De gedachten over goed leiderschap, variëren in de tijd. Nu de wereld razendsnel digitaliseert, dient de vraag zich aan: hoe gaan leiders en medewerkers in de toekomst met elkaar om en is de CEO van de toekomst straks zelfs nog wel een mens?
Soms dagdroom ik over de ontwikkelingen op het gebied van leiderschap en de toenemende impact van artificiële intelligentie. Ik vraag me dan af hoe de ceo van de toekomst er uit ziet. Is hij straks nog wel een mens of misschien een cyborg, een combinatie van mens en machine?
Denkbeeldige ceo
Zoals de denkbeeldige Julian Ross, in 2030 ceo van ‘Sustainable-Paint’, een Amerikaanse verfconglomeraat en tech-bedrijf met een jaaromzet van 18 miljard Renminbi (de Chinese munteenheid die de dollar inmiddels vervangen heeft als leidende mondiale valuta). Tien jaar geleden transformeerde Julian het toen nog traditionele verfbedrijf tot een innovatief tech-bedrijf.
Met behulp van kunstmatige intelligentie ontwierp het bedrijf een duurzame buitenmuurverf die de binnentemperatuur van gebouwen regelt, onder andere door als een kameleon van kleur te veranderen.
Ook heeft het bedrijf patent op een verf die in Afrikaanse landen in staat is om de malariamuskieten buiten de deur te houden en maakte het een zelfreinigende buitenverf die werkt als een groot zonnepaneel dat nooit meer schoon gemaakt hoeft te worden.
Digitalisering intenser dan ooit
Het post-coronatijdperk heeft de digitaliseringstendens exponentieel versneld en inmiddels ondervindt Julian de digitalisering intenser dan ooit tevoren, namelijk aan zijn eigen lijf.
Om zijn linkerpols draagt Julian een vintage Jaeger LeCoultre Reverso horloge, waarop je niets anders kunt zien dan de analoge tijd in slechts één enkele tijdzone, maar het herinnert hem aan zijn lievelingsgrootvader van wie hij het ouderwetse sieraad kreeg.
AI bepaalt of de ceo in de juiste conditie en gemoedstoestand verkeert om het bedrijf te leiden
Om zijn rechterarm heeft hij een fitbit die niet alleen zijn hartslag en bloeddruk registreert, maar die ook real-time andere data van zijn lichaam weergeeft. Zo worden bijvoorbeeld de hormoonspiegels van testosteron en cortisol gemonitord. Een doorontwikkeld AI-systeem combineert deze data met andere gegevens en bepaalt daarmee of Julian in de juiste conditie en gemoedstoestand verkeert om het bedrijf te leiden.
Hormonen onder controle
Ceo zijn is een zware baan en dus moet Julian fit zijn, maar vooral niet te veel last hebben van zijn hormonen. Is zijn testosteronspiegel te hoog dan kan hij te veel risico nemen, maar ook een teveel van het stresshormoon cortisol kan zijn functioneren negatief beïnvloeden.
Als het systeem besluit dat Julian geestelijk of lichamelijk te veel uit balans is, dan wordt dit gemeld aan de medisch specialist uit de raad van commissarissen, die Julian tijdelijk op non-actief kan stellen. Op de fitbit zijn ook de gedetailleerde prestaties van het bedrijf en de actuele medewerkers-tevredenheid zichtbaar.
Deep Orange is inmiddels zo goed dat sommige commissarissen het systeem als serieuze opvolger zien voor de ceo
Alle stakeholders kunnen continu hun tevredenheid over de ceo aangeven, analoog aan de inmiddels hopeloos ouderwetse sites van Glassdoor en Tripadvisor. Als 60 procent van de medewerkers of stakeholders zeer ontevreden is over zijn performance, kan Julian permanent uit zijn functie worden gezet.
Zelflerend systeem als opvolger ceo
Naast zijn eigen managementteam heeft Julian ook hulp van twee zelflerende systemen, Deep Orange en Deep Purple. Deep Orange is inmiddels zo goed dat sommige commissarissen het systeem als serieuze opvolger zien voor Julian als ceo. Maar recente experimenten bij het bedrijf tonen dat de meeste mensen liever nog geen computer willen als baas.
Hoewel Deep Orange nooit vergeet om geïnteresseerd te vragen naar hoe het weekend was van de medewerker in kwestie, hoe de vakantie is geweest of informeert naar het herstel na ziekte, voelt het voor de meeste mensen te gepolijst. Ze zouden de oude leidinggevende die de verjaardag vergat en het moest goedmaken met een onhandige speech en een knullig bosje bloemen van het nabijgelegen benzinestation, toch voor geen goud willen missen.
Slimme systemen kunnen het leiderschap van ceo’s zoals Julian steeds beter ondersteunen en zorgen ervoor dat ze hun fact based beslissingen veel beter kunnen onderbouwen. Maar een computer als baas is nog een brug te ver en duurt – zelfs in 2030 – nog wel even.
