Bij de bedrijvengroep eFocus Groep kunnen medewerkers zelf een werkmaatschappij opzetten. Het bedrijf is gegroeid als een lappendeken van nieuwe initiatieven, met de cellentheorie van Eckart Wintzen in het achterhoofd.
De oprichters van eFocus kennen hun klassieken. In 2000 startten Marc-Paul Brandt, Auke van Urk en Wouter Timmers hun bedrijf tijdens hun studie, waar het drietal elkaar had ontmoet. eFocus moest een internetdienstverlener worden. De kantoorruimte was aanvankelijk de zolderkamer van Brandt en Van Urk.
Inspiratiebron bij de ontwikkeling van het bedrijf was de cellentheorie van de vorig jaar overleden ondernemer Eckart Wintzen. Dat wil zeggen dat het bedrijf is opgebouwd uit kleine, zelfstandige eenheden. Bij eFocus Groep zijn die cellen geen businessunits maar aparte BV's, met namen als eFocus, Nines, Cure4Finance, Medicore, Krem en Diago.
Wat de groep bijzonder maakt is dat initiatieven vanuit het personeel een grote rol hebben gespeeld bij de ontwikkeling en groei. Dat gebeurde zonder ‘grand design' maar aan de hand van marktontwikkelingen, kansen en de creativiteit van de medewerkers die zelf ideeën voor nieuwe initiatieven konden aandragen. Als een idee voor een nieuwe werkmaatschappij levensvatbaar bleek, konden de werknemers haar zelf gaan leiden.
Nines
Een voorbeeld is Nines, de werkmaatschappij die voortgekomen is uit de ict-dienstverlener Diago, een andere werkmaatschappij. In 2007 nam de vraag naar webhosting, een van de activiteiten van Diago, sterk toe. Tegelijk veranderde de klantenkring van samenstelling: steeds meer grote bedrijven werden klant. "Deze bedrijven stellen andere eisen aan de beschikbaarheid en service", zegt Matthey van Ramele (27), manager van Nines maar op dat moment nog gewoon werknemer bij Diago.
De kwestie werd aangekaart bij de directeuren van eFocus Groep. Welke koers moest worden gevolgd? Om de hosting-klanten goed te bedienen, zou moeten worden geïnvesteerd in systemen en kennis. Voor Diago was hosting geen kernactiviteit. Van Ramele ontwikkelde een businessplan voor een aparte werkmaatschappij die zich volledig op deze activiteit zou gaan richten. Op grond van het plan deed eFocus Groep de benodigde investeringen.
Nines is georganiseerd als een BV die eigendom is van de holding eFocus Groep. "Een van de voordelen", zegt Van Ramele, "is dat we nu ook voor internetbedrijven kunnen werken die concurrent zijn van eFocus. Als we onderdeel van eFocus of Diago waren gebleven en onder dat merk hadden geopereerd, was dat waarschijnlijk onmogelijk geweest."
Mede-ondernemer
Van Ramele heeft zich niet ingekocht in de BV Nines, maar bij een andere werkmaatschappij is dat wel gebeurd. Cure4Finance is voortgekomen uit Medicore. Het laatstgenoemde onderdeel van de eFocus Groep ontwikkelt software voor de medische sector. Enkele werknemers van Medicore ontdekten dat klanten behoefte hadden aan externe hulp bij de implementatie van de software. Net als bij Nines werd een businessplan ontwikkeld om deze dienstverlening op te tuigen. De initiatiefnemers investeerden mee en namen een 10-procents belang in de BV. Van werknemers werden zij dus mede-ondernemers.
"Wij willen wel een meerderheidsbelang houden", zegt Marc-Paul Brandt (31), een van de oprichters van eFocus en nu commercieel directeur. "De groep is namelijk zo georganiseerd dat de stafdiensten vanuit eFocus worden verzorgd. Dat geldt onder meer voor hr, systeembeheer en financiën. Door schaalgrootte kunnen we op deze manier meer rendement maken. Bovendien maakt het ons aantrekkelijker als werkgever: voor talentvolle ict-ers is er meer perspectief om bij een grote groep met verschillende werkmaatschappijen te zitten, dan bij een apart onderdeel. Er zijn meer doorgroeimogelijkheden."
Q-Note
Inmiddels heeft eFocus Groep 200 werknemers waarvan de meeste in hetzelfde pand in Utrecht bij elkaar zitten. Niet alle nieuwe initiatieven worden een succes. Vorig jaar is het evenementenbureau Q-Note opgezet, maar tot nog toe met weinig resultaat. Brandt: "We zijn een kennisorganisatie en onze mensen spreken vaak op congressen. Het leek een goed idee om zelf bijeenkomsten te organiseren. Maar vooralsnog komt dat moeilijk van de grond. De recessie speelt hierbij waarschijnlijk een rol."
De informele cultuur in het bedrijf is een essentiële factor bij het ontstaan van nieuwe werkmaatschappijen. In de platte organisatie zijn de communicatielijnen kort en wordt er openlijk over ideeën gediscussieerd. Van Ramele: "Het gebeurt soms dat je een nieuwe medewerker die al een paar weken in dienst is, hoort zeggen: ‘Is Marc-Paul directeur hier? Dat wist ik niet!'"
Brandt: "Niet elke werknemer is geïnteresseerd om nieuwe initiatieven te ondernemen. Er zijn ook mensen die van 8 tot 5 willen programmeren, en dan naar huis. Prima. Maar medewerkers die wel geïnteresseerd zijn, zijn zich bewust van de mogelijkheden. Ze hebben hier om zich heen de afgelopen jaren al drie BV's zien ontstaan. Dat maakt wat los."
Verdienmodel 2.0
EIGEN BAAS
– Als werknemers een idee voor nieuwe omzet hebben, wordt een businessplan geschreven en kunnen ze zelf uitvoering geven.
– De informele, open sfeer is de belangrijkste succesfactor.
