Bij een groeiverhaal horen cijfertjes, dus here we go. Jaarlijks worden er 1 miljoen warmtepompen in Europa geïnstalleerd. De markt groeit nu met tien procent, maar dit groeitempo gaat flink stijgen. Daikin verwacht dat de markt voor warmtepompen elke drie tot vier jaar zal verdubbelen.
En 2021 was hiervoor het scharnierjaar, stelt Patrick Crombez, General Manager Heating & Renewables bij Daikin Europe. ‘Dat was het eerste jaar waarin warmtepompen in de nieuwbouw in een aantal landen een groter aandeel vertegenwoordigden dan de traditionele systemen. Dat is de eerste milestone.
Milestones voor de verdubbeling in warmtepompen
De tweede milestone is het opschalen van de klimaatambities van afgelopen zomer. Dat geeft een hele nieuwe dynamiek voor de herziening van klimaatplannen in Europa. We zijn er al een tijdje mee bezig en dan is het leuk om te zien dat de boodschap eindelijk begint te pakken.’
Een startup-mentaliteit is daar dus niet voor nodig?
‘Daikin was historisch gezien actief in Zuid-Europa op airconditioning, meer op commerciële airconditioning. De warmtepompen zijn opgestart in 2008, maar dat ging niet vooruit. In 2015 is besloten tot het creëren van een aparte businessunit met een challenger mentaliteit binnen de groep, al kan je dat geen start-up noemen.
‘We zijn snel afgestapt van het idee om één warmtepomp te bouwen voor heel Europa’
Ik heb daar de leiding van gekregen. We zijn snel afgestapt van het oorspronkelijke idee om één warmtepomp te bouwen en die overal te gaan gebruiken. We zijn naar de verschillende regio’s gegaan, de stem van de markt gaan oppakken en specifiek toestellen en applicaties hiervoor gaan ontwikkelen. Dat is het grootste verschil geweest.
Als je zoiets begint binnen een bedrijf dat 2 à 3 miljard euro draait, dan is er voor een entiteit die misschien 100 miljoen draait weinig aandacht. We zijn in een hele korte periode van 100 naar 500 miljoen euro gegaan. Nu zitten we effectief op het niveau van de rest van de business en zijn we wel interessant geworden voor headquarters (lacht).’
Dat overheden de klassieke verwarmingssystemen gaan ontmoedigen, was te verwachten natuurlijk. Wanneer zijn jullie hiervoor met de strategische voorbereiding begonnen?
‘We zijn in 2015 ook begonnen met het definiëren van een plan om productiecapaciteit en productontwikkeling echt te gaan tunen richting warmtepompen voor Europa. Daaruit is rond 2019 een warmtepomp gekomen die nog altijd op een zeker niveau uniek is.
We kunnen hiermee alle stookolieketels in gezinswoningen rechtstreeks vervangen door een warmtepomp, in de meeste gevallen zonder aan de radiatoren te komen. Dat is wel een flinke stap vooruit.
Het is ook een serieuze vergemakkelijking van de omschakeling. Aan je eigen woning hoeft binnen niets te gebeuren. Het is enkel de verwarming van de ketel vervangen door iets anders en dat is in twee dagen tijd gefikst.
De tweede belangrijke beslissing is geweest om Europa het residentiële kennis- en ontwikkelingscentrum voor warmtepompen te maken, op wereldniveau. Daarom wordt nu nog eens 140 miljoen euro geïnvesteerd in het European Development Center in Gent.
‘De productie wordt uitgebreid tussen nu en 2023, maar er komt nog een fabriek bij’
We gaan bijkomende investeringen doen in België, Duitsland en in Tsjechië om de capaciteit uit te breiden. Dat gebeurt tussen nu en 2023, maar uiteindelijk moet er een fabriek bijkomen, dat is beslist. De eerstkomende maanden wordt een productteam opgericht dat locaties zal gaan bekijken.’
Welk land maakt kans op die nieuwe fabriek?
‘Geen idee, we starten daar van nul. De vorige keer dat we echt met een nieuwe green site begonnen zijn, was in 2003. Het is dus wel een hele belangrijke stap vooruit. Het moet ook een grote entiteit worden, omdat we toch wel een belangrijke groei zien de komende jaren.
We zijn er ook nog niet uit of we dat allemaal gaan centraliseren, of dat we misschien verschillende nieuwe locaties gaan bouwen. Maar een nieuwe site bouwen duurt wel even en zoveel tijd hebben we niet. Er moet echt productiecapaciteit bijkomen, dus daar zijn we nu al aan begonnen.’
Zijn installateurs eigenlijk wel geïnteresseerd in warmtepompen?
‘Dat is de laatste jaren ook enorm veranderd, die mentaliteitsverandering is ook een milestone. Een paar jaar terug was het voor ons nog een grote vraag of er wel voldoende installatiecapaciteit zou zijn. Nu blijkt dat de bereidheid en de flexibiliteit van installateurs groter is dan verwacht.
We hebben vier jaar terug een onderzoek gedaan naar de interesse. Het antwoord van de traditionele verwarmingsinstallateur was: “We zullen wel zien, maar ik ga niet de eerste stap nemen. Ik ondervind de vraag niet”. Vorig jaar hebben we hetzelfde onderzoek herhaald. Het antwoord is nu: “Inderdaad ik krijg die vraag en ik krijg ondersteuning om mij bij te scholen.”
Jaarlijks worden in Europa 8 miljoen verwarmingsketels geïnstalleerd, dan moet er ook genoeg capaciteit zijn om theoretisch 8 miljoen warmtepompen te installeren. Maar de installateurs moeten wel omgeschoold worden en dat is een proces dat nu volop aan de gang is, en niet alleen bij ons.’
‘Technologisch zien we niet echt heel veel gebeuren op korte termijn’
Blijven jullie met deze snelle groei ook nog innoveren?
‘Technologisch zien we niet echt heel veel gebeuren op korte termijn. Op middellange termijn is waterstof een mogelijkheid, maar alle indicatoren geven aan dat waterstof voor 2030 economisch sowieso geen echt alternatief is.
De innovatie zit vooral bij het vergemakkelijken van de installatie en de toepassingen. Denk aan digitalisering en aan alles wat remote maintenance en remote monitoring is. Er staan een miljoen Daikin warmtepompen in de markt, waarvan er 250.000 digitaal geconnecteerd zijn. Dat geeft ons de mogelijkheid om op afstand bij te stellen, onderhoud en proactief onderhoud te doen.
Innovaties in en rond warmtepompen
Ook deelnemen aan het nieuwe energienet, de smart grids, biedt mogelijkheden. Dat wordt immers steeds meer tweerichtingsverkeer. Warmtepompen kunnen ook energie opstapelen, zodat er een minder hoog verbruik is tijdens de piekuren.
Energiebedrijven hebben heel veel kennis over netwerken en hoe deze zich gedragen. Wij hebben meer kennis op het warmtepompgedeelte. Als je samenwerkt komen daar vast hele leuke dingen uit. We zijn met EDF in Frankrijk, met EON en Centrica in het VK zo’n samenwerking aan het opzetten.
‘We zien mogelijkheden in heating as a service en abonnementsformules’
We zijn ook bezig met het ontwikkelen van een home energy manager. We hebben in België hiervoor al een link gemaakt met de Niko-systemen. Daar zitten we aan boord om een interactie te hebben met het thuissysteem. Dat is de laatste anderhalf jaar uitgewerkt en dat brengt ons tot hele leuke dingen.
We ontwikkelen meer open platforms om met andere bedrijven samen te werken. Boxx van Engie is daar een voorbeeld van of de toepassing van Octopus Energy in het VK om binnen de woning participatief te zijn met het netwerk, de zonnepanelen, de batterijen, en de elektrische wagen.
Voor controlesystemen werken we samen met bedrijven die veel kennis hebben rond datamanagement, datamining, patroonanalyses, om dan een deel van onze algoritmes te gaan optimaliseren. We kijken in die richting dus wel degelijk buiten ons eigen veld, gewoon om onze kennis te verruimen.’
Heb je nog een groeitip voor 2022?
‘Voor zowel installateurs als onderhoudsfirma’s gaan er met die omvorming hele mooie businesskansen komen. We zien mogelijkheden in heating as a service en abonnementsformules. Daar zijn in een aantal landen al startups opgesprongen. We kunnen daar met alles wat we aan het ontwikkelen zijn een heel mooi traject van maken.’
