De bank heeft niet zo’n trek meer in kleine kredieten aan ambitieuze ondernemers, vandaar dat die op zoek moeten naar alternatieven. Op onze strooptocht kwamen wij de kredietunies tegen, en daarvan is er nu een nieuwe vertegenwoordiger: de Kredietunie Stad Amsterdam. De initiatiefnemers gingen woensdag naar de notaris. Oprichters zijn Michiel Werkman, adviseur en oud-bankier die onlangs het boek ‘Rotbanken‘ schreef, Roland Lampe, de man achter de Vereniging van Kredietunies in Nederland (één van de Kredietunieclubs die elkaar helaas beconcurreren) en Theo Konijn, die met GeldindeBuurt sinds oktober ondernemers en geldschieters 1 op 1 aan elkaar koppelt op lokaal niveau in Amsterdam-Oost.
Boerenleenbank spelen
En dat is ook de opzet van de Kredietunie voor de hele stad Amsterdam en regio: ondernemers met financieringsbehoefte koppelen aan investeerders – mede-ondernemers – die met een beetje begeleiding en coaching zorgen dat hun debiteuren uiteindelijk ook goed zijn voor de terugbetaling van het krediet. Het is de Boerenleenbank in een 21-ste eeuwse jas: de Kredietunie heeft de vorm van een coöperatie, waarvan zowel leners als geldschieters lid zijn en inspraak hebben. Voorlopig beperkt KSA zich tot kredieten met een maximum van 250.000 euro, tegen marktconforme rentevergoedingen, en ongeacht de leensom heeft elk lid één stem om onder meer het bestuur te kiezen, waarvoor alle leden zich kandidaat kunnen stellen. De kredietunie zet overigens niet al het aangetrokken geld door: een buffer van minimaal 20 procent van de ingelegde gelden vangt tegenvallers op.
Ondernemers gezocht
De oprichting is overigens pas stap 1. Roland Lampe zoekt nog ondernemers die geld willen fourneren. ‘Daar begint een kredietunie natuurlijk mee: we willen via ons netwerk – onder anderen oud-directeur van Raboebank Amsterdam Wim Greve steunt dit initiatief – succesvolle ondernemers enthousiast krijgen om deel te nemen. Er zullen er genoeg zijn die hun kennis en ervaring willen delen en wat rendement willen maken op hun geld.’ Behalve kapitaal van ondernemers zet Lampe ook in op publiek geld – de gemeente Amsterdam en de provincie Noord-Holland zouden kunnen bijdragen aan een co-financieringsfonds, dat in leningen zou kunnen participeren die het maximum van 2,5 ton te boven gaan. Ook instituten als pensioenfondsen zouden daar zijn geïnteresseerd.
Rendement en risico
Geen enkele bedrijfstak is uitgesloten, zegt Lampe van de Kredietunie Stad Amsterdam, ‘hoewel we nadenken over een aparte unie voor de creatieve industrie. We zullen ook nooit een krediet verstrekken binnen een bedrijfstak waarin geen enkel ander lid ervaring heeft.’ De rentetarieven voor zowel leners als geldschieters kunnen vergelijkbaar zijn met die van de bank. ‘Maar de risico’s worden flink gedempt. Allereerst door de ballotage waar elk lid doorheen moet, en vervolgens door de coaching, blijkt uit internationale ervaringscijfers. Als aan het eind van het jaar geld over is, wordt dat verdeeld onder alle leden – zowel leners als gevers. Dat scheelt dan een procent rente of rendement.’
Verschil met de bank
‘Verder kijken we niet achterom, zoals de bank, maar baseren we ons op goed onderbouwde cashflowprognoses.’ De ballotage en persoonlijke begeleiding vormen een groot verschil met de bank, die kredieten onder het half miljoen sowieso grotendeels elektronisch afhandelt. ‘Het allergrootste verschil met de bank is toch wel, dat de Kredietunie is gebaseerd op vertrouwen, en niet op een computermodel of allerhande regels rond acceptatie.
Kredietunie Amsterdam
Overigens lijkt de Kredietunie Stad Amsterdam in naam overigens wel sterk op Kredietunie Amsterdam, al in 2011 opgetuigd. ‘Kan zijn,’ reageert Lampe, ‘maar dat is geen kredietunie. Althans niet in de zin van de komende wetgeving.’ Dat dwingt ons toch even ons licht op te steken bij de bijna-naamgenoot. Bastiaan Burgwal van Kredietunie Amsterdam: ‘Wij zijn wel degelijk een coöperatie, waarvan zowel geldschieters als leners lid zijn. Totdat de wet er is blijft dat overigens een keuze en geen verplichting.’ En als Burgwal nog even reclame mag maken: zijn unie is de eerste van Nederland en heeft sinds kort als enige niet-bank toegang tot de MKB-borgstelling, waarmee de overheid de helft garandeert van leningen aan MKB-bedrijven.
