John Oostveen, partner bij Overname-experts, denkt dat het aan de ‘vijandigheid van het overnamebod’ lag. Hij schat de kans minder dan 30 procent in dat Unilever later alsnog wordt overgenomen door Heinz. ‘Het belangrijkste aspect van een overname is dat beide partijen het willen, dat was in dit geval niet zo. Dit bod kwam uit de lucht vallen én was niet gewenst’, legt Oostveen uit.
Druk op focus
Vanwege het bod staat Unilever onder druk van aandeelhouders om op korte termijn meer winst te genereren, de cfo lijkt het daarmee eens te zijn. De ceo van het bedrijf, Paul Polman, is echter altijd voor een lange termijnstrategie geweest met een focus op duurzaamheid. Het pensioenfonds liet weten zich zorgen te maken over een eventuele verandering van strategie, want dat zou ten koste gaan van de duurzaamheid. Nu de druk aan alle kanten wordt opgevoerd, kijkt iedereen naar wat Polman gaat doen.
‘Ik denk dat hij een middenweg zal zoeken tussen de twee uitersten. Dus wel meer focus op korte termijnwinst, maar daar moet de duurzame strategie van het bedrijf niet onder lijden’, aldus Oostveen. ‘Dat is wel erg lastig, kijk maar naar bijvoorbeeld banken. Hun focus op winst staat op gespannen voet met een duurzaam beleid.’
Vijandige overname
Aandeelhouder van Kraft Heinz – Warren Buffet liet weten dat het aanbod ‘nooit vijandig bedoeld was, ondanks dat het misschien wel zo werd geïnterpreteerd’. ‘Het kwam zeker wel vijandig over’, vindt Oostveen. En volgens verschillende media dook Unilever gauw in de boeken om te kijken hoe ze zichzelf konden beschermen tegen een overname van Heinz.
Succesfactor
Het betekent niet dat Unilever nooit overgenomen zou kunnen worden. ‘Maar het is enorm belangrijk dat ze het zelf ook willen, anders is een overname bijna nooit succesvol. Uiteindelijk moeten de mensen het toch doen, daarvan is het succes van de overname afhankelijk. De match van de partijen moet goed zijn, het moet klikken.’ Maar het belangrijkst: het over te nemen bedrijf moet passen in de strategie van de koper. ‘Zo kan een bedrijf ervoor kiezen om een bod uit te brengen op een soortgelijke partij. Maar het bedrijf kan er ook voor kiezen om hun aanbod van producten of diensten uit te breiden en daarom een ander bedrijf over te nemen.’
Valkuilen bij overname
Waar het bij (vijandige) overnames vaak mis gaat, is de samensmelting van de twee bedrijven na de deal. ‘Er wordt vaak te veel gefocust op alle zaken rondom het bod, maar wat het belangrijkst is komt erna pas. Hoe ga je het personeel motiveren? En het management? Behoud je de twee bedrijfsnamen of niet? Hoe smelt je twee bedrijfsculturen om tot één? En natuurlijk de strategie. Als blijkt dat het bedrijf dat je net hebt overgenomen toch net een ander beleid of strategie heeft, zal je je doelen nooit meer halen.’
Overname voor status
Wat ook meespeelt binnen corporate Nederland is status. ‘Dat is nog een valkuil bij overnames. Bestuursleden van grote corporates hebben veel te maken met machtspelletjes, dat speelt een grote rol binnen die wereld. Soms nemen ze dus vanuit die gedachte een bekend merk over. En dan blijkt later dat ze hun huiswerk niet goed gedaan hebben en dat het bedrijf niet goed past.’
ABN Amro
‘Iets soortgelijks gebeurde bij ABN Amro. De bank werd in 2007 door drie partijen overgenomen: Royal Bank of Scotland, Fortis en Banco Santander. Ze boden een hoge prijs voor de overname. De drie banken verdeelden de activiteiten van ABN. De Spaanse bank kwam er goed mee weg, want die verkocht hun activiteiten weer door aan een Italiaanse bank. De overige twee konden uiteindelijk de financiering niet ophoesten, waardoor de Nederlandse overheid moest ingrijpen en de bank overnam. Het was een overname gedreven door status, maar er was te weinig draagvlak en ze hadden hun huiswerk van tevoren niet goed genoeg gedaan.’