstart maakten. Op basis daarvan merkt Zuidweg dat ondernemers vaak te laat in actie komen.
Zuidweg voor de bühne
3 fases
Er zijn volgens haar drie fases die een ondernemer in zwaar weer doormaakt. Eerst komen er signalen vanuit de bank of de Belastingdienst. ‘De ondernemer zegt: ‘niks aan de hand, er komt morgen weer een opdracht binnen.’
Een ondernemer wordt een struisvogel en doet niks
Volgens belandt hij bij bijzonder beheer. ‘Ondernemers denken dan, ‘Dit gaat niet goed’, gaat zich schamen en wordt een struisvogel die niks doet.’ Uiteindelijk melden zich tijdens de laatste fase de incassobureaus en wordt er beslag gelegd op het huis en de inboedel. ‘Dan pas komt ‘ie in actie’, verzucht Zuidweg.
Faalverhalen
Om er vroeger bij te kunnen zijn, lanceerde Zuidweg MKB Doorstart. En ze heeft weer iets nieuws: een online platform waar ondernemers hun faalverhalen en tips kunnen uitwisselen. De bedoeling is dat er op die site, Vallenopstaanenweerdoorgaan.nl, uiteindelijk een lange reeks video’s komt met ondernemers die hun verhaal doen.
Publiek tijdens het Sprout Failure-event in Utrecht
Probeer altijd met je klanten en leveranciers in gesprek te blijven
De eerste video staat inmiddels online, met het verhaal van ondernemer Barry Wijnen, vrijdag ook aanwezig bij het Sprout-event. Wijnen deelt de twee belangrijkste lessen die hij uit zijn faillissement trok: ten eerste, je directe omgeving is heel belangrijk. En tweede: ‘Je moet proberen met klanten en leveranciers in gesprek blijven. Dan zijn er eigenlijk maar weinig mensen die negatief zijn naar je bedrijf. Ze zullen bijna nooit ‘nee’ zeggen tegen een hulpvraag.’
Bas Westland
Spreker en ondernemer Bas Westland is ook zo’n (te) zeldzame soort ondernemer die zijn falen niet onder het tapijt veegt. Zijn recruitementbedrijf E-people ging door de crisis van 2008 onderuit, maar hij maakte na drie weken alweer een doorstart.
‘Als het goed is heb je geleerd van je fouten’, zegt Westland. ‘Het is gewoon een belangrijk onderdeel van het leven. Je stapt als kind ook niet op een fiets en je rijdt weg.’ Van fouten maken word je kortom een betere ondernemer. Of, zoals Westland het in goed Nederlands zegt: make menure out of your shit.
Make menure out of your shit
Doorstart
Een doorstart is maar voor 1 op de 5 ondernemers weggelegd, merkt Westland op. Zij hebben volgens hem twee zaken gemeen: Ten eerste hebben ze bijna allemaal een levenspartner die hen steunt. ‘Is hij of zij ook bereid om op een troosteloos flatje te gaan wonen als het misgaat?’
Ten tweede zijn het mensen die bereid zijn om over hun eigen rol in de crisis na te denken – terwijl anderen graag vertellen dat het vooral niet aan hen lag. ‘Het ligt aan de bank, aandeelhouders, markt, leveranciers, hun vrouw, verzin het maar. Probeer altijd naar je eigen aandeel te kijken, hoe klein ook. Wat kan ik hier van leren?’
Bas Westland (r.) in gesprek met ‘faalkundige’ Remko van der Drift
Westland heeft nog een geruststelling in petto: denk niet dat iedereen boos op je is als je failliet gaat, ook niet de mensen die nog heel veel geld van je tegoed hebben.
‘Ik kan je vertellen: er is geen enkele correlatie tussen het gedrag van je schuldeisers en de grootte van het bedrag dat ze nog van je krijgen.’ Een faillissement vergroot bestaande relaties wel uit, zegt Westland, maar beoordeel je relaties niet op de grootte van de schuld. ‘Als je zelf in de shit zit, dan kijk je te beperkt. Je bouwt vaak meer sociaal kapitaal op dan je denkt.’
Je bouwt vaak meer sociaal kapitaal op dan je denkt
StartupsAnoniem
Het verhaal van Westland werd na de pauze gevolgd door een vraag- en antwoordsessie met verhalen uit de zaal, die met ruim 50 ondernemers tot de nok toe gevuld was. Onder hen ook Samir Saberi, die een pleidooi hield voor het onlangs door hem gelanceerde Startupsanoniem.nl.
Op die site kunnen startups verhalen anoniem van zich af zetten, en vragen stellen en advies geven aan anderen. ‘Silicon Valley bestaat mede omdat er zoveel informatie werd gedeeld. Ook concurrenten deelden informatie en zorgden er zo voor dat het hele ecosysteem naar een hoger plan werd getild.’
Samir Saberi, initiatiefnemer van StartupsAnoniem
Daarna brengt ‘faalkundige’ Remko van der Drift de zaal in beweging met een paar oefeningen om te ‘ontkrampen’. En dat doe je natuurlijk door te spelen. Dat ontspant, en je bent minder bezig met belemmeringen in je hoofd, aldus Van der Drift.
Met een groeimindset is falen een verrijking
Hij laat het Sprout-publiek zien wat het verschil is tussen een vaste- en een ‘groeimindset’. ‘Met een groeimindset geloof je dat wat je bereikt, dat je je daarin ontwikkelt door moeite te doen. Met opleidingen bijvoorbeeld, en met passie en volharding. Met een groeimindset is falen een verrijking.’
Na afloop is het tijd om te borrelen en netwerken – ondanks het thema van de middag in een opperbeste stemming. Iemand als Jacqueline Zuidweg weet alvast hoe je optimistisch blijft. Zuidweg bleef ook lachen toen haar bedrijf met tegenwind kampte en in 2011 moest reorganiseren. ‘Iemand vroeg me toen hoe ik zo vrolijk kon blijven. ik zei: ‘Ik heb al een plan’. Neem je mensen daar ook in mee.’
Een kleine sfeerimpressie van het Sprout-event in Utrecht:
Foto’s: Tessa van Nuland
