“Eigenlijk zou ik hier niet moeten zitten, ik ben namelijk geen ondernemer meer. Mijn grootste opdrachtgever heeft eenzijdig de betalingstermijn verhoogd naar 90 dagen en daarna is alles bergafwaarts gegaan en ben ik failliet gegaan” zei een ondernemer in het voorstelrondje. Van alle gesprekken die Hans Biesheuvel en ik tijdens onze tour door Nederland voerden net na de lancering van ONL in 2013, is deze op een vroege morgen in Drenthe me het meeste bijgebleven.
“Als jullie daar iets aan zouden kunnen veranderen” vervolgde de man “dat grote bedrijven geen misbruik meer kunnen maken van hun machtspositie door de betalingstermijn op te rekken dan helpen jullie mij misschien niet meer, maar wel vele andere ondernemers.” Toen wisten we nog niet dat 3 jaar later, op 26 november 2016, na veel tegenstand het wetsvoorstel Late Betalingen zou worden ingediend.
Iedere ondernemer kent het wel, onderaan de keten ben je per definitie de Sjaak als het gaat om de betalingen. Iedere ondernemer heeft ook weleens meegemaakt dat de cashflow niet gaat zoals het zou moeten gaan. Dat je heel graag de facturen wilt betalen van je leveranciers maar dat het niet kan omdat je zit te wachten op die betalingen van dat andere bedrijf. Bij groeibedrijven is het nog ernstiger. Ik ken er genoeg die kapot zijn gegaan aan hun eigen groei omdat ze de cashflow niet op orde hadden. Zo zonde. En pijnlijk als het komt doordat eenzijdig de betalingstermijn wordt aangepast.
De wettelijke norm is om binnen 30 dagen of eerder te betalen, afwijken tot 60 dagen kan in overeenstemming en nog langer als dat niet onredelijk is voor één van de partijen. Juist die laatste bepaling wordt misbruikt.
Machtsmisbruik
Officieel kunnen grote bedrijven de betalingstermijnen niet verruimen zonder jouw instemming, maar ik ken weinig ondernemers die het risico durven te lopen dat hun product niet meer in de schappen staat van een grote supermarktketen omdat ze besloten hebben naar de rechter te gaan. Als het een bewuste keuze is van een cfo om eenzijdig de betalingstermijn te verhogen naar een niet te verantwoorden periode is dat machtsmisbruik en dat wilden we aanpakken.
Het gesprek in Drenthe leidde tot een poll die we naar duizenden ondernemers hebben gestuurd en we werden overstelpt met reacties. Het onderwerp werd opgepikt door zowel de landelijke als regionale kranten en het ene concrete na het andere concrete schrijnende voorbeeld kwam binnen. Agnes Mulder (CDA) stelde naar aanleiding van de berichten Kamervragen aan toenmalig Minister Opstelten. Standpunt van de minister was dat een ondernemer maar naar de rechter moet gaan als hij het niet eens is met de gestelde betalingstermijn.
Bestuurskamer
Gezien alle reacties uit het land van ondernemers bleek dat in de praktijk niet zo te werken. De ongelijke machtsverhouding weerhoudt ondernemers van die stap.
Daarom moet er een nieuwe wet komen, die ervoor zorgt dat er in de bestuurskamer van corporates een andere afweging wordt gemaakt. Een wet die bepaalt dat er rente berekend moet worden wanneer men besluit later te betalen. Een rente die duurder is dan bij de bank, een rente die verplicht moet worden opgenomen in de jaarrekening en die dus gecontroleerd moet worden door de accountant. Niet een wet waarvoor een ondernemer naar de rechter moet gaan, maar een wet die een bestuur niet doelbewust wil overtreden omdat dit dan in het jaarverslag terecht komt.
Het was dus geen kwestie van handhaving van een bestaande wet, maar er moest een nieuwe wet gemaakt worden om een oplossing te bieden. Minister Kamp was erg terughoudend. De lobby van het grootbedrijf deed zijn werk en overtuigde het Ministerie van Economische Zaken dat een register de oplossing zou bieden, een overzicht van bedrijven die wel op tijd betaalden. Mooie gedachte om organisaties te activeren op basis van maatschappelijk verantwoord gedrag. In de praktijk bleek het onvoldoende te werken. Ondernemers kwamen nog steeds met cases over extreem late betalingen van organisaties die zich netjes op die lijst hadden aangemeld.
Belang
Gedurende dit hele proces bleven wij samen met het CDA werken aan een alternatief. Ondertussen sijpelden de signalen van al die mkb’ers door naar andere partijen in de tweede kamer. Het mkb is inmiddels binnen het bedrijfsleven verantwoordelijk voor 70 procent van de werkgelegenheid van Nederland, dus het is niet in het belang van Nederland om het belang van het groot bedrijf te prefereren boven die van de ondernemers. Maar dit waren we wel al jaren gewend. Het is mooi om te zien hoe dat belang langzamerhand doordringt tot een meerderheid in de Tweede Kamer.
De motie van het CDA en de PvdA om een wetsvoorstel door de regering op te laten stellen werd door Minister Kamp naast zich neergelegd, terwijl deze door een ruime meerderheid begin 2016 was aangenomen. Enige alternatief was nu om zelf een intiatiefwet te maken. Samen met het CDA en de PvdA is het wetsvoorstel “Laten Betalingen” gemaakt. Ik ben ontzettend trots op ons kleine ONL-team dat daaraan heeft meegewerkt.
Dit wetsvoorstel (dat deze week wordt behandeld) zorgt ervoor dat grootbedrijven geen betaaltermijnen langer dan 60 dagen aan mkb’ers en zzp’ers meer kunnen opleggen. Doen grootbedrijven dat wel dan overtreden zij de wet en moet er een renteboete worden betaald van 8% over het verschuldigde bedrag aan mkb’ers.
Ik heb er alle vertrouwen in dat alle partijen die ervoor willen zorgen dat de motor van de Nederlandse Economie draaiende blijft deze wet zullen steunen zodat deze soepel door de Tweede en Eerste kamer gaat.
Dit artikel wordt u aangeboden door
ONL
Mirjam Bink is medeoprichter van ONL, een organisatie die luistert, meningen verzamelt, problemen waar ondernemers tegenaan lopen benoemt en vooral...
Meer info
