Een Nederlander, een Fransman, een Japanner of Chinees: we verschillen helemaal niet zo veel van elkaar, aldus Ronald Meijers.
‘Ik vind Nederlanders helemaal niet direct, wel vaak bot’ reageerde de Franse ceo van een internationaal bedrijf op mijn als ijsbreker bedoelde zelfspot: ‘Zelfs voor een Nederlander ben ik direct’. Zelf was hij overigens ook opvallend direct, in de zin dat hij nergens doekjes om wond en consequent recht op zijn doel af ging: in precies 3 kwartier bereikten we overeenstemming over een wereldwijd leiderschapsproject. En dat ondanks de actieve aanwezigheid van in totaal zeven nationaliteiten.
Jongleer met identiteiten
Nobelprijswinnaar Amartya Sen legt in Identity and Violence een overtuigend verband tussen de illusie van een unieke nationale identiteit en gewelddadige conflicten, zowel binnen als tussen landen. Zijn oplossing is even simpel als grensverleggend: jongleer met identiteiten. Wij zijn niet alleen Haarlemmer, maar ook Nederlander, Europeaan en Wereldburger. En niet alleen partner van Deloitte, maar ook echtgenoot, vader, vriend en vakantieganger. En al die gedaanten bevatten een stukje van onszelf, zonder ons ooit helemaal te omvatten. Geen enkel stereotype doet ons recht, in geen enkele verzameling komt ons wezen helemaal tot uitdrukking.
Zijn oplossing is even simpel als grensverleggend: jongleer met identiteiten.
Atypische Fransman
Ik ben 5 jaar co-ceo geweest van een internationaal adviesbureau. De andere ceo was een Fransman, die aan vrijwel geen enkele stereotypering voldeed. Hij was feitelijk, lang van stuk, wars van uiterlijk vertoon, niet bijzonder attent en bezat een flinke dosis zelfrelativering. Toegegeven: hij had ook bureaucratische trekjes en was verzot op rood vlees en dito wijn. In China werkte ik samen met een in Hongkong woonachtige Japanner en een in Canada opgeleide Chinees en in Stockholm met een halve Italiaan. Ik heb bijna 30 jaar leiders gecoacht en geadviseerd in de VS, Finland, Oman, Nederland en nog vele andere landen. In al die tijd heb ik iets bijzonders ontdekt: we lijken veel meer op elkaar dan we van elkaar verschillen. Terwijl we door die verschillen geobsedeerd zijn, misschien wel omdat we uiteindelijk juist ergens bij willen horen. En anders-zijn kan die diepe behoefte behoorlijk frustreren.
De Fransman was wars van uiterlijk vertoon en bezat een flinke dosis zelfrelativering
Arrogantie
Wij Nederlanders kennen liefst twee internationaal erkende managementgoeroes: Geert Hofstede en Fons Trompenaars. Niet toevallig zijn beiden gespecialiseerd in internationale culturen. Hun onderzoek richt zich op hoe wij overal ter wereld unieke oplossingen vinden voor fundamentele levenskwesties: omgaan met macht, risico, tijd, relaties en onszelf. In feite gaat het over de relatie tussen groepen mensen en een specifieke nationale context. En vooral over de arrogantie dat wij in die andere context – dat land, in die woestijn of onder die dictatuur – anders zouden handelen. In plaats van ons nederig te realiseren hoezeer wij óók een product zijn van onze omgeving en ons dus vragend in plaats van ponerend op te stellen.
In al die jaren heb ik ontdekt dat we veel meer op elkaar lijken dan we van elkaar verschillen
Ik beschouw het zelf als een voorrecht dat mijn Nederlandse vanzelfsprekendheden door de jaren heen vervangen zijn door mogelijkheden. Mogelijkheden om gezond en gelukkig te leven in een kikkerlandje, waar ik toevallig ben opgegroeid en enorm aan ben verknocht. En niemand ontkomt daarbij aan producten uit alle delen van de wereld: uiteindelijk zijn wij allemaal inter-nationaal.
Foto boven: Flickr.com
Vraag een gratis proefnummer aan
Deze column staat ook in de meest recente papieren editie van Management Team, die 17 maart verscheen en in het teken staat van de lijst van 100 'wereldmanagers', Nederlandse topmanagers in buitenlandse dienst. Ben je nog geen abonnee? Vraag deze editie dan hier aan als gratis proefnummer!
