Het begon met een simpele vraag over patenten. Wie was eigenlijk de intellectueel eigenaar van bepaalde technologie? Dat gesprek afgelopen zomer tussen Skytree en ReCarbn leidde tot een logische conclusie: samen zouden ze sterker staan.
Donderdag maakte het Amsterdamse Skytree bekend dat het de Twentse startup overneemt. Daarmee versterkt het bedrijf zijn positie in direct air capture, een technologie om CO2 uit de lucht te filteren. De overname moet Skytree helpen bij zijn doel om in 2030 jaarlijks 10 miljoen ton CO2 af te vangen.
Over financiële details doen beide partijen geen mededelingen. Het gaat om een overname, geen fusie, benadrukt ceo Rob van Straten van Skytree. Zijn bedrijf is met 75 werknemers en ruim 8 miljoen euro aan opgehaalde financiering een stuk groter dan ReCarbn.
Kennis en netwerk
ReCarbn is een spin-off van de Universiteit Twente die in 2022 werd opgericht. Het bedrijf ontwikkelt technologie om CO2 uit de lucht te filteren. Skytree is daar al veel langer mee bezig: sinds 2014.
Lees meer bij Change Inc.: 10 vragen over Direct Air Capture: het verwijderen van CO2 uit de lucht
Volgens Van Straten is de overname een logische stap. ‘We halen goede mensen binnen voor cruciale posities met een hoop kennis. Mensen die ervaring hebben met direct air capture-techologie in Nederland zijn schaars.’
De contacten met de Universiteit Twente, waar ReCarbn uit voortkwam, zijn ook waardevol. ‘Die samenwerking is voor ons belangrijk’, zegt Van Straten. ‘Dat wij met elkaar vanuit het Nederlandse verder bouwen aan deze technologie.’
Nieuwe rollen
De drie oprichters van ReCarbn – Guus Dubbink (ceo), Ewout Ruijs (cpo) en Sophia Hummelman (cco) – maken de overstap naar Skytree, dat 75 werknemers heeft. Dubbink gaat de afdeling research & development leiden, Ruijs richt zich op productstrategie en Hummelman op commerciële financiering.
Dubbink ziet de overstap als een kans om sneller impact te maken. ‘Op een aantal vlakken, zoals het opbouwen van het team en de grotere klantcontracten, is Skytree een stuk verder’, zegt hij. ‘Het is tof dat we een aantal jaren in ontwikkeling kunnen overslaan.’
De andere twee leden van het team van ReCarbn gaan niet mee. Eentje is begonnen aan een PhD, de ander wilde liever niet reizen en heeft een andere baan gevonden.
ReCarbn was gevestigd in Enschede en had ook een kantoor in Utrecht. Voor Dubbink zelf verandert er weinig. Hij woont in Utrecht en moet zich melden op het kantoor van Skytree in Amsterdam. ‘Dat is goed te doen.’
CO2 afvangen en opslaan
Direct air capture is een van de wapens in de strijd tegen klimaatverandering. Grote ventilatoren blazen gewone buitenlucht door speciale filters met een chemisch materiaal waar de CO2-deeltjes aan blijven plakken, zoals een magneet ijzer aantrekt.
Als deze filters vol zitten met CO2, worden ze verwarmd waardoor de CO2 weer loslaat en opgevangen kan worden. Deze opgevangen CO2 kan dan worden opgeslagen onder de grond of worden hergebruikt, bijvoorbeeld om planten in kassen sneller te laten groeien of om er synthetische brandstof van te maken.
Het afvangen van CO2 uit de lucht is een complexe uitdaging. De CO2-concentratie in de atmosfeer is relatief laag, ongeveer 0,04 procent. Om significante hoeveelheden af te vangen, moeten grote volumes lucht worden verwerkt. Bovendien moet dit op een energie-efficiënte manier gebeuren om het proces duurzaam te maken.
Ondanks vragen over de betaalbaarheid ziet het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) ‘negatieve-emissie-technologieën’ (waaronder DAC) als essentieel om de Parijse klimaatdoelen te halen, in aanvulling op maatregelen om de CO2-uitstoot te reduceren.
Nederland, Abu Dhabi en Canada
Skytree heeft twee systemen ontwikkeld. De Cumulus, ter grootte van een koelkast op z’n kant, is bedoeld voor kleinschalige toepassingen, zoals testopstellingen en vertical farming. Dat systeem is dit jaar in de markt gezet en leverde de eerste omzet op voor Skytree.
De grotere Stratus heeft het formaat van twee gestapelde zeecontainers en wordt volgend jaar geïnstalleerd op drie locaties, in Nederland, Abu Dhabi en Canada.
Aan het Canadese project, Deep Sky, deed ReCarbn ook mee. ‘Er gaat een unit die kant op’, zegt Dubbink. ‘Dat combineren we met Skytree.’
Hernieuwbare energie
De plekken zijn niet zomaar gekozen. Volgens Van Straten zijn er twee voorwaarden voor succesvolle DAC: er moet voldoende goedkope hernieuwbare energie in de buurt zijn en het mag als afnemer niet om die energie concurreren met steden of bedrijven.
Zo maakt het project in Canada gebruik van grote reserves aan hernieuwbare waterkrachtenergie rond Quebec. Daardoor kunnen de installaties met name ‘s nachts op goedkope energie draaien.
Voor een nieuw project in Texas levert Skytree de technologie voor een heel park aan CO2-stofzuigers dat volledig draait op windenergie, zo werd in november bekendgemaakt.
In de eerste fase tot 2030 kan de installatie 50.000 ton CO2 per jaar afvangen uit de atmosfeer. Na 2030 moet het complex opgeschaald worden naar een capaciteit van 500.000 ton per jaar. De afgevangen CO2 wordt ter plaatse opgeslagen. Bedrijven en overheden kunnen dat financieren in ruil voor carbon credits.
Slagkracht vergroten
Van Straten voorziet een grote rol in de energietransitie voor DAC. ‘Er gaat ontzettend veel gebeuren in deze markt’, zegt hij. ‘Op een gegeven moment zijn er geen fossiele bronnen meer voor CO2. Dus er moet een andere bron komen.’
Ook Dubbink is benieuwd hoe DAC-technologie zich de komende jaren zal ontwikkelen. De overname door Skytree ziet hij als een positieve stap. ‘De opschaling die nodig is, is enorm. Dit soort samenvoegingen van bedrijven om de slagkracht te vergroten, is nodig. Ik hoop dat het zijn vruchten afwerpt.’
