De EULA (end-user license agreement) van deze wc-papierhouder verbiedt het navullen met ander papier dan van de eigen leverancier, zo las ik bij Boing Boing. Het doet een tikje bizar aan, hoezo mag je in een zelf gekochte papierhouder niet papier steken dat je ergens anders zelf koopt? En belangrijker, hoe hang je rechtsgeldig een EULA aan zo’n papierdispenser? Het is natuurlijk een tikje clickbait om mensen boos te krijgen over EULA’s en DRM, maar laten we toch eens kijken wat hier achter zit.
This restroom hand towel dispenser has a EULA that bans filling it with competing towels. cc @doctorow pic.twitter.com/ja3xhTtiCI
— John Overholt (@john_overholt) 19 juni 2019
Juridisch is het in dit geval vrij simpel. Deze papierhouders zijn voor de zakelijke markt, en die koop je niet maar huur je. Tegen een lage prijs (of misschien zelfs gratis) en in ruil daarvoor teken je voor het uitsluitend afnemen van papier van de leverancier. Dat is dan de deal, zo betaal je voor het gebruik en heb je zonder grote initiële uitgave je hele pand voorzien van goede papierhouders. Zakelijk lijkt me dat geen slechte deal; als particulier is dit natuurlijk onzinnig.
Het doet wat raar aan om dan op de papierhouder zelf nog zo’n juridische sticker te plakken. Je kunt immers gewoon via het contract de klant aanspreken die het niet-afgesproken papier gebruikt. Is die sticker an sich bindend? Nee, natuurlijk niet. Als er een afspraak is in het leveringscontract, dan is de sticker overbodig. En als er geen afspraak is, dan is de sticker betekenisloos. Maar het kan helpen om een twijfelende klant bij de les te houden, waarschijnlijk komt het daar vandaan.
BoingBoing haalt dan nog DRM erbij: dat is inderdaad de manier om in de ICT-wereld zo’n betekenisloze sticker te vertalen naar een afdwingbaar recht. De papierhouder zou in dat geval dus technisch niet meer werken als je het verkeerde papier erin doet, en als je pech hebt ook nog een seintje sturen naar de leverancier dat er ongeautoriseerde piraterij plaatsvindt.
Is dat nu afdwingbaar? Juridisch gezien is dat onduidelijk, niemand die het echt weet. Het onderliggende argument is dat het omzeilen van zo’n DRM-constructie onrechtmatig is, dat staat in de Auteurswet.
Maar die wet gaat eigenlijk over het opheffen van kopieerbeveiligingen van muziek, software en films om zo deze illegaal te verspreiden. Niet om het willen gebruiken van eigen wc-papier, koffiecups of printerinkt of iets dergelijks. Alleen: naar de letter van de wet stáát dat er niet bij, dat het alleen gaat om illegaal verspreiden van bits.
Maar in ieder geval is het praktisch afdwingbaar want niemand gaat een rechtszaak beginnen om zoiets omver te krijgen. Dit is wel een ergerlijke frustratie.
