Zoals bomen zonlicht nodig hebben om te groeien en vrucht te dragen, zo hebben organisaties een perspectief nodig waar ze zich op kunnen richten. Een visie: iets wat in iemands gedachten of verbeelding bestaat. Een visie stelt een organisatie in staat om antwoord te geven op de vragen: waar staan we voor en waar gaan we voor? Maar hoe zorg je ervoor dat je medewerkers dit beeld helder voor ogen krijgen?
#1 Begin met het einde voor ogen
Voordat je kunt scheppen wat je wilt scheppen, dien je te weten waar je naartoe wilt. Dit concept kan duidelijk zijn of beperkt blijven tot een ruwe schets: beide zijn bruikbaar. Sommige schilders improviseren graag al scheppend en ze beginnen met een globaal concept. Ze weten misschien niet precies hoe het voltooide schilderij eruit zal zien, maar het concept is toereikend om tijdens het creatieve proces aanpassingen uit te voeren.
In het begeleiden van leidinggevenden en organisaties merk ik steeds weer hoe lastig mensen het vinden om duidelijk te maken wat ze willen bereiken. Ze beschrijven meestal de weg naar hun doel in plaats van het doel zelf. Als je twijfelt of dat wat je wilt een resultaat is of onderdeel van het proces om een ander resultaat te verkrijgen, vraag je dan af: wat beoog ik met deze keuze? Begin niet met de vraag: hoe krijg ik wat ik wil, want dan zul je alleen variaties creëren op wat je hebt en ontstaat er niks nieuws.
#2 Gebruik de ontkiemingsenergie
Vragen over wat een bedrijf wil kunnen spanningen opleveren. Deze spanning zoekt een oplossing, maar daar maken we niet altijd goed gebruik van. Onze neiging is om deze spanning te verminderen. Bijvoorbeeld door realistisch te zijn of de huidige werkelijkheid mooier voor te stellen. Als je realistisch bent zeg je tegen jezelf of tegen elkaar: ‘Dat lukt toch nooit’, of: ‘Dat is niet haalbaar.’ Het gevolg is dat je de visie inperkt. Dan neemt de spanning weliswaar af, maar geef je tegelijkertijd iets waardevols op: hetgeen je wilde bereiken. Het is de kunst bij visievorming om de spanning die erbij ontstaat vast te houden. Hierdoor komt er ontkiemingsenergie vrij die de creatie in beweging zet.
Toen Orville en Wilbur Wright in 1903 hun eerste vliegtuig bouwden, ging de rest van de wetenschappelijke en technische wereld ervan uit dat een toestel dat zwaarder was dan de lucht niet kon vliegen. Wat de gebroeders Wright wilden, berustte bepaald niet op wat haalbaar leek. Maar zij wisten welke visie ze hadden en ze hielden hieraan vast. Wat is er in jouw gedachten of verbeelding dat nog moet worden gecreëerd?
