Bas Haring: ‘Hoe rechtvaardigen we inkomensongelijkheid?’

Kun je weten of iemand die relatief veel verdient ‘waarde-createur’ is, of juist ‘online pokeraar’?

Ik heb een tuinman ingehuurd. Iemand om de beschoeiing van mijn erf in orde te maken. Ik moest eraan wennen: normaal doe ik zulke klusjes zelf, maar nu had ik tijd noch zin. Vijf dagen lang is de tuinman bezig geweest. De laatste dag zelfs samen met zijn vrouw, omdat hij de boel wilde afmaken. In totaal moest ik hem 900 euro betalen. Dat is nog niet de helft van wat ik krijg voor een lezing. Is het terecht dat ik zoveel meer verdien dan mijn tuinman?

Het stikt van de tuinmannen

Jazeker, is de repliek van iedereen die iets weet van economie: ‘jij levert immers veel meer waarde. Bovendien zijn er maar weinigen die goede lezingen kunnen geven, terwijl het stikt van de tuinmannen.’ En met dit argument wordt iedere inkomensongelijkheid gerechtvaardigd.

Meer waarde

Een manager van 30 tuinmannen verdient meer dan de mannen die hij managet, omdat hij meer waarde kan creëren dan een enkele tuinman. Door tuinmannen efficiënt in te roosteren, of door klussen voor ze te acquireren, of wat dan ook. En wat voor tuinmanmanagers opgaat, gaat op voor iedereen die wat meer verdient: directeuren, specialisten, Nederlandse fabrieksarbeiders ten opzichte van arbeiders uit India. Meer waarde creëren betekent een hogere beloning.

De online pokeraars

Toch vraag ik mij af of dit altijd opgaat. Zo ken ik bijvoorbeeld ook professionele online pokeraars. De winst die zij maken is het verlies van een ander. Dat is heel iets anders dan waarde creëren. Er bestaan blijkbaar mensen die wel geld verdienen, maar dat niet doen door het scheppen van waarde.

Rechtvaardiging van inkomensongelijkheid

En dat brengt mij tot een vraag. Een – vermoedelijk – belangwekkende vraag: kun je weten of iemand die relatief veel verdient in de categorie valt van ‘waarde-createur’ of in de categorie van ‘online pokeraar’? En als je dit niet kunt weten, hoe rechtvaardigen we dan inkomensongelijkheid?  

Deze column komt uit de printeditie van Management Team. Neem een abonnement.