Wat doe jij wanneer je twee weken op vakantie bent? Dikke kans dat je geregeld je werkmail checkt en aan het zwembad appjes van collega´s beantwoordt. Sinds het smartphonetijdperk hebben we namelijk het gevoel dat we constant bereikbaar moeten zijn.
Altijd bereikbaar zijn vreet energie
Nu lijkt het beantwoorden van een appje heel onschuldig, maar altijd bereikbaar zijn vreet energie. Niet alleen na het werk en in het weekend, maar vooral ook tijdens de vakantie is het noodzaak je hersenen rust te geven. Alleen door op zijn tijd te ontsnappen aan de digitale prikkels waaraan we dagelijks worden blootgesteld kunnen we pas echt weer opladen. Alleen op vakantie je telefoon uitdoen is hiervoor niet genoeg, stelt Denise Hulst, coach bij Het Betere Werken: ‘Om echt te kunnen ontspannen hebben je hersenen anderhalf tot twee uur per dag zonder digitale prikkels nodig.’
Geven we onszelf die rust niet dan gaat ons brein hiermee aan de slag op momenten die eigenlijk ergens anders voor zijn bedoeld. Bijvoorbeeld wanneer we gaan slapen. Het gevolg: we liggen in bed te piekeren of slapen heel onrustig. Wanneer je altijd maar online bent beïnvloedt dat op de lange termijn je functioneren. Hulst. ‘Je vergeet bijvoorbeeld snel dingen en kunt minder goed tegen stress.’
Goed voorbeeld doet goed volgen
Omdat ze bang zijn om een belangrijke mail te missen, vinden veel medewerkers het moeilijk om écht even van de radar te verdwijnen. Zelfs wanneer ze op vakantie zijn. Aan de leidinggevenden dus de taak om hier het goede voorbeeld te geven. Doe jij als manager gewoon je out-of-office-reply aan op vakantie en verstuur je na werktijd geen mails? Dikke kans dat je medewerkers dit gedrag overnemen.
Laten we eerlijk toegeven, dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Mensen met een verantwoordelijke functie hebben immers vaak het idee dat ze de boel continu in de gaten moeten houden. Maat dat is onzin volgens Hulst. ‘Niemand is onmisbaar, alleen maken we dat onszelf wijs.’ Ongestoord vakantie vieren is volgens haar slechts een kwestie van een goede voorbereiding. Zo is het bijvoorbeeld handig om van tevoren te regelen dat een betrouwbare collega jouw taken overneemt terwijl je weg bent.
Sluit je mail af
Het klinkt misschien wat drastisch, maar Hulst raadt aan de inbox te laten afsluiten door de ICT-afdeling van het bedrijf of de organisatie waar je voor werkt. ‘Zo weet je zeker dat je helemaal loskomt van werk’, legt ze uit. De meeste mensen sturen namelijk voor elk wissewasje een mail, terwijl de drempel om te bellen veel hoger is. ‘Laat je collega’s dus weten dat ze je kunnen bellen als ze je echt nodig hebben en zet in je out-of-office-reply het mailadres van degene die jouw taken overneemt terwijl je weg bent’, aldus Hulst.
Afbouwen en opstarten
Maar dat je collega’s je met rust laten, betekent nog niet dat jij het werk zelf ook los kunt laten. Hiervoor is het volgens Hulst belangrijk om niet alles op het laatste moment aan te laten komen. ‘Bouw je werkzaamheden de week voor je vakantie al rustig af’, tipt ze. ‘Dan begin je je vakantie meer ontspannen dan wanneer je eerst nog van de werkdrukte moet afkicken.’ Hetzelfde geldt voor terugkomen. ‘Hoe rustiger je opstart, hoe langer je het effect van je vakantie voelt’, zegt Hulst. Hoe kun je dan rustig beginnen wanneer je drie weken weg bent geweest en er een stapel werk op je ligt te wachten? Ook dat is een kwestie van organisatie. Hulst: ‘Werk al een dagje eerder vanaf huis, zodat je de tijd hebt om rustig en ongestoord door al je mail te gaan.’
Bespreekbaar maken
Maar het belangrijkste is toch om het ‘onbereikbaar zijn’ bespreekbaar te maken. Veel mensen gaan er namelijk van uit dat de baas, collega ’s of klanten hier geen begrip voor hebben, terwijl daar veelal geen sprake van is. In plaats van hier blind van uit te gaan, kun je er dus beter afspraken over maken. Bijvoorbeeld dat je niet op mails en appjes hoeft te reageren na werktijd of tijdens vakantie.
Wees duidelijk
Tenslotte, niet alleen tijdens de vakantie of na werktijd, ook gedurende de werkdag mag je best even offline zijn. Volgens Hulst vinden de meeste mensen het namelijk helemaal niet erg als je even niet bereikbaar bent. Ze worden pas zenuwachtig als ze niet weten wanneer je wél weer bereikbaar bent. Wees dus vooral duidelijk, zet bijvoorbeeld in de digitale agenda van je werk of whatsapp-groep: “Vandaag ben ik niet bereikbaar van twee tot vier uur”.
