Hoe los ik een geschil op met een vaststellingsovereenkomst?

Persbericht - Hoe los ik een arbeidsgeschil op? Heeft u al gedacht aan een vaststellingsovereenkomst?

Wellicht is het u al opgevallen. Steeds meer geschillen worden opgelost via een vaststellingsovereenkomst ( VSO ) in plaats van een gang naar een rechter of arbiter. Denk aan geschillen met de belastingdienst, letselschadezaken en ontslagzaken. Maar waarom wordt gekozen voor geschiloplossing via een vaststellingsovereenkomst? Wat zijn de voor- en nadelen? En wat is eigenlijk een vaststellingsovereenkomst?

Wat is een vaststellingsovereenkomst?

Een vaststellingsovereenkomst is een zogeheten ‘benoemde overeenkomst’, dat wil zeggen een overeenkomst waarvan de regels en voorwaarden zijn opgenomen in de wet, namelijk artikelen.7: 900 e.v. van het Burgerlijk Wetboek.

De wet definieert de vaststellingsovereenkomst als een overeenkomst die gericht is op het beëindigen of voorkomen van een geschil of onzekerheid over de verhouding tussen partijen. Ofwel, partijen die een geschil willen oplossen of voorkomen, kunnen kiezen voor een VSO.

In de praktijk komt het er meestal op neer dat partijen onderhandelen over de oplossing van een (potentieel) geschil om vervolgens het onderhandelingsresultaat vast te leggen in een overeenkomst ( de vaststellingsovereenkomst ).

Wat is het voordeel van een vaststellingsovereenkomst versus een ‘gewone’ overeenkomst?

Elke overeenkomst geeft verplichtingen voor de betrokken contractanten. Als de overeenkomst gegoten wordt in de vorm van een vaststellingsovereenkomst geeft dat partijen extra zekerheid. Anders dan bij een gewone overeenkomst kunnen partijen namelijk dit type overeenkomst minder snel aantasten door bijvoorbeeld beroep te doen op dwaling of (achteraf) gewijzigde omstandigheden. De VSO is immers bedoeld om ‘rechtszekerheid’ te creëren Dit maakt de vaststellingsovereenkomst bij uitstek geschikt om een situatie waarbij partijen een conflict hebben definitief op te lossen.

De VSO mag in strijd zijn met dwingend recht

Bijkomend voordeel van een VSO is dat de VSO in strijd mag zijn met dwingende rechtsregels. Zo kan een verhuurder met een huurder afspreken dat huurder de woning of bedrijfsruimte moet verlaten ondanks de huurbescherming die de huurder op grond van de wet toekomt. Of kan de werkgever met werknemer ontslag afspreken, zelfs als werknemer in aanmerking komt voor ontslagbescherming, bijvoorbeeld omdat hij/zij ziek is.

Voordelen en nadelen ten opzichte van een gerechtelijke procedure

Een eenvoudige bodemprocedure bij de rechter kan al snel een jaar duren. De behandeltijd van een complexe procedure kan zelfs vele jaren in beslag nemen. Bovendien is een gerechtelijke uitspraak niet definitief. Hoger beroep en zelfs cassatie doet een zaak weer opnieuw beginnen. Uiteraard gaat dit alles gepaard met hoge juridische kosten.

Zie hier het grote voordeel van een vaststellingsovereenkomst. Een vaststellingsovereenkomst kan binnen een dag worden opgesteld en is vrijwel onaantastbaar.

Er kleven nauwelijks nadelen aan een VSO. Een punt dat tegenwoordig wel ter discussie staat is het ‘geheimhoudingsbeding’ dat vaak in in VSO wordt opgenomen. Bij een geheimhoudingsbeding spreken partijen af dat zij de inhoud van de vaststellingsovereenkomst niet zullen prijsgeven aan derden. Dat belet uiteraard de ‘transparantie’, wat bijvoorbeeld in letselschadezaken ( denk aan fouten gemaakt in een bepaald ziekenhuis ) nadelig kan zijn.

Conclusie:

De voordelen van een vaststellingsovereenkomst zijn ontegenzeggelijk groter dan de nadelen. Het gebruik van de VSO heeft dan ook de laatste jaren een grote vlucht genomen, vooral bij ontslagzaken. Zo wordt de VSO gebruikt bij een disfunctionerende werknemer, maar ook bij bedrijfseconomisch ontslag, ontslag na 2 jaar ziekte of bij deeltijd ontslag. Zie voor een Engelstalige toelichting de pagina Settlement agreement en voor voorbeeldovereenkomsten: modellen vaststellingsovereenkomsten bij ontslag.

Alles over de vaststellingsovereenkomst

Wil jij alles weten over over de vaststellingsovereenkomst bij ontslag, lees dan de uitgebreide brochure: vaststellingsovereenkomst alles wat je moet weten