Na een nacht met heftige dromen over de vele rekeningen die hij nog moet betalen gaat ondernemer Marnix aan de ontbijttafel zitten. Gelukkig heeft hij geen last meer gehad van tintelingen in zijn been, al merkt hij wel dat zijn stressniveau toeneemt. Hij voelt zich vooral opgejaagd en onrustig door de terugkerende telefoontjes van leveranciers die nog geld van hem krijgen. Marnix weet het even niet meer. Wat nu te doen?
Ondernemingen gaan niet failliet omdat ze geen winst maken, maar omdat er geen geld meer is om de rekeningen te betalen. Als je onderneming in zwaar weer zit is het dan ook van cruciaal belang dat je het ‘weglekken’ van geld direct stopt. Voordat er nieuwe plannen kunnen worden gemaakt, is het van belang dat je de situatie stabiliseert. Dit betekent dat je concrete acties in gang zet, die zijn gericht op directe besparingen, kostensanering en additionele cashopbrengsten.
De 5 belangrijkste acties om op korte termijn geld te generen:
1. Stop het bloeden, hoe klein de wond ook is
Het is verbazingwekkend hoeveel uitgaven in bedrijven worden gedaan die geen enkele toegevoegde waarde hebben. Doe geen nieuwe investeringen en zorg ervoor dat níémand nieuwe bestellingen plaatst. Het klinkt misschien gek, maar dit geldt ook voor het bestellen van printpapier en andere kantoorartikelen. Als ondernemer dien je weer controle te krijgen over de uitgaande kasstromen. Daarnaast zul je een cultuuromslag moeten verwezenlijken en weer ouderwets op de kleintjes gaan letten. Uitgaven mogen alleen nog maar worden gedaan met uitdrukkelijke toestemming van jou als ondernemer.
Elke uitgave moet je aan de volgende vraag toetsten: is het echt noodzakelijk dat deze uitgave nu wordt gedaan? Vind je dit overdreven? Bij de turnaround van Ford Motor Company werden er meerdere miljoenen dollars bespaard op de inkoop van paperclips en bewatering van kantoorplanten.
2. Zet overtollige voorraad en activa om in geld
In veel ondernemingen zit waarde verstopt in overtollige voorraden en andere bezittingen. Door deze te verkopen genereer je direct geld om de turnaround te financieren en daarmee te overleven. Hoewel er boekhoudkundig misschien verlies wordt gemaakt – de verkoopprijzen zijn vaak lager dan de boekwaarden – geeft het je onderneming ademruimte. In deze fase zijn liquide middelen om de rekeningen te betalen simpelweg belangrijker dan winst.
3. Duik in je debiteuren, en snel
Het is opvallend hoe slordig veel ondernemingen met debiteuren omgaan. Facturen worden vaak te laat verstuurd en openstaande bedragen bij debiteuren te laat geïnd. De gemiddelde debiteurentermijn is dan ook vaak erg hoog. In een situatie van zwaar weer is het noodzaak dat je klanten sneller gaan betalen. Hiervoor heb je aandacht, discipline en daadkracht nodig, uiteraard met oog voor het behoud van de commerciële relatie met je klant. Dit mag echter nooit een excuus zijn om niet ‘strakker’ te innen. Benader klanten proactief en vraag, ruim voordat de betalingstermijn is verstreken, wanneer ze betalen. Zo kom je er in een eerder stadium achter dat bepaalde zaken (bijvoorbeeld mankementen, verkeerde orders, kwaliteitsproblemen) nog moeten worden afgerond.
4. Betaal rekeningen niet te snel
Een makkelijke manier om geld te besparen is je rekeningen niet te betalen. Het is immers in het belang van leveranciers dat jouw onderneming het overleeft. Want bij een faillissement zullen zij vrijwel niets ontvangen. Dit geeft jouw ruimte om je een andere betaaltermijn te hanteren. Zorg er wel voor dat je helder met jouw leveranciers blijft communiceren. Meld bijvoorbeeld dat je deze maand niet de volledige vordering kunt betalen, maar dat je verwacht over zes weken een gedeelte te kunnen betalen.
Recent onderzoek van de Universiteit Leiden toont aan dat de tone of voice hierbij zeer belangrijk is. Hoe opener en vriendelijker de communicatie verloopt, hoe beter het resultaat voor jou zal uitpakken. Dit klinkt als boerenverstand, toch gaat dit in de praktijk vaak fout, vooral als advocaten zich ermee gaan bemoeien. Veel ondernemers staan versteld van de regelingen die mogelijk zijn, mits je helder communiceert en de gemaakte afspraken nakomt.
5. Leer iedereen in de organisatie te denken in cash
Het is in penibele tijden belangrijk dat iedereen in je onderneming beseft hoe belangrijk liquide middelen zijn. Dit klinkt eenvoudig maar is vaak een enorme uitdaging. Denkt je verkoper na over de kortingen en betalingstermijnen die hij hanteert bij de verkoop van een product? Kan hij ruimte creëren voor verbetering? Denkt je inkoper voldoende na over mogelijkheden om de betalingscondities aan te scherpen? Is je administratief medewerker voldoende doordrongen van de cruciale functie binnen de onderneming en van het effect van zijn acties?
Marnix de Rover, van het denkbeeldige Salem Industries, kiest er in ons boek eerst voor om bovenstaande acties niet in te zetten. Hij grijpt aanvankelijk niet in en brengt zijn onderneming daarmee aan de rand van de afgrond. Dat maakt dat hij vervolgens moet vechten met de bank om te overleven.
Uiteindelijk slaagt hij er wel in om zijn onderneming weer succesvol te laten zijn. Maar het was een dubbeltje op zijn kant. Wacht dus niet zo lang als Marnix als de donkere wolken zich boven jouw bedrijf samenpakken.
Jan Adriaanse, hoogleraar turnaroundmanagement en consultant Erik in ’t Groen, voormalig Bijzonder Beheerbankier en nu consultant bij Kruger, schreven het boek ‘Zwaar weer ondernemen – De overlevingsgids voor bedrijven in Bijzonder Beheer’. Daarvoor ontwierpen zij ook een test om de gezondheid van jouw onderneming te meten.
