‘Smart Industry biedt veel kansen’, stelt Arnold Stokking (TNO). Maar wie wacht, loopt voorgoed achter de feiten aan.
Lange tijd stonden bedrijven als Philips symbool voor de Nederlandse maakindustrie: grote multinationals die actief waren in tal van sectoren en die alles in eigen huis deden. Die tijd is wel voorbij, schetst Arnold Stokking, directeur Industriële Innovatie bij TNO. ‘Een berichtendienst als WhatsApp: wie had daar 6 jaar geleden ooit van gehoord? In de maakindustrie gaat het qua technologische ontwikkeling momenteel al net zo snel. Robotisering, het Internet of Things, 3D-printing: Smart Industry zet het speelveld momenteel volledig op zijn kop. Daar komt bij dat de communicatiemogelijkheden explosief zijn gegroeid: we communiceren net zo gemakkelijk met een klant in China als met een klant direct om de hoek.’
We communiceren nu net zo makkelijk met een klant in China als met een klant om de hoek.’
In keten samenwerken
Binnen dit snel veranderende speelveld zoeken veel maakbedrijven volgens Stokking momenteel naar een nieuwe rol; ze zijn naarstig op zoek naar nieuwe product-marktcombinaties en businessmodellen. ‘Bij veel ondernemers groeit inmiddels het besef dat samenwerking onontbeerlijk is om door de beruchte valley of death heen te komen: de fase waarin de ontwikkeling van veel nieuwe technologieën blijft steken, omdat er nog onvoldoende schaalgrootte is bereikt en de verdere ontwikkeling ervan simpelweg te duur wordt. Alleen door in de keten samen te werken, wordt het mogelijk om succesvolle nieuwe businessmodellen te ontwikkelen.’
Alleen door in de keten samen te werken, wordt het mogelijk om succesvolle nieuwe businessmodellen te ontwikkelen.’
Inspirerende proeftuinen
Samen met ondernemersorganisatie FME, het ministerie van EZ, VNO-NCW en de Kamer van Koophandel is TNO een van partners in het Smart Industry-consortium. Doel van dit Nederlandse initiatief is om – in navolging van het Duitse programma Industrie 4.0 – de toepassing van slimme digitale oplossingen te stimuleren en de samenwerking tussen de betrokken partners te bevorderen. Daartoe omvat de Nederlandse Smart Industry-campagne onder meer 10 fieldlabs: inspirerende proeftuinen die als doel hebben om de meest urgente vraagstukken op het gebied van Smart Industry verder uit te diepen.
Weinig ervaring met samenwerking
Volgens Stokking hebben de meeste maakbedrijven nauwelijks ervaring als het gaat om samenwerking met kennisinstellingen als TNO of met universiteiten. ‘Het monopoliseren van kennis is volgens ons echt iets van de vorige eeuw; om de concurrentieslag met andere landen en werelddelen te kunnen winnen, kunnen we niet buiten kennisdeling. Via de fieldlabs delen we daarom onze diepgaande kennis op het gebied van ICT en productievaardigheden, zodat uiteindelijk de gehéle Nederlandse maakindustrie daarvan profiteert. TNO is actief betrokken bij iets minder dan de helft van de fieldlabs; in de andere gevallen spelen we graag een rol bij het vanuit ons netwerk verbinden van partijen.’
Smart financing
De tien fieldlabs die momenteel verspreid over Nederland zijn ingericht, richten zich op uiteenlopende deelonderwerpen als rendabele geautomatiseerde productie (ook in kleine series), databeveiliging en voorspelbare maintenance. In de fieldlabs komen eigenlijk alle aspecten van Smart Industry samen, schetst Stokking. ‘Uiteraard speelt de technologie een prominente rol, maar interessant zijn vooral ook de zaken die op de achtergrond een cruciale rol spelen bij het succesvol vermarkten van innovatieve ideeën en toepassingen. Hoe breng je mensen met goede ideeën in contact met partijen die die ideeën kunnen financieren? Te vaak sterven innovaties een zachte dood omdat ze simpelweg niet terechtkomen bij de juiste partijen. Tijdens het Made in NL-event wil ik dieper ingaan op smart financing: nieuwe vormen van financiering die openingen kunnen bieden voor ondernemers die rondlopen met een goed idee.’
Te vaak sterven innovaties een zachte dood omdat ze simpelweg niet terechtkomen bij de juiste partijen’
Lost generation
Naast financiering is ook de rol van de mens een belangrijk aandachtspunt voor het Smart Industry-consortium. ‘Dat die rol vergaand zal veranderen in een omgeving die steeds verder digitaliseert, is geen verrassing. Toch zijn de meeste ondernemers ervan overtuigd dat de mens wel degelijk een belangrijke rol zal blijven spelen binnen het productieproces, als kwaliteitscontroleur en procesbewaker. In die zin moeten we ervoor waken dat er een lost generation ontstaan van vaklui die de digitaliseringsslag niet kunnen maken. Ook dat zijn zaken waar we actief over nadenken: hoe kunnen we het menselijke potentieel blijven benutten in een snel veranderende omgeving?’
We moeten ervoor waken dat er een lost generation ontstaan van vaklui die de digitaliseringsslag niet kunnen maken’
Cybersecurity
Ten slotte richt het consortium zich volgens Stokking op cruciale randvoorwaarden, zoals het beveiligen van data. ‘Smart Industry roept heel nieuwe vragen op als het gaat om cybersecurity. Stel: ik stuur een ontwerp door naar een partij die dit voor mij gaat printen. Maar ergens onderweg wordt het design gekaapt, waarna een – ik noem maar wat – Chinese partij met jouw product aan de haal gaat. Het is dit soort beveiligingsissues dat de komende tijd de aandacht vraagt en dat we – samen met de overheid – willen aanpakken en stroomlijnen, onder meer via de fieldlabs.’
Het zijn vooral beveiligingsissues die de komende tijd de aandacht vragen’
Inspiratie
Ondernemers die nog aarzelen om aan de slag te gaan met Smart Industry, roept Stokking op om in beweging te komen. ‘Zoek binnen de keten de samenwerking op en ga aan de slag. En kom vooral naar het Made in NL-event, volgende week in Roermond: om je te laten inspireren en contact te leggen met partijen die je wellicht verder kunnen helpen.’
Dit artikel is onderdeel van het dossier Made in NL. Bij MT vinden we dat Nederland trotser mag zijn op zijn maakbedrijven. Met Made in NL wil MT de kennisdeling binnen én over de sector bevorderen en maakbedrijven een podium bieden. Opdat we terecht trots zijn op de hidden champions van de maakindustrie. In deze missie wordt MT vergezeld door de volgende partners: Centraal Beheer Achmea, MBCF, NIBC, Salesforce en TNO.
Meer Made in NL?
- ‘Robots creëren banen’
- ‘We zijn voorzichtiger geworden met het delen van kennis’
- Octrooien: bezint eer ge begint
- ‘Een levertijd van 2 weken is mogelijk’
- 5 tips om een bancaire financiering af te sluiten
