Onderwijs
In die gedachte is Nederland ver doorgeschoten. Je ziet dat bijvoorbeeld in het onderwijs, waar alle kinderen recht hebben op een diploma. Of ze nou slim zijn of dom. De domme kinderen houden het niet bij en vallen af. De slimme kinderen worden lui, omdat ze zich vervelen.
Belasting
Je ziet het in de belastingheffing. Deze week had ik een discussie met de boekhouder over lunchen op kantoor. Mijn voorstel was dat het bedrijf de lunch betaalt, omdat ik geen ingewikkelde administratie wil opzetten, maar dat stuitte op bezwaren van de boekhouder. Immers, als het bedrijf de lunch betaalt, dan moet er per medewerker per gewerkte dag 1,35 euro bij het salaris geteld worden voor de fiscus. Als een medewerker een keer niet meeluncht, dan moet voor die ene dag de 1,35 euro niet worden bijgeteld. De kosten van het voeren van zo’n administratie staat in geen verhouding tot de kosten van de lunch. Maar we zijn met z’n allen zo bang dat medewerker A een euro meer verdient dan medewerker B. Nee, we zetten liever 700 belastingambtenaren in om de eerlijkheid te bewaken dan dat iemand een keer wat meer of minder krijgt.
Het argument voor dergelijke idioot doorgeschoten belastingregels is natuurlijk dat bedrijven loonbelasting kunnen ontduiken door loon in natura te geven. Voor leaseauto’s kan ik me dat voorstellen, maar een lunch van 1,35 euro…..
Ontslagrecht
Overdreven eerlijkheid vind je ook in het ontslagrecht. Als een werkgever tien werknemers wil ontslaan, dan zijn er regels die de langst zittenden beschermen. Voor het succes van het bedrijf maakt het niets uit wie het langst zit, de werkgever wil het liefst de werknemers ontslaan die het minst presteren. Dat is niet alleen goed voor het bedrijfsresultaat en dus voor de economie, dat is ook goed voor de motivatie van de werknemers.Een gevolg van ons streven naar gelijkheid en eerlijkheid is het idee dat je niet mag excelleren. Steek vooral niet je hoofd boven het maaiveld uit, dat ligt diep in ons denken verankerd. Ik denk dat afgunst een belangrijke oorzaak is van het eerlijkheidsdenken. We denken heel sterk ‘de buurman heeft meer dan ik, dat is niet eerlijk’. In de VS denken mensen in het algemeen heel anders. Als een ander meer verdient, dan zeggen ze eerst ‘good for you!’ en gaan dan zitten denken hoe ze ook meer kunnen verdienen. Niet ‘hoe zorg ik dat jij minder krijgt’ maar wel, ‘hoe zorg ik dat ik dat ook heb’.
Om bedrijven beter te laten presteren, de economie beter te laten draaien en om individuen te laten ontplooien, moeten we af an het eerlijkheidsdenken. Mensen zijn toch allemaal verschillend.
Christine Karman (Izecom)
