Het is een beetje psychologie van de koude grond, maar Chris Zadeh durft het wel te stellen: de meeste extreem succesvolle mensen zijn niet zonder krassen, die hebben vrijwel altijd iets meegemaakt in het verleden.
‘Wist je bijvoorbeeld dat Jeff Bezos en Steve Jobs allebei geadopteerd zijn? Dat zegt wel iets, toch? Of het ooit onderzocht is, weet ik niet, maar bij veel ondernemers die ik ken zit iets van een trauma. Vaak uit hun jeugd: een scheiding, verwaarlozing, mentale of fysieke mishandeling. Iets dat hun drive voedt, hun drang naar succes.’
‘Mensen zoals ik’
Niet dat hij met zijn nieuwe podcastserie, CEO vs CEO, in de jeugdtrauma’s van zijn gasten gaat wroeten. Maar Zadeh gaat in de serie interviews wél uitgebreid in op de momenten en ervaringen die zijn gesprekspartners hebben gevormd. Het format is losjes gebaseerd op dat van The Diary of a CEO, waarin ondernemer Steven Bartlett de diepte ingaat met zakelijke giganten als Linkedin-oprichter Reid Hoffman en Arianna Huffington, founder van The Huffington Post.
De gastenlijst van CEO vs CEO is ook niet onaardig. In twaalf afleveringen schuiven onder meer Kalo Bagijn (BinckBank, Brand New Day), voormalig topman van Booking.com Kees Koolen (Koolen Industries), René van der Zel (XXL Nutrition), Rogier Thewessen (Young Capital), voormalig Funda-ceo Quintin Schevernels (Qsentie Ventures) en Angelique Schouten (10x Team) aan.
Lees ook: Ohpen-founder Chris Zadeh start met Whāngai: adviezen van de meester
Het zijn mensen zoals hij, zegt Zadeh. Mensen die voor de moeilijke weg kiezen. ‘Het is zó makkelijk om het corporate pad te nemen. Een vast contract en een goed salaris, doorgroeimogelijkheden in het vooruitzicht. Met alle respect, maar daarmee heb je slechts 1 promille van de complexiteit en stress die je als ondernemer hebt. Terwijl de kans op succes ongelooflijk klein is. Weet je hoeveel startende bedrijven boven de 10 miljoen omzet komen? 0,04 procent. Waarom zou je jezelf dat aandoen? Dat intrigeert me, omdat ik die keuze ook heb gemaakt.’
Geen mentor of leermeester
Zadeh komt van ver. De oprichter en oud-eigenaar van corebanking cloudplatform Ohpen – in 2019 stapte hij op als ceo en verkocht hij zijn aandelen – wordt geboren in Parijs, als kind van een Nederlandse moeder en Iraans-Franse vader. Het huwelijk van zijn ouders strandt als hij vier is en zijn broer zes.
‘Mijn moeder was 38 toen ze met ons terug naar Nederland kwam’, vertelt hij. ‘Zonder werkervaring, zonder geld. Ze is als secretaresse gaan werken en moest van een minimumloon twee kleine kinderen onderhouden.’
Het was geen makkelijke jeugd. Zijn vader betaalde geen alimentatie, de financiële zorgen hingen altijd als een schaduw boven het gezin. Zodra Zadeh kan werken, doet hij dat. ‘Op mijn zestiende ben ik naar een uitzendbureau gegaan’, vertelt hij. ‘Geef me alle shifts die niemand wil hebben, zei ik. De avond- en nachtdiensten, want die betaalden het meest.’
De jonge Zadeh mist een mentor of leermeester, iemand aan wie hij zich kan optrekken. Hij is gedreven, maar weet ook dat hij veel te leren heeft. Hij vindt zichzelf absoluut geen talent. ‘Ik was onzeker over mijn eigen kunnen, over mijn tekortkomingen’, zegt hij. ‘Ik heb ADD en OCD, ik ben extreem dyslectisch. Ik vond mezelf, kortom, een ontzettend domme lul.’
Hij wendt zich tot ondernemersbiografieën en andere businessboeken, dyslexie of niet. Vaak dansen de letters voor zijn ogen. Hij neemt het voor lief, omdat hij de materie zo interessant vindt. ‘Dat doe ik nog steeds’, zegt hij. ‘Elke maand een nieuw boek, en dat al 25 jaar lang.’
Tien jaar roofbouw
Inmiddels is hij 49 en op het punt dat hij zijn eigen kennis en ervaringen wil doorgeven. Na tien jaar bij onlinebeleggersbank BinckBank (inmiddels onderdeel van Saxo), de startup van Kalo Bagijn en Thierry Schaap, begint Zadeh in 2009 voor zichzelf. Hij richt Ohpen op, wereldwijd het eerste corebanking-platform in de cloud, waarmee banken de administratie van hun bankrekeningen kunnen uitbesteden. Nu administreert het bedrijf ruim 100 miljard euro aan geld van particulieren voor achttien banken in zes landen.
Zadeh beziet dat succes inmiddels vanaf de zijlijn. Na Ohpen – ‘tien jaar roofbouw op mijn lichaam’ – besluit hij het roer om te gooien met zijn nieuwe bedrijf Whāngai. Als investeerder helpt hij ondernemers opschalen, hij heeft een aantal commissariaten en coacht ceo’s en ondernemers.
Lees ook het interview met Chris Zadeh in The Founder: ‘Er zijn mensen die mét mij weglopen en die ván mij weglopen’
Die gesprekken brengen hem op een idee: wat als hij die met een groter publiek zou kunnen delen? ‘Sinds ik Ohpen heb verkocht, probeer ik 20 procent van mijn tijd in charity te steken’, vertelt hij. ‘Zelf had ik niemand in mijn omgeving waarvan ik kon leren toen ik jong was, daarom geef ik nu ondernemerslessen aan kansarme kinderen.’
Fly on the wall
Deze podcast is daar een verlengstuk van. ‘Ik dacht: hoe leuk zou het zijn, als je als een soort fly on the wall met gesprekken tussen ondernemers zou kunnen meeluisteren? Ik wil jongeren inspireren. Als wij het kunnen, kunnen jullie het ook.’
Met veel van zijn gasten heeft Zadeh een persoonlijke band. Zoals Kalo Bagijn, onder wiens vleugels hij zich ontwikkelde bij BinckBank. In tien jaar klom hij op van junior IT-ontwikkelaar tot directeur van de Nederlandse tak. ‘Dat zorgt voor een heel andere dynamiek. Ik denk dat ik andere vragen stel dan een journalist zou doen. En ik denk dat mijn gasten misschien minder barrières voelen.’
Lees ook: 4 groeilessen van Kalo Bagijn, met delegeren als geheim wapen
CEO vs CEO is vanaf maandag 6 januari te beluisteren. Voor MT/Sprout deelt Zadeh alvast de belangrijkste inzichten die hij in twaalf gesprekken opdeed. ‘Geen lessen’, zegt hij. ‘Eerder een bevestiging van wat ik zelf al wist: mijn gesprekspartners worstelen met precies dezelfde dingen.’
#1 Als je niet bereid bent om keihard te werken, kun je beter stoppen
Het klinkt cru, zegt hij, maar niemand van zijn gasten is succesvol geworden met een goede werk-privébalans. Integendeel: ‘Ze hebben zich allemaal halfdood gewerkt. Ik weet dat balans belangrijk is, deze mensen weten het ook, maar ze hebben het niet. Dat had ik ook niet toen ik nog ceo van Ohpen was.’
Albert van Ommen, de ceo van Euro-Rijn Group, is daar volgens Zadeh goudeerlijk over. ‘Die zegt: als ik een weekendje weg heb geregeld voor mijn vrouw en mijn belangrijkste klant belt onverwacht met de vraag om naar Dubai te komen, dan zit ik diezelfde avond nog in het vliegtuig.’
Ondernemen is continu offers brengen, vervolgt hij. Zeggen dat je thuis bent voor het eten en vervolgens pas om middernacht komt aanzetten, omdat het langer duurde om die ene deal te sluiten dan verwacht. En dat niet een avond, maar maanden of zelfs jaren achter elkaar.
‘Het is dat, of ermee stoppen’, zegt Zadeh. ‘Omdat het gewoon ongelooflijk moeilijk is om een bedrijf te bouwen. Als je groot wordt, kan dat veranderen. Dan kun je goede mensen in dienst nemen en zaken gaan delegeren. Maar je kunt moeilijk een cmo aannemen die een jaarsalaris van 400.000 euro vraagt, als dat je jaaromzet is. De eerste jaren zul je met weinig mensen en voor weinig geld gewoon hard moeten werken.’
#2 Succes zit in extreme aandacht voor details én kiezen waar je bovenop zit
Nog een gemene deler: zijn gesprekspartners zitten stuk voor stuk enorm op de details. ‘Neem Jeroen Doorenbos, de oprichter van Belsimpel’, zegt Zadeh. ‘Dat bedrijf heeft inmiddels honderden medewerkers en toch zit hij nog steeds, twintig jaar na dato, elke dag mee te kijken hoe de flows voor de klant op de site kan worden verbeterd. Ook al heeft hij daar hele teams voor.’
Dat is volgens hem iets anders dan micromanagen. ‘Ik denk dat deze ondernemers juist heel goed kunnen delegeren, maar bewust kiezen waar ze zelf bovenop willen blijven zitten. Dat ze exact weten wat hun superpower is als founder, dat ene ding dat ze zo speciaal maakt. Dat moet je blijven doen, de rest moet je uitbesteden.’
#3 Geloof in je eigen visie, maar wees je ervan bewust dat je niet altijd gelijk hebt (of krijgt)
Zonder geloof in je eigen visie kom je nergens, maar de lijn tussen overtuiging en koppigheid is dun. Wanneer heb je gelijk en wanneer denk je dat je het hebt? ‘Het is moeilijk om dat onderscheid te maken’, zegt Zadeh. ‘Zeker omdat je zoveel invloeden van buitenaf krijgt. Naarmate je bedrijf groeit, groeit het aantal partijen dat er iets van vindt. Medewerkers, investeerders, klanten, consultants, de media. Dat moet je allemaal tot je nemen.’
Met relatief weinig informatie moet je in relatief weinig tijd keuzes kunnen maken. Een goede ondernemer kan dat, stelt Zadeh. Al is dat soms wel een proces. ‘Toen ik Ohpen begon, was ik ervan overtuigd dat onze software goed zou passen bij private banks. We hebben bij minstens vijftig organisaties gepitcht, maar het lukte maar niet. Dan nog maar vijftig bedrijven aanschrijven, dacht ik. Uiteindelijk gaat iemand de potentie zien.’
Lees ook: Chris Zadeh (Ohpen): ‘Twee jaar lang heb ik ‘nee’ gehoord’
‘Op een gegeven moment benaderde ik een partij met het aanbod om de software de eerste drie jaar gratis te gebruiken bij een contract voor vijf jaar – en dan mochten ze er in de tussentijd nog uitstappen ook. Let wel: we hebben het hier over software die 2 miljoen euro per jaar kost. Kreeg ik alsnog nee op rekest. Dat was het moment dat ik besloot te switchen naar een andere doelgroep. Ook al was ik zo overtuigd van mijn eigen gelijk.’
#4 De klant staat altijd, altijd, altijd op nummer één
Veel jonge ondernemers maken dezelfde fout, ziet Zadeh: een extreme focus op het product, terwijl het juist moet gaan om de klant voor wie je het doet.
Hij heeft het veelvuldig mis zien gaan bij bedrijven die hij begeleidt. ‘Een founder die niet naar een pitch bij een miljardenbedrijf wilde gaan, omdat hij vond dat hij daar salesmensen voor had. Een ondernemer die vroeg of een afspraak met een potentiële klant een half uur later kon, want dan kon hij zijn kinderen eerst naar school brengen. Die meeting is er nooit gekomen.’
Wat ze verkeerd deden? De klant niet vooropstellen. ‘Die heeft prioriteit 1 tot en met 10’, zegt Zadeh. ‘Dat betekent ook dat je je eigen ego soms opzij moet kunnen zetten. De ondernemers in CEO vs CEO snappen dat.’
Neem Kalo Bagijn. ‘Die is in 2008 weggegaan bij BinckBank omdat hij besefte dat het bedrijf – inmiddels een beursgenoteerde internetbank met een waardering van meer dan een miljard – een ander soort leider nodig had. Binck was onder zijn leiding zo ondernemend, dat het gevaar bestond dat de bank zijn focus zou verliezen. Dat is ook ondernemerschap. Soms is een stap terugzetten, het beste dat je voor je bedrijf kunt doen.’
Lees ook: 4 groeilessen van Kalo Bagijn, met delegeren als geheim wapen