Het is de Zweedse uitvinder Oscar Kjellberg die aan het begin van de twintigste eeuw de beklede laselektrode ontwikkelt en daarmee de basis legt voor de moderne lastechniek. In 1904 richt hij ESAB op, een bedrijf dat ruim een eeuw later is uitgegroeid tot een wereldspeler op het gebied van las- en snijapparatuur. Anno 2016 heeft het van oorsprong Zweedse bedrijf 26 productielocaties op 4 continenten en werken er wereldwijd een kleine 9.000 mensen, schetst global productmanager Roul Kierkels. ‘Binnen Europa is ESAB marktleider. Daarnaast zijn we druk bezig ons verder te profileren op de Amerikaanse markt.’
Destructief proces
Belangrijke troef daarbij is WeldCloud™: een online beheersysteem dat klanten helpt risico’s te verminderen en de productiviteit te verhogen. Net als veel andere bedrijven vroeg ook ESAB zich af hoe het Internet of Things (IoT) een plek zou kunnen krijgen binnen het productportfolio, blikt Kierkels terug. ‘Om te beginnen bij het begin: lassen is een delicaat proces, waarbij tal van factoren een rol spelen. Probleem is echter dat je niet ín een las kunt kijken om te zien of hij goed gelukt is. Vergelijk het maar met een lucifer: om te zien of die werkt, kun je hem alleen maar afstrijken – een destructief proces.’
Sweet spot van een las
Tegelijkertijd is er volgens Kierkels veel informatie voorhanden die iets zegt over de kwaliteit van de las. ‘Dan kun je denken aan gegevens over de hoeveelheid gebruikte stroom en spanning, oftewel de hoeveelheid ampères en de volts tijdens het proces. Ook de temperatuur is een belangrijke kwaliteitsindicator: een te lage temperatuur zorgt voor een minder goede hechting, een te hoge temperatuur verzwakt het metaal. Elke las kent op die manier, afhankelijk van de gebruikte materialen, een sweet spot waarop de samenstelling van stroom, spanning, temperatuur en lassnelheid optimaal is. Hoe meer data je hebt, hoe beter je van seconde tot seconde weet wat er gebeurt binnen het lasproces en hoe goed dus de kwaliteit van de las is.’
Welding data
Al deze data maakt het veel eenvoudiger issues te verhelpen
Nu zijn dit op zich gegevens waarover ESAB al beschikte, vervolgt Kierkels. ‘Deze welding data werden tot nu toe uitgelezen via een USB-stick. Dat zou handiger en sneller moeten kunnen, vonden we. Bovendien wilden we, om het lasproces nog beter in beeld te krijgen, aan de bestaande dataset ‘periferie-informatie’ toevoegen: wat gebeurt er in en rondom de machine zelf? Een voorbeeld: stel een las is niet helemaal in orde, en na een analyse blijkt dat die fout is terug te voeren op het gebruik van een bepaald gas. Je wil dan snel kunnen uitzoeken bij welke lassen diezelfde gasfles is gebruikt, zodat eventuele risico’s zoveel mogelijk worden ingeperkt.’
Connected
Dit speurwerk gebeurde tot nog toe handmatig; een proces dat dagen of soms zelfs weken in beslag nam. Dankzij de koppeling van alle door ESAB geleverde machines aan een centrale database is dat nu verleden tijd, schetst Kierkels. ‘In samenwerking met IT-dienstverlener Wipro hebben we onze machines nu connected gemaakt; alle data die een machine genereert worden centraal verzameld en geanalyseerd. Dat gebeurt in een lokale cloud, die gebruikers overal toegang biedt tot de gegevens, maar die niet toegankelijk is voor buitenstaanders. Binnen de cloud worden al deze traceability data verzameld, wat het veel eenvoudiger maakt om issues op te sporen en te verhelpen.’
Zwakste schakel
Je hebt een grotere mate van zekerheid over de kwaliteit van het laswerk
Dat levert niet alleen tijds- en kostenbesparingen op, het is volgens Kierkels ook een belangrijke factor binnen risicomanagement. ‘Een las is een belangrijk onderdeel binnen een bouwwerk; een brug is zo sterk als de zwakste schakel. Door de koppeling van al die verzamelde data heb je een veel grotere mate van zekerheid over de kwaliteit van het laswerk, en kunnen onvolkomenheden veel sneller worden opgespoord. Ook heb je een beter zicht op de prestaties zelf; als uit analyses blijkt dat een bepaalde lasser regelmatig bepaalde fouten maakt, kun je gericht gaan kijken wat er aan de hand is. Misschien heeft zo iemand een extra training nodig, of misschien moet het proces anders worden ingericht. Allemaal zaken die je via de verzamelde data op het spoor kunt komen.’
Slim onderhoud
Daarnaast speelt de cloud een belangrijke rol bij het onderhoud van lasmachines, vervolgt Kierkels. ’Doordat we over steeds meer gegevens beschikken, kunnen we veel beter voorspellen wanneer een machine toe is aan onderhoud. Daarbij betrekken we samen met Wipro bijvoorbeeld ook andere data, zoals de luchtvochtigheid en de temperatuur; allemaal factoren die een rol spelen bij de vraag wanneer een machine toe is aan een onderhoudsbeurt.’
Minder downtime
Je risico’s beperken door meer te meten en te weten: dat is waar het om draait
Bovendien helpt de koppeling aan de cloud onnodig onderhoud te voorkomen, stelt Kierkels. ‘Neem een vastgelopen kopieermachine; die is zó ingericht, dat gebruikers het euvel in 8 van de 10 gevallen zélf kunnen verhelpen. Moderne kopieermachines zijn zelfs voorzien van een display dat je als gebruiker door het proces loodst.’ Die filosofie volgt ESAB volgens Kierkels nu ook bij het ontwerp van zijn lasmachines. ‘Ook bij lasapparaten gaat het vaak om relatief eenvoudig oplosbare issues. Dankzij de verbinding met de cloud kunnen we operators snel naar de juiste plek in de handleiding verwijzen, die uiteraard ook weer ter plekke kan worden geraadpleegd. Ook bij lasmachines blijkt het mogelijk om het probleem in 8 van de 10 gevallen zelf te verhelpen. De hoeveelheid downtime wordt zo drastisch teruggebracht. Bovendien heeft de servicemonteur meer en sneller tijd voor de 2 gevallen waarin wél specialistische kennis vereist is.’
Rocket science
Er mag volgens Kierkels dan wel een behoorlijke hype zijn ontstaan rond het Internet of Things, uiteindelijk betekent het volgens hem niet meer en niet minder dan dat je gegevens op een slimme manier combineert. ‘Je risico’s beperken door meer te meten en te weten: dat is waar het om draait. Het is geen rocket science, zogezegd. Andere maakbedrijven zou ik dan ook vooral willen adviseren: laat je een keer goed bijpraten. Want onder de streep kan het veel opleveren.’
Dit artikel is onderdeel van het dossier Made in NL. Bij MT vinden we dat Nederland trotser mag zijn op zijn maakbedrijven. Met Made in NL wil MT de kennisdeling binnen én over de sector bevorderen en maakbedrijven een podium bieden. Opdat we terecht trots zijn op de hidden champions van de maakindustrie. In deze missie wordt MT vergezeld door de volgende partners: Centraal Beheer, MBCF, NIBC, Salesforce en TNO.
