De val van Eerste Kamervoorzitter De Graaf laat zien dat dwarsliggers afzonderen leidt tot ondergang. De les: koester tegenspraak.
De voorzitter van de Eerste Kamer, mr. Fred de Graaf, hield bij de inhuldiging van koning Willem-Alexander het Tweede Kamerlid Geert Wilders bewust uit de buurt van de nieuwe koning. Door een kunstgreep zorgde De Graaf ervoor dat de dwarse partijleider Wilders niet in de zogeheten Commissie van In- en Uitgeleide terechtkwam, maar dat die eer was voorbehouden aan een SGP'er. Zo verhinderde De Graaf dat de tegendraadse politicus Wilders samen met andere politiek leiders de koning de Nieuwe Kerk in- en uitgeleidde en zo – samen met de Koning – uitgebreid in beeld zou komen op televisie. Dat was geen doortastend leiderschap van VVD'er De Graaf. Hij is nu dan ook met recht voorzitter af.
De kleine Zeemeermin
Walt Disney vertelde het jongeren en hun ouders 25 jaar geleden al. De filmstudio’s pakten het eeuwenoude sprookje van De Kleine Zeemeermin op en bogen de moraal volledig om. Oorspronkelijk veranderde de jonge zeemeermin in zeeschuim, omdat zij niet luisterde naar haar vader, de heerser van de zee. Walt Disney weet als geen andere bedrijf de hedendaagse gevoelens in beeld te brengen. Tegendraadse kinderen moet je niet straffen, maar je moet ervoor zorgen dat je ze volgt als een heerser betaamt: laat je informeren, moedig ze aan op hun ontdekkingstocht en waarschuw ze waar nodig. In de sprankelende tekenfilm wordt de zeemeermin uiteindelijk juist beloond voor haar dwarse handelen: ze wordt een vrouw en kan met haar prins trouwen.
Gebroeders Grimm
De gewezen voorzitter van de Eerste Kamer zal de versies van het sprookje toch wel kennen? Iemand zal hem toch wel luid en duidelijk gezegd hebben dat Geert Wilders juist voorop moest lopen in de Commissie van In- en Uitgeleide van Koning Willem-Alexander en zijn gemalin Máxima? De Nederlandse volksvertegenwoordiging en de hofhouding werkten aan een betoverend sprookje in de Nieuwe Kerk op de Dam van Amsterdan. Was er dan niemand die zijn licht opstak bij de grote kenners van sprookjes als de Duitse gebroeders Grimm, de Deen Hans Christian Andersen en Walt Disney?
Dwarsliggers vooraan
Niets zou de onderdanigheid van de dwarse Wilders aan de Koning beter hebben gesymboliseerd dan hem samen met Willem-Alexander en Máxima de kerk te zien binnenschrijden. Hij zou niet letterlijk, maar wel in figuurlijke zin de slip van de mantel van zijn Koning dragen. Hij zou op symbolisch krachtige wijze zijn instemming met onze staatsinrichting betuigen. Meer acceptatie van onze constitionele parlementaire monarchie mag van een Kamerlid niet verlangd worden. Het is op z’n minst geruststellend dat een dwarsligger zo expliciet en uitgesproken aangeeft hoe stevig zijn eigen betrokkenheid is bij de organisatie van ons land. Belangrijker is dat nadrukkelijk kenbaar wordt gemaakt dat onze landelijke organisatie dwarsliggers voor in de rij zet. Dat is zelfs van levensbelang, zo weet een gewezen lid van de Koninklijke Familie, prof. mr. Pieter van Vollenhoven.
Onderste steen boven
Als voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid bestudeerden Van Vollenhoven en zijn commissieleden dodelijke vuurzeeën in onder meer Volendam, Enschede, Schiphol-Oost, Moerdijk en de Bijlmer. De Raad haalde de onderste steen boven. Van Vollenhoven moest onder meer concluderen: ‘Hoe hoger in de organisatie je komt, hoe meer er wordt ontkend. Terwijl ik geen enkel onderzoek naar een grote ramp heb gedaan, waarbij er niet een groot aantal betrokkenen allang wist van de onveilige situatie.’ Voor het ontstaan van deze vlammende catastrofes werd tijdig en deugdelijk onderbouwd gewaarschuwd: er was altijd tegenspraak. Die was altijd van enkelingen afkomstig: moedige dwarsliggers. Die werden genegeerd, opzij gezet, de mond gesnoerd, weggehouden bij het topmanagement, de bestuurders en toezichthouders. Kortom, zij werden afgezonderd van ‘de Koning’. De consequenties waren er dan ook naar: dodelijk!
Boze zeegod
Bij de inhuldiging van de nieuwe Koning was de reactie op Wilders als die van de boze zeegod in de negentiende eeuw. Wat een modern Disney-sprookje had kunnen zijn, werd een verhaal uit de verzameling van Andersen. Hopelijk luistert Willem-Alexander naar zijn oom. Bovenal adviseer ik hem vandaag nog de Walt Disney-versie van De Kleine Zeemeermin te bestellen voor zijn kinderen, voor hemzelf en zijn gemalin. Het zal vervolgens ook wel binnen zijn mogelijkheden liggen om de grote zaal van Tuschinki af te huren voor een lezing over het oude Andersen-sprookje en voor de vertoning van de Disney-film tot lering ende vermaak van zijn hofhouding, de nieuwe voorzitter van de Eerste Kamer, de Senatoren, de voorzitter en 150 leden van de Tweede Kamer. Dát maakt voorbeeldig leiderschap. De rest van de publieke en private organisaties volgt ongetwijfeld.
MEER BIJDRAGEN VAN AART BROEK?
- Waar was de OR toen het misging?
- Hoera, DNB eist dwarsliggers
- Koningspaar: knap staaltje leiderschap
- Alle bijdragen van Aart Broek
