Ga het gevecht aan met het besmettelijk pessimisme. Daarmee kijk je problemen niet weg. Het getuigt van een goede mentaliteit dat er ook in magere tijden veel valt te winnen, stelt Podiumauteur Paul Pietersma.
Nederland wentelt zich nog steeds in een besmettelijke golf van pessimisme. De diagnose is gesteld en wordt keer op keer herhaald: de crisis gaat nog heel lang duren, zware bezuinigingen hangen boven ons hoofd, geld voor financiering is schaars en de werkgelegenheid staat onder druk (met naderende krapte in het verschiet). Veel sectoren en ondernemers zijn vastgelopen: alles wat gereduceerd kon worden is wel gedaan, en desondanks staat de omzet nog steeds onder druk en zien prognoses er nog niet rooskleurig uit.
Nieuw perspectief bieden
Reorganisaties zijn vervelend, maar vaak wel uitlegbaar. Dat de markt lastig is en nog even lastig blijft, snapt iedereen ook wel. De continue boodschap dat er een tandje bij moet, wordt begrepen. Dit is de realiteit waar we in zitten. Tegelijkertijd moet ondernemend Nederland de boel weer lostrekken door het bieden van nieuw perspectief. Iedereen vanuit zijn eigen situatie en persoonlijke context in de wetenschap dat markten en verdienmodellen er na de crisis anders uit gaan zien. Het bieden van een nieuw perspectief moet de benodigde houvast bieden en nieuwe groei inzetten. Een duidelijke richting die het licht aan het eind van de tunnel symboliseert. Waar gaat de onderneming naar toe? Wat betekent dit? En hoe gaan we dat doen?
Interactieve, transparante en onvoorspelbare toekomst
Onderscheidend vermogen, toegevoegde waarde en marktconforme kosten blijven altijd belangrijke pijlers voor welk perspectief dan ook. De genoemde ontwikkelingen in de economie en de maatschappij vragen echter om een manier van het bepalen van die richting (of strategie) die tot een sneller en misschien ook wel ander succes leidt. Er is meer verwevenheid tussen organisaties, zowel voor levering van producten en diensten als voor innovatie of financiering.
Spelers in de bedrijfsketen of het netwerk hebben een steeds sterkere invloed op elkaars organisatie. Informatie over nieuwe producten, nieuwe activiteiten en prijzen wordt steeds transparanter voor klanten. Imago’s kunnen snel veranderen. Kortom, het perspectief ligt in een toekomst die meer interactief, transparant en onvoorspelbaar is, wat leidt tot grotere onzekerheid.
Optimaal contact met markt, klanten en partners
Ondernemingen maken steeds intensiever deel uit van een netwerk. Of het nou gaat om innovatie, financiering, diensten of producten, binnen die netwerken dienen zich voortdurend nieuwe combinaties met nieuwe initiatieven aan. Door te investeren in optimaal contact met markten, klanten en partners, kan tijdig geparticipeerd worden in nieuwe kansen, allianties en innovaties.
DSM en Friesland Campina zijn heel interactief in hun strategieproces en voeren een uitgebreide dialoog met managers, medewerkers en stakeholders om hun strategie te bepalen. De aswolk in IJsland en de tsunami in Japan waren voor KLM gebeurtenissen met een grote operationele, financiële en commerciële impact. Het heeft echter ook tot een versnelling geleid in de acceptatie en toepassing van Social Media. Er is een Social Media Hub opgericht. Nieuwe online initiatieven worden direct massaal gebruikt.
Tijdig de juiste signalen oppikken
Ondernemingen worden in toenemende mate afgerekend op wie ze zijn, naast wat ze doen. Authenticiteit en accountability zijn belangrijk om op een shortlist van klanten te komen. Basisvoorwaarde daarvoor is dat de reputatie en de merkwaarden van een onderneming exact de feitelijke prestaties weerspiegelen. Een voorbeeld is Interpolis: slogan is Glashelder. Deze slogan is intern door vertaald. Niet alleen in huisvesting, maar ook naar de vereiste competenties van medewerkers, die er zelfs op beoordeeld worden.
Toekomstige winnaars zijn in staat sneller signalen op te pikken en te combineren tot nieuwe diensten en producten. In een onvoorspelbare omgeving is snelheid geboden, de kansen zijn per definitie tijdelijk. Succes volgt alleen als de ideeën ook slagvaardig geïmplementeerd worden. Mosa, een Maastrichtse tegelfabrikant, heeft tijdens de crisis het segment van buitentegels betreden en daardoor een nieuwe productportfolio gekregen en toegang tot een nieuw distributiekanaal.
Vanaf 1997 tot 2005 ging het heel slecht met met Lego, de Deense fabrikant van bouwblokjes, en kwam men aan de rand van een faillissement. Terwijl men toch allerlei nieuwe poppetjes had gemaakt en de rechten voor Spiderman en Harry Potter had verworven. Maar Lego is authentiek in bouwen, dus dat kreeg weer focus in 2005 en slagvaardig werden weer kleinere steentjes geproduceerd en huizen met meerdere woonlagen. Via websites kun je eigen designs maken. Het vertrouwen was terug. Lego was weer Lego.
Strategisch dialoog voeren
Het nieuwe perspectief is dus te vinden in de eigen onderneming. De bouwstenen hiervoor zijn: interactiever, authentieker en slagvaardiger. Hierdoor kunnen ondernemingen succesvol kansen creëren in een onvoorspelbare markt, waarbij nieuwe business- en verdienmodellen evenzeer kansen bieden als nieuwe producten en markten.
Ga als ondernemer, ceo of manager het gevecht aan met het besmettelijk pessimisme. Dit is geen kwestie van wegkijken van problemen, maar van een goede (andere) mentaliteit dat er ook in magere tijden nog heel veel valt te winnen. Ga hiertoe de strategische dialoog aan met aandeelhouders, klanten, stakeholders en medewerkers. Kom vanuit de drie bouwstenen tot een realistisch, haalbaar en gedragen perspectief. Het bieden van perspectief begint met de wil om te bouwen en de wil om te excelleren. Versterkt door de overtuiging dat we de concurrent kunnen overtreffen.
Over de auteur:
Dit Podiumartikel is geschreven door Paul Pietersma, Managing Director bij Berenschot
Over het podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'.
