Wie werkt aan zijn persoonlijke leiderschap, neemt de controle en verantwoordelijkheid over zijn eigen handelen en weet goed om te gaan met de tegenslagen die op zijn pad komen. Maar juist nu die tegenslagen voor sommige bedrijven op dit moment best groot zijn, is het lastig om een training of opleiding te volgen die je helpt hiermee om te gaan.
Hoewel, het trainings- en verdiepingsaanbod op het gebied van persoonlijk leiderschap is anno 2020 groter dan ooit, zowel online als offline. Maar welke leermethode is het meest effectief? Hoe ontdek je wat bij jouw leerdoel en bij jou persoonlijk past?
Pijlers persoonlijk leiderschap
Persoonlijk leiderschap stoelt op vier pijlers, vertelt learning and development manager Hans Horstink van Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM). ‘De eerste pijler is zelfkennis. Hoe steek je in elkaar? En waar liggen je talenten? Hoe beter je jezelf kent, hoe beter je in staat bent om persoonlijk leiderschap vorm te geven.’
Een tweede belangrijk element is purpose, vertelt Horstink. ‘Waar wil je heen met je – werkzame – leven? Hoe helderder je dat voor jezelf hebt, hoe beter je in staat bent om te groeien en te reageren op tegenslag. Door goed na te denken over je purpose, wordt het bovendien makkelijker om de verbinding te leggen tussen je persoonlijke ambitie en de hogere organisatiedoelen.’
De derde pijler is zelfvertrouwen, vervolgt Horstink die vele jaren ervaring heeft in learning en organisational development en tevens als professioneel coach werkt. ‘Je kunt nog zoveel in huis hebben, als je niet beschikt over voldoende zelfvertrouwen zul je nooit het maximale uit je talent halen.’
Ten slotte draait persoonlijk leiderschap volgens hem om vaardigheid. ‘Dat begint met simpelweg goed zijn in je vak. Maar ook andere, meer generieke vaardigheden spelen een rol, zoals kritisch denken en probleemoplossend vermogen.’
Ervaring en training
Bij al deze pijlers speelt ervaring een grote rol, stelt Horstink. ‘Hoe meer ervaring je hebt met het ontwikkelen van je persoonlijk leiderschap, hoe beter je jezelf kent en hoe groter je zelfvertrouwen. Daarom is het ook belangrijk om actief te blijven werken aan je persoonlijk leiderschap. Door te blijven reflecteren en te oefenen, kun je je effectiviteit stap voor stap verder vergroten.’
Het trainings- en verdiepingsaanbod op het gebied van persoonlijk leiderschap is anno 2020 groter dan ooit. Van webinars en whitepapers tot meerdaagse individuele en groepstrainingen: wie wil werken aan persoonlijk leiderschap, heeft tegenwoordig flink wat keuze. Bovendien worden, mede door de huidige coronacrisis, inmiddels steeds meer trainingstrajecten ook online aangeboden. Maar welke methode past bij jou en je leerdoel? Een paar afwegingen:
# Online versus offline
Voor de effectiviteit van een training lijkt het verschil tussen online en offline niet veel uit te maken, constateert Horstink. ‘De digitale mogelijkheden groeien nog altijd. Zo bieden online trainingstools steeds vaker ook de mogelijkheid om – naast de plenaire sessies – in groepjes of één op één verder te werken.’
‘Zelf vind ik face-to-face-contact wel prettig, maar het hangt denk ik vooral af van je persoonlijke voorkeur of je een training liever offline of online volgt. Het is wellicht makkelijker om in de klas in discussie met elkaar en de docent te gaan, maar dat kan tegenwoordig ook online. Zelfs rollenspellen met acteurs doen we online; dat geeft nog steeds een levensechte ervaring.’
# Kort versus lang
Alle aspecten van persoonlijk leiderschap zijn in veel meerdaagse trainingen verweven. Daarnaast richten sommige kortere programma’s zich op specifieke leiderschapsvaardigheden, zoals non-verbale communicatie, storystelling en strategische probleemoplossing. De vraag is dus vooral wat je leerdoel is.
Het binnen RSM gehanteerde leiderschapskompas vormt een goede kapstok om je ontwikkeling op het vlak van persoonlijk leiderschap aan op te hangen, denkt Horstink. ‘Uit de vier centrale vragen in dit kompas – wat, hoe, wie en waarom – vloeien vier duidelijke opdrachten voort voor iedereen die wil werken aan zijn persoonlijk leiderschap: creëer voor jezelf een sociale werkomgeving waarin jij het beste presteert, verduidelijk je eigen waarden, bouw aan je persoonlijke weerbaarheid, en ontwikkel je eigen purpose en visie. Door op die manier gestructureerd over je persoonlijke leiderschap na te denken, krijg je vanzelf meer zicht op wat je hierin nog mist.’
# Praten versus beleving
In veel offline trainingen wordt gebruikgemaakt van op beleving gerichte werkvormen als rollenspellen en gaming. Horstink: ‘Die zijn vaak erg effectief als het gaat om het aanscherpen van je vaardigheden en je zelfvertrouwen. Binnen RSM zetten we bijvoorbeeld ook geregeld boks-clinics in.’
‘De manier waarop je op een ‘tegenstander’ reageert – aanvallen, verdedigen, terugdeinzen – zegt namelijk veel over hoe je reageert als je verbaal wordt aangevallen. Op die manier biedt zo’n clinic allerlei aanknopingspunten om het gesprek aan te gaan over je persoonlijke skills. In ons top-programma Team Leadership maken we verder gebruik van een stress-simulatie, waarbij je veel inzicht krijgt over je eigen leiderschapskwaliteiten onder druk.’
# Groepsverband versus individueel
Een belangrijke afweging is of je liever een groeps- of een individueel traject volgt, schetst Horstink. ‘Voordeel van een training in groepsverband is dat je met andere deelnemers kunt sparren. Vaak verrijkt het je eigen inzicht als je van anderen hoort waarmee zíj worstelen en hoe zij tegen jouw problematiek aankijken. We weten allemaal hoe een frisse blik van buiten voor nieuwe inzichten kan zorgen.’
‘Voordeel van een individueel traject is dan weer dat dit meer ruimte biedt om in te zoomen op specifieke vaardigheden die je wilt ontwikkelen. Daarnaast biedt het de mogelijkheid om helemaal in je eigen tempo te studeren. Gelukkig kunnen beide vormen nu ook online.’
