Al in 1965 werkte Bruce Tuckman de fases van teamontwikkeling uit in een artikel genaamd Developmental Sequence in Small Groups. Door dit artikel werd hij als één van de belangrijkste denkers over Groepsdynamica gezien. Tuckman beschrijft een natuurlijk en cyclisch proces dat bij elk nieuw project wordt doorlopen met een team. Hierbij benadrukt hij het belang van managers om te weten in welke fase van teamontwikkeling het team zich bevindt.
Vijf fasen van teamontwikkeling
Als manager kun je jouw team beter ondersteunen en sturen op resultaat wanneer je weet wat het team nodig heeft om goed te functioneren. Maar in welke ontwikkelingsfase zit jouw team momenteel? Het is van belang alle fasen voldoende te doorlopen om succesvol te kunnen zijn met het team. Hoe deze fasen in de praktijk doorlopen worden, wordt in hoge mate bepaald door de professionaliteit van de projectleider. Dit zijn de vijf fasen van teamontwikkeling:
Fase #1: Forming
Dit is de startfase met het team waarin er gezamenlijke doelen worden bepaald en de taken worden verdeeld. In deze fase is het team simpelweg een groep individuen en staat kennismaken met elkaar centraal. Ieder teamlid heeft nog wel een bepaalde reserve, er wordt vaak een beetje de kat uit de boom gekeken en conflicten worden het liefst vermeden. Iedereen is bezig om zijn of haar plekje in het team te vinden. Ook het vertrouwen in het team moet nog worden opgebouwd.
Tip: als leidinggevende kun je in deze teamontwikkelingsfase bijvoorbeeld de onderlinge kennismaking stimuleren door teamleden die elkaar nog niet goed kennen met elkaar te laten samenwerken. Om de volgende fase te bereiken, is het belangrijk dat de teamleden zich gaan uitspreken en conflicten niet meer uit de weg gaan. Als leidinggevende kun je dit ook stimuleren door bijvoorbeeld groepsdiscussies te leiden en veiligheid te scheppen waarin iedereen het gevoel heeft dat hij of zij het achterste van de tong mag laten zien.
Fase #2: Storming
Deze ontwikkelingsfase start vaak als meningen van de teamleden worden uitgesproken. Dit kan leiden tot conflicten, daarom wordt het ook wel de conflictfase genoemd. In deze fase wordt de hiërarchie bepaald tussen de teamleden en met de leidinggevende. Dit is een belangrijke fase die vaak misloopt in de praktijk, omdat een team blijft hangen in conflicten of ze juist uit de weg blijven gaan. In het laatste geval blijft een team hangen in de eerste fase.
Er is hier dus een belangrijke taak voor de leidinggevende om het uitspreken te stimuleren en het team tegelijkertijd te ondersteunen in het zoeken naar de juiste synergie. Conflicten horen er nu eenmaal bij, sterker nog, het kan juist zorgen voor meer verbinding binnen het team. Zie het dus als kans en maak hier als leidinggevende gebruik van.
Allerlaatste editie MBA in één dag
Zijn de bedrijfskundige theorieën na jaren een beetje weggezakt? Fris je kennis op tijdens de allerlaatste MBA in één dag met Ben Tiggelaar. Tot 11 januari kun je 2 deelnemers inschrijven voor de prijs van 1!
lees verder
Fase #3: Norming
Als het team de vorige fase goed heeft doorstaan, is er meer verbinding gecreëerd en wordt er meer gefocust op de gezamenlijke doelen die het team wil behalen. Er is meer duidelijkheid over de taakverdeling en de onderlinge verhoudingen. De teamleden zijn toleranter naar elkaar en accepteren elkaar zoals ze zijn. Een risico in deze fase is dat er minder snel unieke of andere ideeën en meningen worden voorgesteld. Het moet immers allemaal in de lijn liggen van de doelen die behaald moeten worden.
Hier ligt dan ook meteen de taak van de manager: stimuleer jouw team om nieuwe of innovatieve ideeën te blijven bedenken en uit te spreken. Bijvoorbeeld door brainstormsessies te organiseren om de creativiteit weer aan te wakkeren.
Fase 4: Performing
De teamleden kunnen zelfstandig werken en nemen hun verantwoordelijkheid. Hierdoor heeft het team nog maar weinig ondersteuning nodig van een manager. Iedereen in het team is goed op elkaar ingespeeld en weet wat ze aan elkaar hebben. In deze fase worden betere resultaten behaald met het team.
Als leidinggevende is het grote risico hier dat de uitdaging voor het team verdwijnt. Alles gaat inmiddels steeds meer vanzelf. Zorg dat je jouw team extra uitdaging geeft door te spelen met strakkere deadlines of doelen te stellen die moeilijker te behalen zijn.
Fase #5: Adjouring (mourning)
De laatste ontwikkelingsfase van het team is adjouring, of mourning. Dit betekent de beëindiging van de samenwerking, bijvoorbeeld aan het einde van het project of wanneer bepaalde doelen zijn behaald. Het is belangrijk om deze fase goed in te bouwen en te doorlopen.
Als manager kun je bijvoorbeeld met het team evalueren hoe het hele traject is verlopen en met de individuele teamleden kijken naar hun taken. Dient daarin nog iets in te worden veranderd voor een volgend project? Welke obstakels zijn zij tegengekomen en wat ging hen makkelijk af?
Allerlaatste editie MBA in één dag
Zijn de bedrijfskundige theorieën na jaren een beetje weggezakt? Fris je kennis op tijdens de allerlaatste MBA in één dag met Ben Tiggelaar. Tot 11 januari kun je 2 deelnemers inschrijven voor de prijs van 1!
lees verder
Dit artikel is een herplaatsing van het artikel dat eerder bij MT verscheen.
