Stel, je hebt een dure machine verkocht aan een klant in Azië. De machine gaat vervolgens per containerschip op transport, maar eenmaal aangekomen op de plek van bestemming blijkt deze beschadigd. Vervolgens ontstaat er een juridisch steekspel, met als inzet de vraag: wie is verantwoordelijk voor de ontstane schade?
Condensvorming
Dit soort zaken gebeurt vaker dan je denkt, vertelt risicospecialist Arnoud van der Bend van verzekeraar Centraal Beheer. ‘Transport is vaak het sluitstuk in een onderhandelingstraject. Zeker bij inkomende goederen denken bedrijven vaak: de leverende partij zal alles wel goed geregeld hebben. Terwijl er tijdens het vervoer veel mis kan gaan.’
‘Bij vervoer over de weg ontstaat schade vaak door ongelukken of doordat een vrachtwagen omwaait. Ook tijdens het laden en lossen gaat er geregeld iets mis. Containervervoer over zee brengt weer andere risico’s met zich mee. Zo kan een flinke storm op volle zee ervoor zorgen dat containers gaan schuiven of zelfs in zee belanden. En, wat ook voorkomt: condensvorming in de container door wisselende weersomstandigheden. Dat kan leiden tot aantasting en corrosie.’
Incoterms
Vaak is volgens Van der Bend in dit soort situaties niet ondubbelzinnig duidelijk wie verantwoordelijk is. ‘Het gaat vaak om overmachtsituaties, waarbij de vervoerder zelf geen schuld heeft. Het transportrisico ligt in dat geval vaak bij de kopende óf de verkopende partij. Een transportverzekering kan dan uitkomst bieden. Laat je daarbij uiteraard wel goed adviseren over het dekkingsgebied en de voorwaarden.’
‘Verder is het vooral ook belangrijk dat je goed nadenkt over de leveringsvoorwaarden, de zogenoemde Incoterms. Binnen het internationale goederentransport is Incoterms een veelgebruikte internationale standaard om de rechten en plichten van de koper en de verkoper vast te leggen.’
11 typen leveringsvoorwaarden
Let op dat je de juiste leveringsvoorwaarden overeenkomt
Let wel op dat je de juiste voorwaarden overeenkomt, vult zelfstandig consultant Ivo Veraart van logistiek en internationale handel-specialist AVONTADE aan. ‘Bij de laatste update van Incoterms, in 2010, zijn er 11 verschillende typen leveringsvoorwaarden gedefinieerd. Helaas kiezen veel maakbedrijven voor voorwaarden waarbij de transportrisico’s overgaan op de kopende partij vanaf het moment dat de goederen aan boord gaan. Daarmee líjk je safe, maar dat is lang niet altijd zo.’
Traditioneel veelgebruikte Incoterms als FOB en CIF leiden tot een zogenaamd ‘gebroken risico’, legt Veraart uit. ‘Zowel verkoper als koper heeft dan risico gedragen; de ene partij tijdens het voortransport en inladen in het zeeschip, de ander tijdens de rest van het transport. Maar gebeurt er iets in een afgesloten container? Dan ontstaan er vaak eindeloze discussies over waar en wanneer de schade aan de inhoud precies is ontstaan.’
Advertorial Transport via land, water, spoor of lucht?
Met de Transportverzekering van Centraal Beheer kiest u zelf wat u verzekert. En zorgen wij voor een passende dekking. Want transportrisico’s beperken doen we samen.
lees verder
Vaak treedt er volgens Veraart ook een mismatch op tussen de leveringscondities en de betalingscondities. ‘Bij de wereldwijde exporthandel vanuit Nederland is achteraf betalen namelijk de standaard. Als er bij aankomst in een ander werelddeel iets mis blijkt te zijn met een machine of een partij goederen, dan kan de koper ervoor kiezen om simpelweg niet te betalen. Op dat moment zal je transportverzekeraar in Nederland zeggen: je hebt onder deze leveringsvoorwaarden – waarbij de tegenpartij de transportrisico’s draagt – geen claimrecht. Begin dus maar een rechtszaak om je geld terug te krijgen.’
Transportrisico’s afwentelen
En dat kan volgens Veraart lastig of zelfs ondoenlijk zijn als je koper uit een land komt waarvan je het rechtssysteem totaal niet kent. ‘Vaak komt het erop neer dat je uiteindelijk naar je geld kunt fluiten. Mijn advies: beschouw leverings- en betalingsvoorwaarden als communicerende vaten, die je goed op elkaar moet afstemmen.’
Stem leverings- en betalingsvoorwaarden goed op elkaar af
‘Het transportrisico afwentelen op de tegenpartij lijkt vaak gunstig, maar in de praktijk doe je afstand van je claimrechten – met alle nare gevolgen van dien. Lees je dus in of laat je door een deskundige adviseren. Een branchevereniging als evofenedex kan uitstekend helpen bij het bepalen van een juiste strategie.’
Vrachtbrieven
Afgezien van de juiste leveringsvoorwaarden speelt ook preventie een belangrijke rol bij het afdekken van transportrisico’s, benadrukt Van der Bend. ‘Uiteraard moet je ervoor zorgen dat de lading goed vaststaat, dat spreekt voor zich. Maar zorg bijvoorbeeld ook voor een goede, adequate verpakking, die beschadigingen voorkomt en de al genoemde condensvorming tegengaat.’
Ook Veraart benadrukt dat preventie veel gedoe kan voorkomen. ‘Het kan verstandig zijn om niet voor een standaardcontainer te kiezen, maar voor een iets duurdere geventileerde container. Ook zijn er vochtvreters op de markt die enorm veel condens kunnen afvangen. Je verzekeraar kan je vaak prima adviseren over dit soort zaken.’ Van der Bend: ‘Doe als ontvangende partij verder áltijd een ingangscontrole en laat het meteen op de vrachtbrief aantekenen als er iets mis is. Het zal je verbazen hoe vaak een vrachtbrief blind afgetekend wordt.’
Intercompany transport
Ook bij intern transport tussen vestigingen kan er veel misgaan
Het meeste transport vindt plaats tussen leverancier en klant. Een aparte vervoerscategorie die volgens Van der Bend nog weleens over het hoofd wordt gezien, is het zogenoemde intercompany transport. ‘Als je meerdere vestigingen hebt en een machine om wat voor reden dan ook van A naar B moet, wordt vaak vergeten dat ook hierbij het nodige mis kan gaan.’
‘Ook zien we regelmatig dingen misgaan bij het vervoer van mallen en matrijzen. Maakbedrijven laten die vaak op maat in Azië maken vanwege de lagere kosten. Maar als er tijdens de lange reis naar Nederland iets gebeurt, heeft dat vaak gevolgen voor de bedrijfscontinuïteit; voordat er een vervangend exemplaar is, ben je soms dagen verder. Goed om je ook hier bewust van te zijn.’
Geen sluitstuk
Veraart benadrukt tot slot dat het vervoer van dure machines of productielijnen echt een aparte tak van sport is. ‘Zelf werkte ik jarenlang in de wereld van de fast moving consumer goods. Als een lading voedingsmiddelen verloren gaat door bederf is dat erg vervelend, maar de waarde van zo’n transport is vaak relatief beperkt. Binnen de maakindustrie, waar het kan gaan om machines van tonnen of zelfs miljoenen, ligt dat uiteraard anders. Des te meer reden dus om het transport en de leveringsvoorwaarden vooral niet als een sluitstuk te zien.’
Dit artikel is onderdeel van het dossier Made in NL. Bij MT vinden we dat Nederland trotser mag zijn op zijn maakbedrijven. Met Made in NL wil MT de kennisdeling binnen én over de sector bevorderen en maakbedrijven een podium bieden. Opdat we terecht trots zijn op de hidden champions van de maakindustrie. In deze missie wordt MT vergezeld door de volgende partners: Centraal Beheer, MBCF, NIBC, Salesforce en TNO.
Lees ook:
- Hoe SMART Photonics zijn groei financiert
- Technisch talent aantrekken? Zó wordt het (iets) gemakkelijker
- Smart Industry: dít moet je weten
- Deze recente overnames in de maakindustrie vielen het meest op
