Waarom willen we macht? Omdat we niet willen dat anderen het hebben

Waarom willen we eigenlijk zo graag de macht? Vooral omdat we niet willen dat anderen het hebben, zegt Bas Haring.

Soms begrijp ik dingen redelijk. Soms begrijp ik ze helemaal niet. Macht is iets wat ik niet begrijp. Of meer precies: ik begrijp niet wat mensen er zo leuk aan vinden.

Logisch, toch? Of niet?

Dát mensen macht leuk vinden – of met een ernstiger frase: het waard vinden om na te streven – blijkt wel uit het feit dat vanuit macht van alles wordt verklaard. Waarom is Poetin toch zo aan het stoken in Oost-Oekraïne? Omdat hij macht wil! En waarom wil de directrice zo graag in de raad van bestuur? Omdat die positie haar meer macht geeft. Logisch toch? En voor velen verklaring genoeg. Macht is dan zoiets als voedsel. En zoals het evident is dat we voedsel behoeven is onze macht-zucht evident. Maar als je, zoals ik, niet weet wat er nou zou leuk aan macht is, dan zijn die verklaringen plots niet afdoende. Dan vraagt de behoefte aan macht zelf om een verklaring.

Mijn varkentjes

Wat is macht eigenlijk? Volgens mij is macht de mogelijkheid om iets te laten gebeuren. Ik ben bijvoorbeeld bij machte deze woorden op te schrijven. Ik kan dat laten gebeuren. En in het geval ik macht heb over een ander dan kan ik dingen laten gebeuren met die ander. Zo heb ik macht over mijn varkentjes, omdat ik kan laten gebeuren dat ze te eten krijgen, maar ook kan laten gebeuren dat ze niet te eten hebben. (Ik heb twee varkentjes in een flink hok in mijn tuin.)

Laten gebeuren

Maar nog steeds is niet duidelijk wat er nou zo leuk is aan macht. Waarom zou je de mogelijkheid willen om zekere zaken te laten gebeuren? Misschien is het antwoord te vinden door te bekijken wat er gebeurt als je geen macht hebt, terwijl een ander die wel heeft. In die situatie kan die ander van alles laten gebeuren; ook zaken die nadelig voor je zijn. Dan moet je er maar op vertrouwen dat die ander de juiste zaken laat gebeuren. Ik kan me voorstellen dat dat veel vertrouwen vergt. Te veel. Hoe is zo'n situatie dan te voorkomen? Door ervoor te zorgen dat die ander die mogelijkheden niet heeft. En hoe doe je dát dan weer? Door zelf die mogelijkheden te hebben.

Angst

En uiteindelijk heb ik dan toch een antwoord. We willen macht omdat we er niet op vertrouwen dat anderen met macht het juiste laten gebeuren. Je streeft macht na opdat anderen géén macht hebben. Ik noem dat: angst.

Lees meer Bas Haring:

• Begreep ik strategie niet beter, toen ik wist dat ik het niet begreep?
  
• Alle bijdragen van Bas Haring
  

Deze column komt uit de huidige printeditie van Management Team, die als thema 'Macht' heeft. Ben je nog geen abonnee? Vraag de huidige editie dan aan als gratis proefnummer.