Advies en bouwen moeten samengaan om digitalisering te versnellen

De tijd dat ‘digitale transformatie’ een buzzword was, ligt inmiddels ver achter ons. Geen enkele grote organisatie ontkomt er nog aan en velen zitten er middenin.

Ook in Nederland hebben bedrijven grote ambities: ze investeren meer dan ooit in digitalisering. En waar ze nog niet investeren, doen ze in ieder geval links en rechts onderzoek naar manieren waarop ze technologieën zoals AI en de cloud kunnen toepassen in hun bedrijfsvoering.

Consumenten zijn veeleisender en vragen om specifieke proposities die zijn toegepast op hun verwachtingen. Denk aan gepersonaliseerde content wanneer je producten koopt. Tegelijkertijd levert dat bij organisaties aan de achterkant complexe situaties op en druk om te blijven innoveren.

Om dat alles samen te brengen, heeft Boston Consulting Group (BCG) in december (wereldwijd) BCG X gelanceerd, een unit die geavanceerd technisch en ontwerptalent samenbrengt met de diepgaande branche- en functionele expertise van BCG. Een eigen recent onderzoek van BCG X onder decision makers onderstreept deze behoefte van organisaties.

Zo blijkt dat 60 procent van plan is om meer te investeren in hun digitale transformatie om daarmee de grootschalige uitrol te versnellen, ondanks alle economische onzekerheden. Daarnaast wil 36 procent de investeringen in ieder geval op gelijk niveau houden. Investeringen in nieuwe bedrijfsmodellen en duurzaamheid staan voorop. Kortom, de wil om te investeren en stappen te zetten is er wel degelijk.

Gebrek aan kennis leidt tot vertraging

Digitale transformaties lopen nog te vaak traag met horten en stoten. Dat begint al met de vraag welke technologieën en oplossingen het meeste gaan bijdragen aan de bedrijfsvoering en de winstgevendheid. Vaak moet dat nog bewezen worden. In dat proces gaat het om het prioriteren van een reeks digitale oplossingen voor onder andere prijsoptimalisatie, e-commercepersonalisatie en assortimenten.

De respondenten uit het onderzoek noemen AI (51 procent), blockchain (42 procent) en IoT (40 procent) als de top drie van technologieën om in te investeren. Toch blijkt dat een groot deel van de beslissers niet goed begrijpt wat deze technologieën daadwerkelijk kunnen bieden. Maar liefst 93 procent van de respondenten heeft moeite om zijn weg te vinden in het snelgroeiende landschap van disruptieve technologieën.

Deze twijfel blijkt ook uit ander onderzoek: de DESI-index 2022. Nederland presteert weliswaar relatief goed, maar op sommige vlakken dreigt ons land achterop te raken met de integratie van nieuwe technologieën. Neem AI: slechts 13 procent van de Nederlandse bedrijven past nu al AI toe in zijn bedrijfsprocessen om tactische, strategische of operationele besluitvorming te verbeteren. Dat ligt ver achter op de Europese doelstelling, die stelt dat 75 procent van alle bedrijven in 2030 gebruikmaakt van AI.

Tekort aan talent en hoge complexiteit

Het probleem ligt niet alleen bij de IT en tech, maar ook bij het ontbreken van talent binnen bedrijven. Er is groot gebrek aan personeel dat de digitale transformatie kan vormgeven. Techspecialisten, software-engineers en data scientists zijn volop nodig om alle hindernissen te overwinnen, maar ze zijn schaarser dan ooit op de arbeidsmarkt.

Bedrijven moeten constant investeren in talent. Naast het werven van mensen moeten ze ook zorgen voor continue ontwikkelingsmogelijkheden. Daarnaast zijn er ook te weinig leiders met diepgaande kennis, gecombineerd met strategisch denkvermogen om de digitale transformatie vorm te geven.

Daarnaast zien we dat de herinrichting en modernisering van de huidige IT-systemen nog te vaak traag verlopen, veel geld kosten en weinig waarde opleveren. Vaak blijken de onderliggende datastructuren die nodig zijn voor de werkelijke transformatie nog te berusten op bestaande datamodellen.

Ook de synchronisatie van de verschillende marketing-, sales- en pricingfuncties verloopt lang niet altijd gladjes. In dat tekort blijkt de complexiteit van de huidige IT-ecosystemen een belangrijke factor: 84 procent van de respondenten in het BCG-onderzoek noemt de uitdagende coördinatie van meerdere leveranciers als reden voor hun gebrek aan tempo.

Strategische keuzes maken en samen vormgeven

Bedrijven hebben twee soorten hulp van buitenaf nodig: niet alleen bij het maken van de juiste strategische keuzes, maar ook om die keuzes daadwerkelijk vorm te geven, laat het BCG-onderzoek zien. Daarbij gaat het nog geregeld mis.

Ook al heb je een technisch perfect geïmplementeerde tool, zonder de juiste business-input en strategische afstemming voegt deze niets toe aan de resultaten. Tegelijkertijd geldt dit ook andersom, een strategische partner moet ook het uitvoerende proces ondersteunen en daadwerkelijk kunnen bouwen.

In de eerste plaats een verandertraject

Digitalisering vereist aanpassingsvermogen en roept bij het personeel vaak weerstand op. Natuurlijk is het begrijpelijk dat organisaties niet graag processen ontmantelen die nu nog prima lijken te werken. Verandering is nooit makkelijk. Digitale transformatie is bovendien geen eenmalige aanpassing – het vraagt om een nieuwe manier van werken en een flexibele manier van denken, die oude processen en infrastructuren ferm achter zich laat.

Het resultaat is dat vooral de bedrijven met een conservatieve inslag gevangen dreigen te raken in hun verouderde mentaliteit. In onzekere tijden winnen bedrijven die veerkrachtig zijn en snel kunnen inspelen op een veranderende markt. Digitalisering maakt de snelle fijnmazige besluitvorming die hiervoor nodig is mogelijk.

Het gaat daarbij niet om het schijndilemma tussen ‘business first’ of ‘tech first’. Dankzij de diepgaande en brede ervaring van onze multidisciplinaire teams brengen BCG en BCG X deze benaderingen samen. Samenwerken aan zowel de techzijde als strategische advieskant is dé manier om disruptieve oplossingen te begrijpen en succesvol snel aan te gaan.

Diederik Vismans is Managing Director en Partner bij Boston Consulting Group (BCG), gespecialiseerd in commercie, marketing, pricing van consumentenproducten. Hij zit ook in het managementteam van BCG X.