Valgevaar: een van de meest voorkomende oorzaken van een arbeidsongeval

Persbericht - In Nederland werken jaarlijks meer dan 2 miljoen mensen op hoogte en meer dan 1 miljard uren op onder andere steigers en daken.

Waar gewerkt wordt op hoogte, dient de werkgever maatregelen te nemen in valbeveiliging. Bovendien bestaat er de verplichting om boven de 2,5 meter valbeveiliging toe te passen volgens de wet. Maar ook onder de 2,5 meter kan deze verplichting bestaan.

Ook van 2 meter hoog is een val dodelijk.

Jaarlijks tellen we meer dan 557 ernstige ongevallen bij werken op hoogte, aldus het RIVM. Uit verschillende ongevallen, van werken op ladders en trappen tot grote hoogtes op daken, blijkt dat de kans op een ernstig ongeval het hoogst is bij het werken op een dak. Jaarlijks worden er als gevolg hiervan tot 10 doden geteld en tientallen slachtoffers met permanent letsel.

In 2013 trok de Gezondheidsraad een welgestelde conclusie: hoe groter de valhoogte, hoe meer kans op ernstig letsel en zelfs sterfte. Daarentegen brengt het werken onder de 2,5-meter grens ook de nodige risico’s met zich mee. Met een misstap kan het al raak zijn. Vallen van een stilstaand voertuig is verantwoordelijk voor 61% van de directe oorzaak en bij werken op lagere steigers is dat 39 procent.

De unieke database van het RIVM, genaamd “Storybuilder”, zorgt ervoor dat er veel lering kan worden getrokken uit ongevallen op hoogte. Zo ook uit de gegevens van 1998 tot 2009 en het jaar 2012, waarin 666 ongevallen plaatsvonden door een constructie die niet bedoeld was als werkplatform. Dit leidde tot 20 doden, waaronder iemand die slechts een onderdeel op 2 meter hoogte wilde bewerken met verf. Deze persoon moest bezwijken aan de val op 2 meter hoogte en overleed door een, op het eerste gezicht, onschuldige klus.

Dit zegt de wet over valgevaar onder de 2,5 meter norm

Waar valgevaar bestaat, zijn er veel factoren waar rekening mee moet worden gehouden. Ten eerste is een veilige werkomgeving essentieel en eist ook de wet in artikel 3.16 een veilige steiger, stelling, bordes of werkvloer. Ook omschrijft de wet de mogelijkheid om met hekwerken, leuningen of dergelijke attributen het valgevaar te beperken.

Bij de aanwezigheid van risicoverhogende omstandigheden zijn maatregelen om valgevaar te beperken verplicht. Ook wanneer er minder dan 2,5 meter hoog wordt gewerkt, maar er wel bijvoorbeeld openingen in vloeren aanwezig zijn of boven water of verkeer wordt gewerkt, is valbeveiliging verplicht. Daarnaast moeten de eerder genoemde hekwerken en dergelijke maatregelen minstens 1 meter boven het werkvlak de veiligheid bieden tegen valgevaar en voldoen aan het Besluit bouwwerken leefomgeving.

Er zijn uitzonderingen wanneer er op hoogte wordt gewerkt met trappen of ladders. Deze uitzonderingen worden benoemd in artikel 7.23 van het Arbeidsomstandighedenbesluit en laten weten dat bij korte gebruiksduur of bestaande kenmerken van de situatie die niet kunnen veranderen, uitzonderingen mogelijk zijn.

Artikel 3.16 lid 5 geeft weer dat wanneer niet of slechts gedeeltelijk valgevaar beperkt kan worden door middel van de genoemde maatregelen, er grote vangnetten moeten worden geplaatst ten behoeve van de collectieve bescherming.

De ABC methodiek voor jouw valbeveiliging

In de zoektocht naar de ideale attributen om valgevaar te beperken is er een methode ontwikkeld met terugkerende elementen. Deze methode wordt de ABC-methode genoemd en zorgt ervoor dat je de cruciale onderdelen — ankerpunt, body support en verbindingsmiddelen — bij langs gaat.

In veel situaties is een RI&E onvoldoende en leert de praktijk dat een taak-risicoanalyse een belangrijke leidraad vormt om in te zien wat benodigd is om valgevaar te beperken. In deze analyse kom je ook terug op de ABC-methode, te beginnen met het ankerpunt.

A – anchor

Een ankerpunt verzorgt een veilig punt om je aan te bevestigen en voorkomt een val bij een misstap of een dergelijke actie. Deze zware punten moeten bestand zijn tegen de kracht van de val en veiligheid bieden tijdens het werken of het hangen aan een ankerpunt na een val. Het ankerpunt is van essentieel belang voor de letter C, het contactpunt tussen verbindingsmateriaal en het ankerpunt.

B – body support

De body support is praktisch het valharnas. Een harnas verbindt je aan “C”, waar het contactpunt weer wordt voortgezet aan het ankerpunt. Een valharnas zorgt naast veiligheid bij een val ook voor een comfortabele verdeling van de kracht door elementen voor je bovenbenen, bekken, borst, schouders en sommige harnassen zijn ook nog voorzien van rugondersteuning.

C – connecting device

De verbindingsmiddelen die onder de letter “C” vallen, zijn de schakel tussen je ankerpunt en je valharnas. Een bekend product is het valstopblok. Valstopblokken kenmerken zich door de multifunctionaliteit in het dempen en blokkeren van een val. Veel valstopblokken zijn voorzien van een krachtige polyester band van 5 centimeter breed of een stalen kabel.

Bij een val zal het valstopblok blokkeren en zorgt de demper voor een aangename reductie van de kracht die vrijkomt bij de val. Door een comfortabel harnas kan de kracht van de val eveneens worden verminderd.

Met RSN Safety als expert in valbeveiliging kunnen organisaties zich focussen op de kernactiviteiten van hun werk op verschillende hoogtes. RSN Safety biedt een compleet assortiment producten om valgevaar te beperken met attributen in valbeveiliging, bedrijfskleding en dakrandbeveiliging.

Contactinformatie:

E-mail: [email protected]
Telefoon: +31 (0)594-534011
Website: www.rsnsafety.nl