Het is natuurlijk net zo goed een onderdeel van de Prinsjesdagtraditie: wat het kabinet ook voorstelt, de oppositie is het er niet mee eens. Zo ook dit jaar. Het plan van het kabinet om ambtenarencommissies een half jaar te laten buigen over diverse maatschappelijke vraagstukken stuit op niets dan hoon.
“Twintig commissies en lege mantra’s”, was dan ook het commentaar van Groenlinks-fractievoorzitter Femke Halsema. Marianne Thiemme (Partij voor de Dieren): “Er is een enorm gebrek aan creativiteit bij het kabinet.” Alexander Pechtold (D66) draaide zijn inmiddels wat sleets geworden mantra over woning- en arbeidsmarkt en duurzaamheid af. Hij leek er zelf inmiddels ook wel klaar mee: “We wachten nou al zo lang tot dit kabinet daar iets mee gaat doen.”
Banken
Rita Verdonk greep haar zendtijd vooral aan om voor een promotiepraatje voor haar Trots op Nederland. Daar was ze heel positief over, maar niet over de troonrede: “Het was allemaal weinig concreet..” Ze pleitte onder andere voor het starten van een nationale investeringsbank, om de geldverstrekking aan ondernemers weer op gang te laten komen.
De PvdA vindt dat toch vooral een taak van de banken zelf. In een inspirerende speech – die helaas weinig aansluiting kent met de miljoenennota – gaf vicepremier Bos aan dat de banken streng moeten worden aangepakt. Fractievoorzitter Mariette Hamer voegde toe dat het verstrekken van leningen aan bedrijven prioriteit nummer één is wat betreft het bankenbeleid. Daarna wil ze best met Agnes Kant (SP) praten over een eventuele bankenheffing. Ook Geert Wilders (PVV) toonde zich wat dat betreft opvallend meegaand. Hij wil weliswaar geen heffing, maar zal stemmen voor een systeem waarbij banken verplicht hun eigen reserve moeten aanleggen voor wanneer het nog eens misgaat, ‘zodat de burger daar niet weer voor op hoeft te draaien’.
Wilders
Wilders was voor zijn doen betrekkelijk rustig, alhoewel hij de oplossing voor het begrotingstekort uiteraard ziet in het stoppen van de immigratie. “Nederlanders moeten harder werken omdat de PvdA de grenzen open heeft gezet.” En natuurlijk gaat er ook nog steeds veel te veel geld naar ‘al die verschrikkelijke linkse hobbies’. Zijn mildheid was wellicht ingegeven door zijn centrale boodschap: “Dit kabinet is uitgeregeerd. Nederland hunkert naar een nieuw positief verhaal.” Ironisch, niet?
Anderzijds, een positief verhaal is moeilijk te vinden in het huidige kabinet. Of het moet het feit zijn dat CDA en PvdA elkaar nu eindelijk lijken te hebben gevonden. Want dat de oppositie voortijdige verkiezingen op zijn buik kan schrijven is wel duidelijk: “We gaan die eindstreep gewoon halen”, bezweert Hamer. “Dit kabinet regeert en u moet nog maar eens zien of u het uit elkaar krijgt.”
Gemeenteraadsverkiezingen
Daar is de oppositie natuurlijk niet blij mee, maar de onderlinge verdeeldheid maakt het vrijwel onmogelijk om het kabinet buitenspel te zetten. Over één ding zijn echter alle (niet regerende) partijen het eens: het kabinet doet geen drol. En dat zou wel moeten. Want de oppositie heeft wel een punt: twintig commissies opstellen die pas over een half jaar met conclusies moeten komen, die vervolgens ‘meegenomen’ worden in nieuw beleid, dat zet weinig zoden aan de dijk. Al was het maar omdat het het werk van ambtenaren is om beleidsmogelijkheden te onderzoeken en te ontwikkelen. De opties die het kabinet straks krijgt aangeboden zijn daarom vrijwel allemaal nu al uitgedokterd en zouden dus nu al in de miljoenennota kunnen staan. De beschuldiging dat het Kabinet bang is voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart valt daarom moeilijk te weerleggen.
De vele verwijten over een gebrek aan daadkracht en visie (‘U zit in een regering, niet in één of andere denktank’) glijden niettemin van een duidelijk weinig van het politieke spel genietende Pieter van Geel (CDA) af: ” Elke kritiek op het proces begrijp ik niet en noem ik potsierlijk.”
