Ik schrijf deze mail nadat ik feedback heb ontvangen uit een eindgesprek van een vertrekkende collega. Een vrouw van midden dertig nam een baan dichter bij huis (ze moest een uur naar haar werk en een uur terugreizen op sommige dagen), en ze wilde iets doen dat meer in haar lijn van werk lag. Haar collega’s en ik vonden het jammer dat ze wegging.
Personeelszaken stuurde me het verslag van haar eindgesprek en wilde “de culturele problemen op mijn afdeling” bespreken. Tijdens het gesprek merkte mijn voormalige werknemer op dat mijn team een dag in de week rond lunchtijd naar een brouwerij gaat voor een biertje bij de lunch (wat waar is, ik vind dit goed) en zij was vaak de enige van het team was die op kantoor bleef. Haar collega’s wilden haar niet helpen en zaten op social media zoals Snapchat, ze creëerden een apart eiland voor zichzelf (zij was rustiger, ouder dan de twintigers in die positie, en deed niet zoveel met social media); en relaties binnen het bedrijf zorgden voor een dynamiek die de teamgeest ruïneerde. (Zo hoorde ik in dit gesprek dat een van de seniors die ik recentelijk promotie heb gegeven naar bed gaat met een andere medewerkers, maar ik wist dat van tevoren niet.)
Ik denk niet dat dit een cultureel probleem is, ik denk dat zij niet in ons team paste. Ik sta mijn team toe naar de brouwerij te gaan mits hun werk af is. En ik moedig mijn personeel aan vrienden te zijn op en buiten het werk en ik kan geen relaties in de gaten houden. Daarbij komt kijken dat de vertrekkende medewerker geen enkele keer naar me toe is gekomen met haar zorgen. Ze was heel rustig en op haarzelf en ze mengde zich niet met het team vanwege het woon-werk verkeer en de verplichtingen die ze had (ze is getrouwd, heeft een kind en net een huis gekocht).
Heb ik het verkeerd of is deze oud-werknemer gewoon niet geschikt om in een team met professionele millennials te werken?
Ja, je hebt het verkeerd. Als je besluit dat iemand geen match voor je team is omdat diegene tien jaar ouder is dan de rest en buiten het werk verplichtingen heeft, dan is dat een probleem. Deze mindset betekent dat je alles wat maar op een divers team zal lijken, buitensluit. Je wílt juist mensen die verschillende dingen hebben meegemaakt in het leven en die meer ervaringen en perspectieven hebben. Dat zal je team sterker maken. (Wat je nu doet kan ook erop uitdraaien dat je discrimineert, juridisch gezien, afhankelijk van hoe een en ander specifiek uitpakt).
Dit is nu iets dat de uitdrukking culture fit een slechte naam geeft, omdat je het gebruikt als ‘mensen die hier passen zijn allemaal even oud en in dezelfde fase van hun leven’ (in tegenstelling tot een juist gebruik van deze uitdrukking zoals bijvoorbeeld ‘mensen die hier passen houden ervan hun klanten tevreden te maken’ of ‘mensen die hier passen hebben gevoel voor urgentie en werken door in een snel tempo’
De brouwerij hoeft geen probleem te zijn. Maar als het exemplarisch is voor een werkomgeving waarin mensen die niet passen bij deze cultuur zich ongemakkelijk voelen, dan is het een probleem. En, daarbij, een wekelijkse kroegentocht tijdens lunchtijd is op z’n minst apart te noemen. Als je dit doet, wees er dan zeker van dat het een weloverwogen besluit is zo’n cultuur op te bouwen, en dat je dit kan verdedigen tegenover hogerhand.
Bij de meeste bedrijven is het geen probleem als mensen op social media zitten, maar als jouw ex-werknemer gelijk heeft dat collega’s haar niet wilden helpen en veel op social media zaten, dan moet je daarnaar kijken.
Dan de relaties: een senior collega die met een medewerker slaapt, is een groot probleem als de senior enig gezag heeft over de medewerker of als dit invloed heeft op anderen op het werk. Het lijkt erop dat dit het geval was. Als ze het verborgen hielden voor je, dan hoeft het niet jouw fout te zijn dat je het niet wist, maar als anderen het wisten, dan kan het feit dat jij dat niet wist betekenen dat je niet goed oplet.
En dit valt mij op: ‘Ik moedig mijn team aan vrienden te zijn op en buiten het werk.’ Dat is een vreemde overschrijding van grenzen. Natuurlijk moet je mensen aanmoedigen om goede zakelijke relaties met collega’s te hebben. Maar vriendschappen stimuleren? Als mensen uit zichzelf vrienden worden, prachtig. Maar het is iets anders als jij het gaat aanmoedigen, zeker buiten het werk.
Gelet op ook de andere details in je brief, lijkt het me dat het kan zijn dat je de nadruk legt op de sociale banden in je team ten koste van professionaliteit en inclusiviteit.
Dus ja, ik denk dat jouw HR-afdeling zich terecht zorgen maakt. Je moet in staat zijn om een divers team in dienst te nemen, mensen met kinderen, mensen die moeten forenzen, mensen die veel ouder zijn, mensen uit verschillende culturen en met diverse economische achtergronden, mensen met verschillende drank-gewoontes, mensen die meer introvert zijn of die meer extrovert zijn. En je moet ze allemaal prettig kunnen laten werken in je team.
Nu lijk je te gemakkelijk afstand te nemen van mensen die sociaal niet mixen met andere teamleden en je hecht te veel waarde aan sociale banden.
Voor de duidelijkheid: sociale banden kunnen echt waardevol zijn, ze kunnen mensen gelukkig houden op het werk en mensen kunnen er harmonieuzer door samenwerken, maar dit maakt niet dat wat er op jouw kantoor gebeurt goed te praten valt.
