Door activistische beleggers schieten beurskoersen, zoals die van GameStop, alle kanten op. Doordat data voor veel bedrijven het voornaamste verdienmodel is, is het steeds lastiger om de waarde van bedrijf te bepalen. Het IMF waarschuwt zelfs voor een nieuwe zeepbel, zoals in 2000. Al in 2013 schreef ik dat data een prijs hebben gekregen. Nu, in 2021, is het dan ook hoog tijd dat data een plek op de balans krijgen. Een volgende dotcom-crash wordt dan voorkomen.
Waarderingen steeds lastiger
Waarderingen van veelbelovende startups komen tot stand op basis van de potentiële winst of omzet die te bereiken valt. Quote-columnist Duco van Lanschot sprak zich afgelopen maand uit over het kuddegedrag rondom unicorns, startups die een waardering hebben van een miljard euro. ‘Inmiddels is een groot deel van de unicorns exact een miljard waard.’ Dat het begrip unicorn aan inflatie onderhevig is, blijkt wel uit het gegeven dat er inmiddels 500 unicorns zijn. Het is een teken aan de wand.
Beurskoersen van verlieslijdende bedrijven stijgen met honderden procenten. Beleggers maken zich zorgen om deze achterhaalde waarderingsmethoden. De problematiek beperkt zich niet alleen tot beursgenoteerde bedrijven. Gerard van Solinge, hoogleraar ondernemingsrecht, Radboud Universiteit Nijmegen en advocaat bij Allen & Overy, vertelde aan het FD hoe lastig het tegenwoordig is om tot een juiste waardering te komen van niet-beursgenoteerde bedrijven: ‘Is het aandeel niet beursgenoteerd, zoals bij de bv, dan is er geen marktprijs. Althans, de markt is zeer beperkt. Vaak zijn er slechts enkele geïnteresseerden. Waardebepaling is dan lastig.’
Data als activa
Financial Times-columniste Rana Foroohar stelt in haar recent verschenen boek Big Tech dat Facebook, Amazon, Apple, Netflix en Google te weinig belasting betalen en hun bedrijfswaarde niet goed in kaart kan worden gebracht. ‘Data zijn de waardevolste grondstof ter wereld, en toch hoeven bedrijven die erin handelen de waarde ervan niet in hun jaarrekening te vermelden. Momenteel wordt de geldwaarde van data in jaarrekeningen in de “goodwill” geperst, of, wat vaker het geval is, geheel weggelaten. Moet u zich voorstellen dat u de waarde van de activa van GM of Ford niet op hun balans zou kunnen zien.’
Het goede nieuws is dat data bij een aantal bedrijfswaarderingen wel degelijk een rol hebben gespeeld. Onder meer bij de overname van ID&T en Spinnin’ Records lijkt de data van fans meegenomen in de prijsbepaling. Ik noem deze vorm van vermogen het digitaal vermogen: de waarde die bedrijven genereren door context te genereren in de data die ze hebben verzameld. Door een prijskaartje te hangen aan de context van data van fans, volgers en klanten, worden bedrijfswaarderingen nauwkeuriger. Door data op de balans te plaatsen weten beleggers, investeerders en ondernemers waar ze aan toe zijn en valt een volgende zeepbel te voorkomen.
