Merkenrecht, octrooirecht, modelrecht en handelsnaamrecht: hoe je je intellectueel eigendom kunt beschermen

Persbericht - Wanneer je als bedrijf iets bedenkt wat uniek is, dan bestaan er instrumenten waar je gebruik van kunt maken op...

Wanneer je als bedrijf iets bedenkt wat uniek is, dan bestaan er instrumenten waar je gebruik van kunt maken op dat intellectueel eigendom te beschermen. Dat zijn het merkenrecht, het octrooirecht en het handelsnaamrecht. We bespreken deze drie vormen en hoe ze werken in dit artikel.

Merkenrecht

Merkenrecht bestaat om het alleenrecht op het voeren van een bepaald merk te regelen. Dit ‘merk’ kan op verschillende zaken slaan: een woordteken of beeldteken, maar soms ook kleuren en vormen. Hieronder valt bijvoorbeeld een logo (zoals het woordteken van IKEA of het appeltje van Apple), maar bijvoorbeeld ook de specifieke kleur blauw van Albert Heijn of de vorm van het Coca Cola-flesje. Om voor dit soort zaken bescherming te krijgen via het merkenrecht, moet het merk gedeponeerd worden. In Nederland moet dat bij het Benelux Merkenbureau, wereldwijd is dat bij de World Intellectual Property Organization. Na registratie kan niemand anders het merk gebruiken zonder toestemming van de eigenaar daarvan of een merk voeren dat sterk lijkt op het gedeponeerde merk.

Octrooirecht

Het octrooirecht is er om een uitvinding te beschermen. Een octrooi is exact hetzelfde als een patent; deze woorden zijn inwisselbaar. Om octrooi te kunnen krijgen, moet een uitvinding ook daadwerkelijk nieuw en inventief zijn en ook industrieel toepasbaar zijn. Het aanvragen van een octrooi op een unieke uitvinding kan bij een octrooibureau als Octrooibureau EP&C, die op hun beurt de aanvraag geheel volgens de boekjes voor je regelen bij Octrooicentrum Nederland. Bescherming geldt enkel daar waar het octrooi aangevraagd is. Hoe groter dat gebied waar bescherming geldt moet zijn, hoe hoger de kosten zijn. Het alleenrecht is voor een bepaalde tijd, die meestal maximaal 20 jaar betreft.

Modelrecht

Naast een uitvinding kun je ook een ontwerp beschermen als intellectueel eigendom. Hiervoor bestaat er het modelrecht, of voluit het tekeningen- of modellenrecht. Heb je een unieke vormgeving bedacht, tweedimensionaal of driedimensionaal, dan kun je deze met het modelrecht laten beschermen. Dit gebeurt bij zaken als consumentenproducten, verpakkingen, voertuigen, meubilair, bouwmaterialen en industriële vormgeving. Er bestaat ook de mogelijkheid om enkel een bepaald onderdeel van een object te beschermen als model. Daarnaast kun je ook een tekening, patroon of dessin dat op een gebruiksvoorwerp kan worden aangebracht beschermen als model. Bij het modelrecht geldt de bescherming langer dan bij octrooirecht en zijn de kosten die hieraan verbonden zijn ook lager. Ook geldt er in veel landen voor modelrecht een zogenaamde ‘grace period’ waarbinnen na de publicatie van een innovatie alsnog modelrecht aangevraagd kan worden.

Handelsnaamrecht

Ook de handelsnaam van een onderneming is intellectueel eigendom dat beschermd kan worden. Het gaat immers om de unieke identificatie van de onderneming. Het handelsnaamrecht hoeft niet gedeponeerd te worden. Een bedrijf hoeft zelfs niet in het handelsregister opgenomen te zijn om bescherming voor haar handelsnaam te krijgen. Het recht ontstaat namelijk door de eerste te zijn die de naam gebruikt. Dit kan bewezen worden door bijvoorbeeld de naamvoering op briefpapier, advertenties, maar ook uit inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Het handelsnaamrecht dicteert dat een andere onderneming niet dezelfde of sterk gelijkende handelsnaam mag gebruiken als dit tot verwarring bij het publiek kan leiden. Het handelsnaamrecht geldt doorgaans voor onbepaalde tijd.

Gedeeltelijk is dus eigen initiatief nodig van ondernemers om hun intellectueel eigendom te beschermen. Hier is tijd, geld en inspanning voor nodig, maar het kan wel zeer van belang zijn voor het slagen van de onderneming om unieke en onderscheidende zaken te beschermen.